مسكن در ايران تبديل به يك كالا شده است

متاسفانه مسكن در كشور ما براي پاسخ‌گويي به اسكان مردم ساخته نمي‌شود، بلكه به عنوان كالايي براي خريد و فروش و افزايش سرمايه‌ ايجاد مي‌شود

يك كارشناس مسكن معتقد است نوسانات بازار مسكن در ايران كاذب بوده و ربطي به ركود و رونق اقتصادي ندارد.

سيامك جولايي ـ عضو هيات مديره انجمن‌هاي ساختماني ـ در گفت‌وگو با ايسنا، اظهار كرد: بازار آزاد در دنيا وابسته به اقتصاد است و با فرمولهاي خاص خود با آن برخورد مي‌كنند، در حالي كه در ايران اين‌گونه نيست و بازار آزاد تحت تاثير مسائل اجتماعي، سياسي و اقتصادي قرار دارد در شرايطي كه اصل اقتصاد عرضه‌ و تقاضا همراه با فرمول‌هاي سرمايه‌داري است.

وي افزود: هنگامي كه در بازار اقتصاد جهان رونق و ركود اتفاق مي‌افتد و قيمت‌ها بعد از بالا‌رفتن، كاهش مي‌يابد، معمولا سرمايه‌داران با شكست روبه‌رو مي‌شوند، اما در كشور ما توليد‌كنندگان، كشاورزان و كارخانه‌داران هستند كه به جاي سرمايه‌داران و دلالان دچار آسيب مي‌شوند.

جولايي در ادامه با اشاره به عوامل ايجاد ناآرامي در بازار مسكن گفت: مسكن در ايران تبديل به يك كالا شده است و زماني كه يك سرمايه تبديل به كالا مي‌شود، ماهيت كاري خود را از دست مي‌دهد؛ بنابراين ارزش آن در بازار آزاد مورد توجه قرار مي‌گيرد و مانند طلا و ارز مي‌توان آن را آزادانه خريد و فروش كرد.

وي ادامه داد: متاسفانه مسكن در كشور ما براي پاسخ‌گويي به اسكان مردم ساخته نمي‌شود، بلكه به عنوان كالايي براي خريد و فروش و افزايش سرمايه‌ ايجاد مي‌شود. به‌طور مثال زماني كه فردي خانه خود را تخريب مي‌كند، هدف وي از ساخت مجدد افزايش استحكام نيست، بلكه آن را براي افزايش طبقات و فروش واحد‌هاي اضافي باز‌سازي مي‌كند.

عضو هيات مديره انجمن‌هاي ساختماني عدم كنترل بازار را نيز از عوامل ديگر تلاطم در بازار مسكن دانست و گفت: زماني كه كنترل و قوانين درستي بر بازار حاكم نباشد، در مقابل چالش‌هاي جدي تعادل بازار برهم مي‌خورد. مانند زماني كه قيمت طلا حتي به ميزان كمي در بازار جهاني بالا مي‌رود، در بازار ايران افزايش بسيار بيشتري دارد، اين درحالي است كه وقتي قيمت جهاني كاهش مي‌يابد، تاثيري بر كاهش قيمت در ايران ندارد.

جولايي در ادامه تصريح كرد: اصل اساسي بازار سرمايه‌داري در دنيا، رقابت آزاد است، يعني زماني كه كالايي در مقايسه با ساير رقبا با كيفيت پايين‌تري توليد شود، ديگر تقاضايي براي آن وجود ندارد و توليد‌كننده دچار ورشكستگي مي‌شود، اما در ايران چنين بازاري وجود ندارد.

وي در بخش ديگري از گفت‌وگوي خود به برخي از برنامه‌هاي كوتاه‌مدت براي سازماندهي بازار مسكن اشاره كرد و افزود: برنامه‌هاي كوتاه‌مدت، لحظه‌اي هستند به عبارتي اين‌گونه سياست‌ها مقطعي بوده و در بلند‌مدت نمي‌تواند تاثير‌گذار باشد.

جولايي در ادامه با اشاره به طرح‌هاي تعزيراتي و بلوك‌بندي گفت: طرح تعزيراتي بازار مسكن نمي‌تواند همه املاك را كنترل كند از اين رو كارايي چنداني ندارد يا طرح بلوك‌بندي با اين‌كه مي‌تواند معيار و پايه‌ي مناسبي باشد، اما در بلند‌مدت پاسخگو نيست.

وي هم‌چنين در مورد نقش مسكن مهر در تعديل قيمت‌ها گفت: مسكن مهر نيز از برنامه‌هاي كوتاه مدتي است كه مسكن را با قيمت پايين‌تر در اختيار متقاضيان قرار مي‌دهد، اما وقتي آنها اقدام به فروش مسكن‌هاي خود با قيمت‌هاي بالاتر مي‌كنند، دوباره مسكن را به عنوان كالا به خريد و فروش گذاشته و قيمت‌ها را افزايش مي‌دهد.

جولايي، طرح كاداستر را نيز يكي از اقدامات مناسب براي سازماندهي بازار مسكن دانست و تصريح كردك اين طرح با ايجاد سرعت و سهولت دسترسي به اطلاعات املاك و مستند‌سازي اطلاعات اراضي هم‌چنين تعيين دقيق مالك قطعه‌به‌قطعه زمين‌هاي سراسر كشور، مي‌تواند بسيار موثر بوده و جلوي بسياري از تخلفات را بگيرد، اما زمان اجراي آن هنوز مشخص نيست.

اين كارشناس مسكن هم‌چنين با تاكيد بر ضرورت تدوين طرح‌هاي بلند‌مدت به طرح جامع تهران اشاره كرد و گفت: طرح جامع تهران، كليات كار بررسي زمين را در سطح شهر مشخص كرده و به تفضيل جزييات قرا‌رگيري مكان‌هاي تجاري، مسكوني، خيابان‌ها، تراكم و ... را بيان مي‌كند، به‌طوري كه هر كس نمي‌تواند آن‌گونه مي‌خواهد و در هر جايي از شهر ساخت‌وساز انجام دهد.

وي تصريح كرد: طرح جامع تهران كه به سال‌ها پيش برمي‌گردد، اكنون تهيه، تصويب و ابلاغ شده، اما هنوز به اجرا در نيامده است.

عضو هيات مديره انجمن‌هاي ساختماني در پايان با تاكيد بر اين‌كه نهادهاي دولتي نبايد در امر خريد و فروش زمين دخالتي داشته باشند، خاطرنشان كرد: وقتي آرامش به بازار مسكن بازمي‌گردد كه وزارت مسكن بتواند با حمايت دولت و ساير ارگان‌ها تغييرات زيربنايي انجام دهد، به‌طوري كه مسكن را از حالت كالابودن خارج كند تا ارزش خريد و فروش خود را از دست بدهد.