• عوامل مختلفی، ازجمله انتظارات و توقعات غیرواقعبینانه، فشارهای مالی و تعهدات زیاد می‌تواند موجب استرس در زمان تعطیلات شود.
• برخی افراد ممکن است دچار افسردگی فصلی شوند.
• سردرد، پُرخوری، روی آوردن به مشروبات الکلی و بی‌خوابی برخی از عواقب کنترل نادرست استرس تعطیلات می‌باشد.
• افزایش حمایت و پشتیبانی اجتماعی می‌تواند برای آنهایی که از افسردگی و استرس تعطیلات رنج می‌برند مفید باشد. مشاوره روانشناسی نیز کمکشان می‌کند.
• قرارگیری به اندازه درمعرض نور آفتاب علاوه بر اینکه قدم مهمی در پیشگیری از علائم اختلال عاطفی فصلی است، می‌تواند به بهبود افسردگی نیز کمک کند.
• داشتن انتظارات و توفعات واقعبینانه، سر زدن به دوستان و آشنایان، همکاری در کارها با اعضای خانواده، پیدا کردن راه‌هایی ارزان برای لذت بردن و خوش گذراندن و کمک به دیگران همه راه‌هایی برای کمک به استرس و افسردگی تعطیلات است.
تعطیلات عید برای خیلی‌ها جزء لذت‌بخش‌ترین روزهای سال است که اوقات آن را با دیدوبازدید، میهمانی و مسافرت پر می‌کنند. اما برای خیلی دیگر، زمانی است آکنده از غم، تنهایی و اضطراب.

چه چیز موجب افسردگی تعطیلات می‌شود؟

ناراحتی یک احساس واقعی فردی است. چیزی که باعث می‌شود فردی احساس ناراحتی کند ممکن است بر دیگری تاثیر نداشته باشد. ازجمله علت‌های متداول افسردگی تعطیلات عبارتند از:

• استرس
• خستگی
• انتظارات و توقعات غیرواقعبینانه
• هزینه‌های مالی بالا
• استرس مالی
• نبودن پیش دوستان و خانواده

آیا محیط و تغییر فصل می‌تواند علت افسردگی تعطیلات باشد؟

حیوانات با تغییر حال و هوا و روحیه و رفتار به تغییرفصل واکنش می‌دهد. انسان‌ها نیز در زمان تغییر فصل تغییر رفتار می‌دهند. میزان خواب و خوراک آدمها در فصل بهار بیشتر می‌شود.

ناراحتی و افسردگی تعطیلات می‌تواند به علت واکنش به استرس‌ها و نیازهای فصل باشد. در سایر موارد، ممکن است افراد به خاطر مشکلی به نام اختلال فصلی عاطفی که افسردگی فصلی هم نامیده می‌شود، احساس افسردگی می‌کنند.

افسردگی و استرس تعطیلات چه علائم و نشانه‌هایی دارد؟

هزینه‌های خرید، میهمانی‌ها و دیدوبازدیدهای عید و الزامات خانوادگی می‌تواند موجب بالا رفتن فشار و استرس افراد در دوران تعطیلات شود. آنهایی که خودشان را افسرده نمی‌دانند هم ممکن است دچار واکنش‌های استرسی شوند و علائم جسمی و روحی مختلفی ازجمله موارد زیر را تجربه کنند:

• سردرد
• روی آوردن به سیگار و مشروبات الکلی
• پُرخوری
• بی‌خوابی

برخی ممکن است بعد از تحویل سال نو دچار ناراحتی بعد از تعطیلات شوند. این می‌تواند به خاطر ناامیدی‌ها و توقعات انجام‌نشده سال پیش باشد که با استرس و خستگی همراه شده است.

علائم اختلال فصلی عاطفی یا یک اختلال افسردگی جدی، ممکن است بعد از تعطیلات نیز ادامه یابند و حتی تشدید شوند. علائم اختلال فصلی عاطفی شامل خستگی، افسردگی، گریه کردن ناخودآگاه، تغییر رفتار، زودرنجی، مشکل در تمرکز، بدن‌درد، کاهش میل‌حنسی، بی‌خوابی، کاهش فعالیت جسمی و پُرخوری به همراه افزایش وزن می‌باشد.

افسردگی و استرس تعطیلات چطور تشخیص داده می‌شود؟

بررسی سابقه و معاینه جسمی برای تشخیص افسردگی تعطیلات کافی است. متخصص ممکن است آزمایش‌هایی نیز برای بررسی مشکلات جسمی دیگر که می‌تواند در این علائم دخیل بوده باشد نیز انجام دهد. سابقه کامل از علائم می‌تواند به متمایز کردن یک نوع خفیف از افسردگی تعطیلات با اختلالات افسردگی مزمن‌تر کمک کند.

افسردگی و استرس تعطیلات چه درمانی دارد؟

آنهایی که از هر توع افسردگی و استرس تعطیلات رنج می‌برند می‌توانند با بالاتر بردن حمایت اجتماعی خود وضعیت خود را بهبود بخشند. برای آنهایی که مشکل چندان پیچیده‌ای ندارند، می‌توانند با راه‌های مثل محدود کردن تعهدات و فعالیت‌های بیرون از خانه خود، تقسیم مسئولیت‌های خانوادگی مثل خرید کادوهای عید و آماده کردن غذا، توافق بر سر محدودیت‌های مالی و خریدها، یا اختصاص دادن وقت اضافه به استراحت، استرس خود را کمتر کنند.

مشاوره‌های روانشناسی و گروه‌های پشتیبان راه دیگری برای تسکین مقداری از فشارها و استرس تعطیلات است. اینکه بدانید کسان دیگری هم هستند که درست احساسی مثل شما دارند و بتوانید افکار و تجربیاتتان را با هم در میان بگذارید، می تواند به کنترل مشکلاتتان کمک کند. گروه‌های پشتیبان می‌توانند حمایت اجتماعی شما را نیز افزایش دهند.

قرار گرفتن در معرض نور نیز تا حد قابل‌توجهی از این افسردگی کم می‌کند. مسافرت رفتن و دیدن جاهای مختلف دنیا هم می‌تواند به از بین بردن علائم افسردگی کمک کند.

داروهای ضدافسردگی، مخصوصاً داروهای SSRI، هم می‌توانند درمان موثری برای اختلال فصلی عاطفی باشد. نمونه‌هایی از SSRI، فلوکستین، سِرتالین، پاروکستین و سیتالوپرام می‌باشد.

آیا افسردگی و استرس تعطیلات قابل پیشگیری است؟

نکات زیر می‌تواند به پیشگیری از استرس و افسردگی خفیف مربوط به تعطیلات کمک کند:

• توقعالیت واقعبینانه برای تعطیلات داشته باشید.
• اهدافی واقعبینانه برای خودتان تعیین کنید.
• سرعت خود را بشناسید. نباید مسئولیت‌هایی بیشتر از توانتان قبول کنید.
• لیستی تهیه کرده و در آن فعالیت‌های مهم را اولویت‌بندی کنید. این می‌تواند کمکتان کند کارها را با کنترل بهتری اداره کنید.
• درمورد کارهایی که می‌توانید بکنید یا نمی‌توانید واقع بین باشید.
• همه انرژیتان را صرف یک روز نکنید (مثل روز قبل از سال تحویل).
• در لحظه زندگی کنید و از زمان حال لذت ببرید.
• با خوشبینی به آینده نگاه کنید.
• با مقایسه امروزتان با روزهای خوش گذشته، ناامید نشوید.
• اگر تنها هستید، می‌توانید کمی از زمانتان را به دیگران کمک کنید.
• فعالیت‌هایی رایگان برای تعطیلات خود پیدا کنید، مثل رفتن به مغازه‌ها بدون خرید کردن، تماشای هوای زیبای بهاری و ...
• مصرف سیگار و مشروبات الکلی را محدود کنید زیرا زیاده‌روی در آنها فقط حس افسردگی شما را بیشتر می‌کند.
• یک چیز جدید امتحان کنید. عید را به روشی جدید جشن بگیرید.
• دوستان تازه پیدا کنید.
• برای تماس با دوستان یا اقوام قدیمی وقت بگذارید.
• برای خودتان وقت بگذارید.
• مسئولیت‌های شب عید را با سایر اعضای خانواده تقسیم کنید.
• مراقب خرج و مخارج‌هایتان باشید. ولخرجی هم می‌تواند وقتی ببینید حساب بانکیتان را خالی کرده‌اید، موجب افسردگی شود.

خوشبختانه افسردگی و استرس تعطیلات با دنبال کردن نکاتی که ذکر کردیم قابل کنترل است. اگر علائمتان غیرقابل تحمل است می‌توانید از مشاوره هم کمک بگیرید. برای برخی از بیماران ممکن است دارو برای تسکین علائم تجویز شود.