بررسي عوامل گسترش پديده رمالي و فالگيري در جامعه

وقتی جوان توقع دارد که در طول هفته به حد کافی فیم سینمایی ببیند یا رمان و داستان های کوتاه جذاب در اختیارش نیست و تحلیل درستی از مسایل اطرافش را در اخبار بدست نمی آورد و رسانه او را راضی نگه نمی دارد، این جا است که جوان به سمت گروه های خاصی گرایش پیدا می کند

تيترآنلاين - "جستجو" عنوان برنامه ای از راديو گفت گو است که با رویکردی اجتماعی به بررسی معضلات و آسیب شناسی این حوزه می پردازد. این برنامه در جدید ترین موضوع خود به واکاوی پدیده هایی چون فالگیری، رمالی، طالع بینی و... پرداخت. 

دکتر اسد بیگی (مدرس و پژوهشگر روانشناسی بالینی) در این برنامه گفت:

« انسان بطور فطری دوست دارد که وقایع را پیش بینی کند وبداند چه در انتظار اوست و بتواند مشکلاتش را از طریق نیرو های بیرونی و غیر عادی برطرف نماید.»

او ادامه میدهد: « بیشتر افرادی که به سمت و سوی فالگیری و رمالی گرایش دارند، عادت کرده اند با چند جلسه رمالی مشکلاتشان حل شود. بسیاری از افراد اتفاقات پیش آمده در زندگی شان را به عوامل بیرونی و قضا و قدر نسبت می دهند و برخی اقدامات خود را در اتفاقات رخ داده سهیم می دانند. کسانی که جایگاه کنترل بیرونی دارند، مسلما تمایل بیشتری برای گرایش به چنین حرفه هایی را پیدا می کنند.»

دکتر بیتا رزاقی زاده (روانپزشک) در ادامه این گفت و گو اظهار کرد:

« بطور کلی افرادی که مضطرب و نگران هستند، نسبت به سایرین عقاید خرافی را راحت تر می پذیرند و در مقابل افرادی که بصورت درونی احساسات و افکارشان را کنترل می کنند کمتر دچار خرافه می شوند.»

او که متخصص اعصاب و روان است در ادامه افزود: « خرافه را می توان در دسته بندی های مشخصی جای داد. بسیاری از تفکرات خرافی فردی هستند مثل افراد وسواسی. برخی نیز در گروه اجتماعی جای می گیرند از جمله به تخته زدن دن که جزئی از سنت ما ایرانی ها شده است.»

او تصریح کرد: «باور های خرافی گاه ظرفیت بالایی دارند تا خود را زیر چتر تقدس جای دهند و در این صورت عمل نکردن به آن ها انحراف و گناهی نا بخشودنی محسوب می شود؛ در صورتی که چنین پدیده هایی بر پایه تفکرات خرافی است که هیچ گونه اصل، نصب و ریشه دینی و علمی ندارد، منتها نسل به نسل گشته و به امروز رسیده و این خرافه ها گاه در قالب رسم و رسوم زندگی افراد را کنترل می کند.»

دکتر غلامرضا آذری استادارتباطات در این بحث نوجوانان و جوانان را بیشترین طیف در میان افراد جامعه دانست که به سمت فالگیری و رمالی گرایش دارند و افزود:

«یکی از مسائلی که منجر شده تا زمینه های آسیب فالگیری در جامعه پدیدار شود، عدم توجه رسانه ها نسبت به وظایف خود است. وقتی جوان توقع دارد که در طول هفته به حد کافی فیم سینمایی ببیند یا رمان و داستان های کوتاه جذاب در اختیارش نیست و تحلیل درستی از مسایل اطرافش را در اخبار بدست نمی آورد و رسانه او را راضی نگه نمی دارد، این جا است که جوان به سمت گروه های خاصی گرایش پیدا می کند و آن گروه مامنی برای براورده ساختن انتظارات او می شود.»

او ادامه داد: « وقتی به فرایند رشد کودک تا بزرگسالی نظری می اندازیم، با سفری روبرو هستیم که چنان چه در هر یک از ایستگاه های تربیتی که فرزندان را روانه آن می کنیم، آگاهی و معرفت بخشی درستی صورت نگیرد طبیعی است که خوب فکر کردن در کودکان ما نهادینه نمی شود و در بزرگسالی عدم بهره گیری از تعقل به یک رفتار سو تبدیل می شود.»

دکتر مجید مجد نیا پژوهشگر حوزه های جامعه شناسی ورسانه در تکمیل این بحث چنین گفت:

«زمانیکه علم مدیریت پا می گرفت علمای این علم ثابت کردند که هیچ قدرتی به صورت ابهام و پنهانی وجود ندارد؛ این نظریه را دنیا نیز پذیرفته است و این مباحث خاصه در جوامعی که خرافی بودند مطرح شد و مردم به نقطه ای رسیدند که هر کاری را با بصیرت و آگاهی انجام دهند.»

او ادامه داد: « ما به لحاظ نوع جامعه، نظام خانواده و تربیتی که خود و فرزندانمان در بستر آن رشد کرده ایم، شاهد یک نظام عمودی و تحکمی در خانواده و مدرسه هستیم. پرورش یافتن دریک خانواده هسته ای به دگونه ای ست که، همواره انتظار داریم که شخصی باید ها و نباید ها را به ما گوشزد کند و وقتی با مشکلی برخورد می کنیم به جای بهره گیری از عقلانیت و پیدا کردن عوامل کاهنده رنج و مشکل، به دنبال کسی هستیم تا او باید ها را به ما یادآور شود.»

مجد نیا در بخشی دیگر از این برنامه اظهار داشت:

«شخصا با افراد فالگیر و رمال ارتباط نداشته ام اما حدس می زنم که با توجه به نوع حرفه شان از توانایی های ارتباطی بسیار بالایی برخوردار هستند، همچنین تیز بین و باهوشند و با دادن اطلاعاتی که در مراودات اولیه بدست آورده اند اعتماد افراد را جلب می کنند و برای اینکه جایی در دل مردم باز کنند، خود را در قالب شخصیت های مذهبی جا می زنند تا اثر کلامشان نافذ باشد و در کار خود تداوم یابند.»