زيباترين انتخاب در باغچه‌هاي روميزي

نگهداري از گياهان درون تراريوم به قدري آسان است كه افرادي كه فرصت زيادي براي مراقبت از گياهان ندارند امكان بهره بردن از آن را دارند.

تراريوم يك وسيله آموزشي ساده براي كودكان به‌شمار رفته و آرامش را به ارمغان مي‌آورد. با نشان‌دادن پديده‌هاي تبخير آب، تجمع و ريزش قطرات تشكيل شده، به سادگي مي‌توان چرخه آب را براي بچه‌ها توضيح داد
تراريوم در حقيقت باغچه مينياتوري است كه درون ظروف شيشه‌اي و يا پلاستيكي شفاف ايجاد مي‌شود. شيوه زندگي امروزي در آپارتمان‌ها و ساختمان‌هاي بلند باعث شده است كه انسان كمتر با طبيعت و مظاهر آن در ارتباط باشد در حالي كه تراريوم به‌عنوان يك باغچه بسيار كوچك روي ميز طراحي شده و مورد استفاده قرار مي‌گيرد.
استفاده از تراريوم يكي از ساده‌ترين راه‌هاي نگهداري گياهان در منازل، محل كار و مدرسه است. نگهداري از گياهان درون تراريوم به قدري آسان است كه افرادي كه فرصت زيادي براي مراقبت از گياهان ندارند امكان بهره بردن از آن را دارند.
به علاوه تراريوم يك وسيله آموزشي ساده براي بچه‌ها نيز به‌شمار مي‌رود. با نشان دادن پديده‌هاي تبخير آب، تجمع و ريزش قطرات تشكيل شده، به سادگي مي‌توان چرخه آب را براي بچه‌ها توضيح داد. آب با دريافت دما از سطح برگ‌هاي گياهان و خاك تبخير مي‌شود و از آنجايي كه محيط بسته است، ذرات بخار به جدار ظرف برخورد مي‌كند و سرد و متراكم مي‌شوند. با تجمع ذرات آب قطرات تشكيل شده و به طرف پائين حركت مي‌كنند و دوباره به خاك و نهايتاً به گياه برمي‌گردد.
انتخاب ظرف
ابتدا بايد يك ظرف مناسب انتخاب كنيد. بطري‌هاي شيشه‌اي، بطري‌هاي شفاف پلاستيكي، تنگ و ظروف نگهداري ماهي و آكواريوم ظروف مناسبي براي يك تراريوم است. البته بايد دهانه اين ظروف بقدري باشد كه كشت و كار گياه در آن امكانپذير باشد. براي مثال مي‌توان از بطري‌هاي شفاف نوشابه استفاده كرد و آن را به ارتفاع حدود 20 سانتيمتر برش زد و قسمت فوقاني آن را با برش لبه‌ها روي آن قرار داد.
ظرف مورد استفاده بايد بخوبي با آب و صابون شسته و خشك شود. حدود 1 تا 2 سانتيمتر ته ظرف با سنگريزه‌هايي به اندازه نخود پر شود. اين سنگريزه‌ها آب اضافي را كه از خاك خارج مي‌شود در خود جمع مي‌كند. براي جذب بوي نامطبوع حاصل از تجزيه و پوسيده شدن مواد درون تراريوم، مي‌توان از حبه‌هاي ريز زغال به همراه سنگريزه استفاده كرد.
در اين مرحله حدود نصف ظرف را با خاك مناسب گلدان پر كنيد. حجم خاك بسته به اندازه ظرف فرق مي‌كند، ولي بايد ظرف به اندازه‌اي بزرگ باشد كه به ريشه اجازه رشد كافي بدهد.
براي جلوگيري از بيماري‌هاي خاكزي استفاده از خاك‌هاي استريل شده توصيه مي‌شود. خاك قبل از استفاده بايد مرطوب باشد. كافي است كه مقدار مورد نياز خاك را در يك تشت ريخته و آب را به آن اضافه كرده، به طوري كه خاك بهم بچسبد. اگر خاك را دردست فشار دهيم و آب از آن بچكد، بايستي كمي خاك به آن اضافه گردد.
گياهان مينياتوري
گياه موردنظر خود را درون ظرف كشت كنيد. بايد دقت شود گياهاني با جثه كوچك انتخاب شوند. به‌علاوه گياهاني كه نيازهاي يكساني دارند با هم كشت شوند. مثلاً تمام گياهاني كه در يك تراريوم كشت مي‌شوند بايد يا گياهان متحمل به خشكي و يا گياهان سايه دوست باشند. از كشت توأم گياهان با نيازهاي متفاوت پرهيز شود. گياهاني كه از جثه كوچكي برخوردارند و رشد كندتري دارند مناسب‌ترند.
بنفشه آفريقايي، آراليا، پيرومياي مينياتوري، اگزاليس، مارانتا، اسپاتي فيلوم، سرخس، بگونيا، شمشاد، برخي از عشقه‌ها، سيسوس، پيله‌آ، اركيده و رزهاي مينياتوري از جمله گياهاني هستند كه مي‌توانند در تراريوم مورد استفاده قرار گيرند. از گياهان گوشتي و آبدار كه در مكان‌هايي با نور مستقيم خورشيد بهتر رشد مي‌كنند مي‌توان به كراسولا، كاكتوس كريسمس، سدوم، كالانكونه و آلوئه اشاره كرد. براي مكان‌هاي مرطوب و سايه مي‌توان از سرخس‌ها و خزه‌ها استفاده كرد. ممكن است برخي از رقم هاي گياهان ذكر شده از رشد زيادي برخوردار باشند كه بايد از رقم‌هايي با سرعت رشد كمتر استفاده كرد.
طراحي تراريوم
اينكه چگونه تراريوم را طراحي كنيد بستگي به اندازه و وضعيت قرار گرفتن آن در منزل يا اتاق كار دارد. اگر تراريوم از يك طرف قابل ديد است، گياهان كوتاه‌تر مي‌بايست در جلو و گياهان بلندتر در پشت قرار گيرند. حال اگر تراريوم از هر طرف قابل ديد است، بايد گياهان بلند در وسط كاشته شوند و گياهان كوچك در پيرامون گياهان بلند كاشته شوند.
بعد از كشت نسبت به تميز كردن جدار ظرف اقدام كنيد به‌طوري كه با پاك كردن ذرات خاك مجدداً شفافيت اوليه حاصل شود. با استفاده از درپوش و يا پلاستيك، ظرف را بپوشانيد. تراريوم آماده شده را در طاقچه پنجره و يا روي ميز قرار دهيد. اگر گياهان نسبت به نور مستقيم خورشيد حساسند، دقت كنيد نور به آن نرسد. اگر نور خورشيد به آن بتابد علاوه بر اينكه خاك سريعاً خشك مي‌شود، برگ‌هاي گياهان مي‌سوزند.
طي چند روز اول پس از كشت، بايد مرتباً به تراريوم سركشي شود تا از داشتن رطوبت كافي اطمينان حاصل شود. اگر به جداره‌هاي تراريوم بخار يا قطرات آب چسبيده باشد، رطوبت آن كافي است، در غير اينصورت بايد مقدار كمي آب به آن اضافه كنيد. چنانچه رطوبت درون ظرف به قدري زياد باشد كه گياهان به‌راحتي ديده نشوند، سرپوش ظرف را براي چند ساعت برداشته تا آب اضافي به‌صورت بخار خارج شود.
تراريوم به ندرت به آب نياز دارد و يا مقدار آن بسيار كم است. بايد دقت شود از آنجايي كه راهي براي خروج آب اضافي وجود ندارد از دادن آب زيادي پرهيز شود. رطوبت بيش از حد سبب گسترش بيماري مي‌شود.
به‌طور كلي تراريوم نياز به كوددهي ندارد اما اگر گياهان علائم كمبود موادغذايي را نشان دادند، ميزان كودي كه استفاده مي‌شود بايد به اندازه يك چهارم نياز كودي گياهان در باغچه باشد. ضروري است كه گياه مريض از تراريوم حذف شود و يا اگر نياز باشد هرس شود.

مرجع : ايران