از طنز سوپرمارکت طلا تا بستن کمربندها در سالی پرچالشتر
تغییر سبک گفتاری رییس کل بانک مرکزی در سخنرانی دیروزش درخصوص اقتصاد ایران به نوعی پاسخ بسیاری از پرسشها را داده و حکایت از وقایع تازهای در کشور دارد
تاريخ انتشار: چهارشنبه ۷ ارديبهشت ۱۳۹۰ ساعت ۰۹:۳۲
نويسنده : طهماسب طلايي
در شرایطی که بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران بازار بر سیاستهای اقتصادی بانک مرکزی نقدهایی را وارد دانسته و آرامش چند هفته اخیر این نهاد پولی و مالی را درخصوص روند افزایشی و حبابگونه قیمت سکه تردید برانگیز میدانند، تغییر سبک گفتاری رییس کل بانک مرکزی در سخنرانی دیروزش درخصوص اقتصاد ایران به نوعی پاسخ بسیاری از پرسشها را داده و حکایت از وقایع تازهای در کشور دارد. اتخاذ رویه طنز در موضوع مهمی چون سکه و گفتن از اینکه سوپرمارکتها را نیز سکهفروشی میکند خود گواهی است که بدانیم ایشان در روزهای سکوتش در خصوص وضعیت نابسامان بازار چگونه میاندیشیده و چرا نهاد تحت هدایتش اینگونه بر آتش این بازار نظارگر بوده و دیرهنگام واکنش داشته است.به هر سو گفتههای دیروز وی و گفتن از رفراندوم اقتصادی برای حذف چهار صفر و در پیش بودن سال سخت اقتصادی مهمترین گفتههای ایشان در این نطق بوده که به نظر میرسد کدهای اقتصادی از سیاستهای آتی بانک مرکزی است. چراکه بستن کمربندها به زبان منطقی و علمی در اقتصاد مترادف با اصول اقتصاد منقبض خواهد بود و با در نظر گرفتن شرایط کنونی میتوان اینگونه تعبیر داشت که روزهایی سختتر در پیش است .چراکه بهمنی و بانک مرکزی در دوره او به وضوح نشان داده که آتشبازی اقتصادی برایش آسان است و به روش فوتبالیستها، ایشان بهترین دفاع را حمله به بازار میداند.به هر سو باید منتظر ماند و دید از این طنز نغز که آنچنان هم به دل نمینشیند چه عایدی خواهیم داشت و چه راهی برای اقتصاد نگران از تدابیر دولتی در پیش خواهد بود. مشروح گفتههای محمود بهمنی، رییس کل بانک مرکزی در دانشکده علوم اقتصادی تهران :
سال 89 سال پرچالش اقتصاد ایران و90 پرچالشتر خواهد بود رییس کل بانک مرکزی برای نخستین بار از برگزاری رفراندوم برای حذف صفرهای پول ملی خبر داد و گفت که اگر لازم باشد، تمام سوپر مارکتیها، چهارراهها و سرکوچهها را سکه فروش خواهیم کرد. محمود بهمنی روز گذشته در سخنرانی خود در دانشکده علوم اقتصادی در تهران با موضوع بررسی حذف چهار صفر از پول ملی کشور گفت: در ابتدا قصد به جریان انداختن پول درشت در کشور را داشتیم بنابراین توانستیم با خواهش مجوز انتشار بزرگترین اسکناس کشور یعنی 10 هزار تومانی را اخذ کنیم. به گزارش مهر رییس کل بانک مرکزی با اشاره به هزینه چاپ و امحاء هر قطعه اسکناس به میزان 38 تومان گفت: با توجه به این نرخ، چاپ اسکناس درشتتر پرفایدهتر، مفیدتر و کمهزینهتر برای اقتصاد کشور خواهد بود. اسکناس درشت ایجاد تورم نمیکند بهمنی با تاکید بر اینکه اسکناس درشت ایجاد تورم نمیکند، افزود: این حجم و میزان اسکناس است که نقدینگی و تورم ایجاد میکند نه درشتی یا ریز بودن پولها. وی با اشاره به اینکه مرکب و کاغذ اسکناسهایی که در کشور تولید میشود وارداتی است بنابراین با درشت شدن اسکناسها هزینهها کاهش خواهد یافت، افزود: از سوی دیگر علاقه داشتیم که چکپولهای یکصد هزار تومانی از جامعه جمعآوری شده و پشتنویسی شود و تنها به چکپول 50 هزار تومانی بسنده کنیم. رییس کل بانک مرکزی افزود: اما برای جامعه ما سخت بود که چکپولها را پشتنویسی کنند و احساس ترسی در مردم برای پشتنویسی چکها ایجاد میشد. وی با اشاره به اینکه در اجلاس اخیر بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول با شش کشور که تجربه حذف صفرها از پول ملی را داشتند مانند ترکیه، غنا و ایتالیا جلساتی برگزار شد و مشکلات این کار مورد بررسی قرار گرفت، افزود: این در حالی است که این کشورها مطرح میکردند اجرای حذف صفرها و جایگزین شدن پولهای جدید دو تا سه سال به طول میانجامد بنابراین مردم میتوانند بخشی از مراودات پولی خود را با اسکناسهای جدید و بخشی را با اسکناسهای قدیمی انجام دهند. یک ریال یک دلار میشود بهمنی با بیان اینکه هنوز حذف چهار صفر پول ملی به تصویب نرسیده است، افزود: با حذف چهار صفر یک ریال مساوی یک دلار خواهد شد. در گذشته نیز واحد پول خرد کشور دینار بود.رییس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه با حذف صفرها قدرت خرید اسکناسها تغییر نخواهد کرد، افزود: اجرا و نامگذاری حفظ صفرها از واحد پولی کشور برعهده افکار عمومی باید گذاشته شود و اگر افکار عمومی به این طرح خیر بگوید، این کار انجام نخواهد شد. افکار عمومی برای اجرای حذف صفرها باید آماده شود. وی گفت: با حذف چهار صفر یکهزار تومانی تبدیل به یک ریال، دو هزار تومانی به 2 ریال، پنج هزار تومانی پنج ریال، 50 هزار تومانی 50 ریال و 100 هزار تومانی 100 ریال خواهد شد. بهمنی با بیان اینکه ارزش ذاتی سکهها از ارزش مبادلاتی آنها بیشتر است به همین دلیل در بسیاری از موارد مشاهده میشود که این سکهها برای موارد دیگری ذوب میشوند، افزود: حذف صفرها این مشکل را نیز حل خواهد کرد. تحولات بازار سکه بهمنی اشارهای نیز به بازار سکه داشت و گفت: قیمت واقعی سکه براساس نرخ طلا در بازارهای جهانی 399 هزار و 500 تومان است بنابراین نرخ آن به 400 هزار تومان هم نمیرسد که با هزینه ضرب و سایر هزینهها نرخ آن 407 هزار تومان خواهد بود بنابراین چرا عدهای از افراد آن را با نرخ 440 هزار تومان از بازار خریداری میکنند؟ سوپرمارکتیها را سکهفروش میکنیم به گفته بهمنی، تعداد شعبات بانکی عرضهکننده سکه هماکنون 200 شعبه است که دستور افزایش آن به 300 شعبه را صادر کردیم و اگر مشکل بازار سکه حل نشد، تعداد شعبات را به 500 شعبه افزایش خواهیم داد در غیر این صورت تمام سوپرمارکتیها، چهارراهها و سرکوچهها را سکهفروشی خواهیم کرد و نمیگذاریم قیمت سکه به صورت کاذب بالا برود. کمربندهای خود را محکم ببندیم بهمنی در ادامه گفت: سال گذشته سال پرچالشی در اقتصاد ایران بود که آن را پشتسر گذاشت و امسال پرچالشتر خواهد بود بنابراین باید کمربندهای خود را محکم ببندیم تا امسال را پشتسر بگذاریم. رییس کل بانک مرکزی با اشاره به سالجاری به نام سال جهاد اقتصادی که کلمه معنوی به معنای گذشته است، افزود: امسال مکمل سال قبل است که سال همت مضاعف و کار مضاعف بود. پیشبینی من درست از آب درآمد بهمنی تصریح کرد: سه سال گذشته از دبیرکلی بانک مرکزی به بخش ریاست بانک مرکزی آمدم در همان زمان نیز مسایل اقتصادی امروز کشور را پیشبینی میکردیم که روزی به طلا که هماکنون مورد نیاز است، نیازمند خواهیم بود بنابراین ذخایر ارزی کشور را افزایش دادیم. رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه پیش از این پیشبینی نیاز به چندصد تن طلا در کشور صورت گرفته بود که این ذخیرهسازی انجام شد، افزود: در همان زمان 500 تن طلا با میان نرخ خرید هر اونس 654 دلار خریداری شد که امروز با این کار متجاوز از 10 میلیارد دلار به ذخایر کشور افزوده شده است. اصلاح وضعیت ذخایر ارزی بهمنی به اصلاح وضعیت ذخایر ارزی کشور و تغییر سبد ارزی کشور اشاره کرد و افزود: پیش از این نیاز ارزی کشور مانند طلا تامین شد، این در حالی بود که ما در تغییر ترکیب سبد ارزی به نسبت قیمت دلار به یورو و سایر ارزها توجه کردیم. رییس کل بانک مرکزی ادامه داد: در آن زمان که تصمیم گیری به تغییر ترکیب سبد ارزی گرفته شد، 79 درصد این سبد دلار بود که هماکنون عکس این حالت اتفاق افتاده است، زیرا میدانستیم که نرخ دلار در بازارهای جهانی افزایش نخواهد یافت بنابراین نرخ آن هم اکنون 1110 و کمی کمتر یا بیشتر از آن معامله میشود اما چند میلیارد دلار از این تغییر و مابه التفاوت سود بردیم. وی با بیان اینکه موسسات مالی و اعتباری بدون مجوز که با اسم ائمه اطهار با نرخ سود 27 تا 30 درصد فعالیت میکردند را ساماندهی کردیم، افزود: هماکنون چنین موسساتی در کشور فعالیت ندارند، ممکن است که برخی از آنها تخلف کرده یا از دستورالعملها تخطی کنند اما اصل کار اصلاح شده است. بهمنی تاکید کرد: به منظور کمک به بخش صنعت نرخهای سود اصلاح شد، زیرا صنعت با نرخ سود 28 درصدی در بخش تسهیلات نمیتوانست به فعالیت ادامه دهد. پست رییس کلی را تحویل میدهم رییس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه به سمت تکمیل اصلاحات در سیستم بانکی حرکت کردهایم و در نیمهراه هستیم، افزود: این در حالی است که دیگر ما باید پستهای این چنینی را تحویل بدهیم و شما جوانترها (دانشجویان کشور) آنها را از ما تحویل بگیرید و کشور را به نحو مطلوب اداره کنید.