تيترآنلاين - فیلترینگ باعث شده جمعیت جامعه وبلاگ نویسان شاخص ایرانی کاهش پیدا کند

صفحه اصلی سياسی اجتماعی اقتصادی فرهنگي دانش و فناوري گزارش تصويری

داخلی

آرشيو گفتگو

سياست داخلي

کد مطلب : 3774

توصيه مطلب

فیلترینگ باعث شده جمعیت جامعه وبلاگ نویسان شاخص ایرانی کاهش پیدا کند

شبنم كهن چي

امروز بیشتر آنها یا فیلتر یا از نوشتن منصرف شده‌اند و وبلاگ‌های‌شان مدت‌هاست که به روز نمی‌شود.

تاريخ انتشار: دوشنبه ۲۸ آذر ۱۳۹۰ ساعت ۲۱:۴۶

فیلترینگ باعث شده جمعیت جامعه وبلاگ نویسان شاخص ایرانی کاهش پیدا کند

وبلاگ نویسی هر چند با محبوب شدن شبکه‌های اجتماعی کمی رنگ باخت اما هیچ گاه به حاشیه نرفت. یکی از دغدغه‌های فعالان اینترنتی ایرانی، استفاده از سرویس‌های به اصطلاح وطنی است. بلاگفا به عنوان اولین سرویس وبلاگ‌نویسی فارسی از سوی وبلاگ نویسان در بسیاری مواقع مورد انتقاد و قضاوت قرار گرفته است.
این سرویس در کنار وبلاگ‌نویسانی که دوستش دارند، با گروهی از وبلاگ‌نویسانی روبه‌روست که فکر می‌کنند یک سرویس ایرانی می‌تواند و حتی " باید " بیش از این کارایی داشته باشد. برخی وبلاگ‌نویسان بلاگفا را محیطی راحت برای نوشتن می‌دانند و برخی آن را محل ناامنی برای نگهداری از نوشته‌های‌شان
می‌شناسند.
عده‌ای از آن انتقاد و عده‌ای از آن استفاده می‌کنند. در این بین کمتر وبلاگ‌نویسی است که برای یک بار هم که شده از سرویس بلاگفا استفاده نکرده باشد.
این سرویس از جمله سرویس‌هایی است که طی دوران فعالیتش پستی بلندی زیادی نداشته است. بلاگفا تا امروز آرام به کار خود ادامه داده است. علیرضا شیرازی، مدیر بلاگفا را وبلاگ‌نویسان می‌شناسند، عده‌ای به او انتقاد دارند و عده‌ای از عملکرد او راضی هستند. با او گفت‌وگویی در اين زمينه انجام داده ايم.

بلاگفا مدت‌هاست که تغییری در سرویس‌ و خدمات خود ایجاد نکرده است. به نظر می‌رسد یک خط سیر مستقیم را بدون پستی و بلندی در پیش گرفته‌اید. چرا؟
درست است که برخی سرویس‌های وبلاگ نویسی اخیرا تغییرات اساسی داشته‌اند اما طبیعی است که بعد از تغییرات اساسی تا مدت‌ها امکان شاخصی به سرویس خود اضافه نکنند. بلاگفا هم همین‌ طور است. ما به یک نقطه پایداری می‌رسیم که به نیاز کاربر تا حدودی پاسخ می‌دهیم.

پس تکلیف رقابت چه می‌شود؟
سرویس وبلاگ نویسی وقتی در حال رقابت است باید پویایی داشته باشد و امکانات بیشتری در اختیار وبلاگ نویسان قرار دهد. این رقابت تا زمانی وجود دارد که به نقطه پایداری نرسیده باشید. وقتی به نقطه پایدار می‌رسید و نیاز مخاطب‌تان را برطرف می‌کنید تا مدت‌ها هیچ تغییر و تحول جدیدی رخ نمی‌دهد. بلاگفا هم به نقطه پایدار رسیده است.

منظور شما این است که وبلاگ نویسانی که از سرویس بلاگفا استفاده می‌کنند نیازهای‌شان برآورده شده است؟
بلاگفا به نیاز کاربران در حد توان خود پاسخ می‌دهد.ما مدتی پیش یک تغییر اساسی در نسخه بلاگفا داشتیم که علاوه بر اینکه نیاز کاربران را پاسخ می‌دهد، بلاگفا را تبدیل به یک نسخه الگو برای سایر سرویس‌ها کرده است.

اما بلاگفا هنوز سرویس‌هایی مانند آپلود عکس را هم در اختیار وبلاگ‌نویسان قرار نداده است. فکر می‌کنید وبلاگ نویسانی که از بلاگفا استفاده می‌کنند نیازی به استفاده از این سرویس ندارند یا به قول خودتان “حد توان” بلاگفا همین اندازه است؟
امکاناتی هست که تصمیم‌گیری برای ارایه یا عدم ارایه آن سخت است. همین مثالی که شما زدید، سرویس آپلود عکس! ارایه این سرویس از نظر شخص من، ایده بسیار خوبی است. حتی کد این سرویس هم نوشته شده و آماده است. اما از طرف دیگر مسوولیت راه‌اندازی چنین سرویسی، سنگین است و هزینه سخت افزاری زیادی به ما تحمیل می‌کند.

پس علت عدم ارایه برخی از سرویس‌ها روی بلاگفا، سنگین بودن مسوولیت و هزینه راه‌اندازی و نگهداری آن است؟
حقیقت این است که راه‌اندازی هر سرویسی منوط به تهیه مدل اقتصادی مناسب و وجود پشتوانه مالی است و گرنه مشکلات باعث می‌شود که بعد از مدتی ارایه خدمت جدید، متوقف شود. ما از نظر نرم‌افزاری و برنامه‌نویسی مشکلی نداریم اما از نظر مالی نیازمند پشتیبانی هستیم.

آیا آماری از تعداد وبلاگ‌های به ثبت رسیده در بلاگفا دارید؟
آمار دقیقی از وبلاگ‌های فعال در بلاگفا ندارم. اما حدود 5 میلیون و 600 هزار وبلاگ در بلاگفا به ثبت رسیده است. تا به حال تعداد زیادی از وبلاگ‌های غیر فعال حذف شده، تعداد زیادی هم وبلاگ‌های تبلیغاتی و بیهوده داریم. با این حساب و با توجه به سابقه بلاگفا حدود یک تا 5/1 میلیون وبلاگ بلاگفا قابل ارزیابی است.

چطور تشخیص می‌دهید که حق حذف کردن چه وبلاگی را دارید؟
ما ارزیابی‌های شرطی برای حذف وبلاگ‌ها داریم. وبلاگی که هیچ پستی نداشته باشد یا تعدادی پست طی یک روز نوشته باشد و دیگر فعالیت نکند بعد از سه ماه حذف می‌شود. اگر تعداد پست‌های وبلاگ به صورت پراکنده – از نظر زمانی- به سه پست برسد، بعد از یک سال فعالیت نداشتن وبلاگ حذف می‌شود. در حقیقت ما بر اساس مدت زمان بین تاریخ ثبت نام و آخرین لاگین و حجم فعالیت مدیر وبلاگ توجه می‌کنیم.

برخی از وبلاگ‌نویسان طی دو سه سال گذشته با مشکلی به نام عدم دسترسی مدیریت وبلاگ به پیشخوان مدیریتی روبه‌رو بوده‌ و نتوانسته‌اند پسورد خود را برای ورود مجدد به دست بیاورند. شاید یکی از دلایل نارضایتی برخی از وبلاگ‌نویسان از بلاگفا همین امر بوده. چرا این اتفاق افتاده است؟
در بسیاری مواقع پیش می‌آید که وبلاگ نویسان پسورد خود را برای ورود فراموش کرده‌اند. یا وبلاگ‌شان هک شده و پسورد آنها تغییر پیدا کرده که طبیعتا دسترسی مدیر وبلاگ به بخش مدیریت را غیر ممکن کرده است. در این مواقع بلاگفا تنها پس از احراز هویت وبلاگ نویس می‌تواند پسورد را مجددا در اختیار وی قرار دهد. ما برای تشخیص هویت وبلاگ نویسان المان‌های خاصی داریم. وبلاگ نویس یا باید پسورد را به خاطر داشته باشد، یا اگر فراموش کرده حداقل چیزی شبیه به پسورد خود را به یاد داشته باشد؛ مثلا بداند پسوردش عدد بوده، اسم بوده یا غیره و ایمیل خصوصی که در بخش مدیریت ثبت شده است با ایمیلی که اعلام می‌کند همخوانی داشته باشد.

پس در صورتی که وبلاگ هک نشده و وبلاگ نویس پسوردش را به هر دلیلی فراموش کرده باشد و ایمیلی که ثبت کرده هم پاک شده یا اشتباه باشد، وبلاگ نویس باید وبلاگش را با تمام آرشیوی که دارد فراموش کند. درست است؟
ببینید ما هر روز ایمیل‌های زیادی می‌گیریم که افراد خواستار دریافت پسورد برای ورود به وبلاگ‌شان هستند. پیش می‌آید که چند ایمیل از طرف چند نفر برای دریافت پسورد یک وبلاگ ارسال می‌شود. ما چطور می‌توانیم وبلاگ نویس اصلی را تشخیص دهیم؟ نمی‌توانیم اعتماد کنیم و پسورد را در اختیار آنها قرار دهیم.

خب فکر نمی‌کنید باید راهکارهای دیگری را برای احراز هویت وبلاگ نویس به کار بگیرید؟ وبلاگ نویسی که هک نشده باشد اگر پسورد خود را به یاد داشته باشد که می‌تواند وارد بخش مدیریتی شود و دیگر نیازی به کمک شما ندارد. به هر حال گاهی ممکن است فردی در شرایط خاصی قرار بگیرد. مثلا ایمیلی که قبلا در بخش مدیریتی ثبت کرده را پاک کند و هیچ چیزی از پسورد خود را به خاطر نداشته باشد. یا حتی به خاطر داشته باشد و شما نتوانید به او اعتماد کنید و مطمئن شوید که خود وبلاگ نویس است. در این شرایط تکلیف وبلاگی که صدها پست دارد و چند سال از زمان راه‌اندازی‌اش می‌گذرد، چیست؟
در حال حاضر المان‌های ما این است و ما نمی‌توانیم به هر کسی اعتماد کنیم. شاید راهکارهای دیگری هم باشد. مثلا هنگام ثبت نام شماره موبایل وبلاگ نویس را بگیریم که پسورد را به صورت پیام کوتاه برایش بفرستیم. اما این کار هم تبعاتی درپی دارد. اول این که وبلاگ نویس هنگام ثبت نام به چنین روزی فکر نمی‌کند و این کار را نقض حریم شخصی خود دانسته و اعتماد نمی‌کند که شماره‌ای وارد کند. دوم اینکه حتی اگر وبلاگ نویس شماره خود را در اختیار ما قرار دهد، ارسال پیام کوتاه برای ما هزینه دارد. این هزینه را چه کسی پرداخت می‌کند؟ بنابراین به کار گرفتن راهکارهایی که المان‌های شخصی‌تر و ساده‌تری برای احراز هویت در اختیار ما قرار دهد هم مشکل ساز است.

خب، از این نوع عدم دسترسی هم که بگذریم به مسدودسازی‌های بلاگفا و قوه قضاییه و فیلترینگ می‌رسیم. دستورات فیلترینگ و قوه قضاییه که معیارهای خاص و سلیقه‌ای خودش را دارد. بلاگفا چطور دسترسی به وبلاگ‌ها را مسدود می‌کند؟
بلاگفا تا به حال وبلاگ‌های دارای محتوای سیاسی و اجتماعی را از سوی خود مسدود نکرده است. تنها وبلاگ‌هایی که به تشخیص بلاگفا مسدود شده‌اند، وبلاگ‌های غیر اخلاقی بوده است.

فیلترینگ دنیای وبلاگستان امروز در چه وضعیتی است؟
میزان فیلترینگ به شرایط اجتماعی وابسته است. می‌توان گفت هفته‌ای 50 وبلاگ فیلتر می‌شود. این رقم در مقطعی از زمان به هفته‌ای 10 هزار وبلاگ هم رسیده است. ما طی دو سال گذشته بیشترین حجم مسدودسازی یا فیلترینگ وبلاگ‌ها را داشته‌ایم. طی این مدت حتی پیش آمده که طی دو یا سه ماه بیش از 10 هزار وبلاگ فیلتر شده‌اند. این موضوع آسیب زیادی به وبلاگستان فارسی وارد کرده است.

آسیب از چه نظر؟
همان طور که می‌دانید وبلاگستان فارسی را گروه شاخصی از وبلاگ‌نویسان تشکیل می‌دهند که امروز بیشتر آنها یا فیلتر یا از نوشتن منصرف شده‌اند و وبلاگ‌های‌شان مدت‌هاست که به روز نمی‌شود. پیش از مواجه شدن با این حجم از فیلترینگ، ما در بلاگفا شاهد حضور وبلاگ‌نویسان جدی و معتقدی بودیم که بیشتر آنها هم محتوای اجتماعی تولید می‌کردند. اما امروز این طور نیست. به ازای فیلتر شدن هر یک وبلاگ، تعدادی از وبلاگ‌نویسانی که آن وبلاگ را می‌خواندند دلسرد می‌شوند یا احساس خطر می‌کنند.

اما جدا از آمار به نظر می‌رسد امروز علاقه به وبلاگ نویسی کم نشده و هنوز وبلاگ نویسی یکی از اولین فعالیت‌های اینترنتی جوانان و نوجوانان ماست.
ما یک بدنه بزرگ از وبلاگ‌نویسی داریم که بعد از دلسرد شدن وبلاگ‌های شاخص سال‌های اول که یا فیلتر شدند یا وبلاگ نویسی را ترک کردند، دیگر نتوانستیم شاخص‌سازی کنیم. در حال حاضر بسیاری از نوجوانان و جوانان ما وبلاگ می‌نویسند اما محتوای قابل توجهی ارایه نمی‌کنند. پیش از این وبلاگ‌های شاخص ما، وبلاگ‌های اجتماعی بودند؛ وبلاگ خبرنگاران، فعالان حقوق زنان که دارای محتوای منتقدانه بودند. آن زمان ما وبلاگ‌نویسان شاخص داشتیم، اما امروز خوب نگاه کنید می‌بینید وبلاگ نویس شاخصی در دنیای وبلاگستان فارسی نداریم. من معتقدم فیلترینگ باعث شده جمعیت جامعه وبلاگ نویسان شاخص ایرانی کاهش پیدا کند که این امر در کیفیت سرویس وبلاگ نویسی و محتوای وبلاگ‌ها تاثیرگذار است.

مدتی پیش شما نامه‌ای به کمیته فیلترینگ فرستادید و در مورد تاثیر فیلترینگ بر جامعه وبلاگ نویسان به مسوولان نکاتی را گوشزد کردید. آیا پاسخی بابت آن نامه دریافت کردید؟
ما در زمانی که حجم فیلترینگ به صورت ناگهانی افزایش بی رویه‌ای پیدا کرده بود نامه‌ای به کمیته مصادیق فیلترینگ نوشتیم و نسبت به این موضوع اعتراض کردیم. اما شرایط همین چیزی است که می‌بینید و ما هم تابع قوانین هستیم.

وضعیت فیلترینگ وبلاگ‌ها که تغییری نکرده. این یعنی پاسخی دریافت نکردید؟
ما اعلام کردیم که به ازای هر یک وبلاگ سه تا چهار وبلاگ نویس دلسرد می‌شوند. اما گفته شد که نباید نهاد فیلترینگ را تضعیف کنیم. قصد ما هم این نبود. ما یک خواسته صنفی داریم و اگر قرار باشد مدیران خطرات و مشکلات صنف ما را درک نکنند پس چه کسی باید آن را درک کند. درخواست ما این بود که محتوای مجرمانه وبلاگ‌ها به صورت شاخص فیلتر شود. یعنی اگر یک وبلاگ از بین 100 پست یک پست با محتوای مجرمانه – بر اساس هر معیاری – دارد، همان یک پست او فیلتر شود نه اینکه وبلاگ را مسدود کنیم. حتی این امکان را در سرویس بلاگفا هم فراهم کردیم. اما امروزه در لیست فیلترینگ فقط در یک بیستم موارد، پست مشخصی برای فیلتر شدن از سوی مقامات معرفی می‌شود.
به طور کلی برای آن نامه و مطرح کردن مشکلات، جواب خاصی نگرفتیم. ما انتظار داشتیم دولت وارد بحث رقابت سایت‌ها نشود. به خصوص تاکید کردیم صفحه فیلترینگ نباید حاوی لینک باشد.

صفحه فیلترینگ چه در حال حاضر و چه در گذشته همیشه مورد انتقاد بوده است. امروز این صفحه به اسم صفحه پیوندها شناخته می‌شود. چرا فکر می‌کنید نباید حاوی لینک باشد؟
ما صفحه پیوندها (فیلترینگ) را توهین به کاربر می‌دانیم. به کاربری که می‌خواهد وارد سایتی شود اجازه ورود نمی‌دهیم در عوض به او می‌گوییم جای این سایت به سایت دیگری برود. ضمن اینکه رتبه‌بندی و قرار گرفتن در صدر یا ذیل این فهرست‌ها هیچ معیار مشخصی ندارد؛ سرویس درجه پنجم در ابتدای لیست گذاشته می‌شود و سرویس درجه دو در انتهای لیست.

صفحه فیلترینگی که کاربران در سرویس بلاگفا با آن مواجه می‌شوند گویا مدتی است تغییر کرده. همین طور است؟
بله. این صفحه شش ماه است که تغییر کرده است. پیش از این وبلاگ نویسی که وبلاگش در بلاگفا فیلتر می‌شد نمی‌توانست متوجه شود که به دستور مقامات قضایی بوده یا به دستور کمیته فیلترینگ. از شش ماه پیش ما امکانی فراهم کردیم که وبلاگ نویس می‌تواند متوجه شده و پیگیر دلیل فیلترینگ وبلاگش شود. چون مواردی پیش می‌آید که وبلاگ به اشتباه فیلتر شده باشد و وبلاگ نویس می‌تواند با پیگیری موضوع از طریق مسوولان مربوطه وبلاگ خود را از فیلتر در بیاورد.

کاربران فضای مجازی این روزها بیش از هر زمان دیگری علاقه‌مند به برپایی نشست‌های تخصصی و مناسبتی، خارج از فضای مجازی هستند. برگزاری نشست‌های تخصصی، تشکیل گروه‌های خاص با اهداف آموزشی نشان دهنده این امر است. سرویس بلاگفا به‌رغم رقابت با سرویس‌های دیگر وبلاگ‌نویسی، هیچ وقت وارد این مقوله نشده. چرا؟
بلاگفا، به عنوان یک سرویس‌دهنده موافق حضور و ورود به فضای حقیقی نیست. من به شخصه مخالف نشست‌ها و گردهمایی وبلاگ‌نویسان نیستم اما الگوی بلاگفا، سرویس‌دهنده‌های خارجی است و تا به حال دیده نشده بلاگر یا وردپرس به صورت مستقیم وارد چنین برنامه‌هایی شده باشند. ضمن اینکه به ازای هر گردهمایی ما حاشیه‌های سیاسی- اجتماعی زیادی درباره پوشش و مهمان‌ها و سخنرانی‌ها داریم که به این حاشیه‌ها علاقه‌ای ندارم. اما می‌توانم در چنین گردهمایی‌هایی حضور داشته باشم یا به عنوان پشتیبان ایفای نقش کنم؛ ولی به عنوان برگزار کننده خیر.

شما به عنوان سرویس دهنده مایل نیستید چنین نشست‌هایی حتی تخصصی و آموزشی برگزار کنید. فکر می‌کنید چه کسانی باید این کار را انجام دهند؟
نهادهای فرهنگی و آکادمیک، جنبش‌های دانشجویی، دانشگاه‌ها و فرهنگسرا‌ها می‌توانند بهترین برگزارکننده برای نشست‌های تخصصی در حوزه وبلاگ‌نویسی باشند. این نشست‌ها می‌تواند سطح سواد جامعه را درباره وبلاگ‌نویسی بالا ببرد. و در پایان...
تمام تلاش من این است که بگویم بلاگفا قابل اعتماد است. و این ارزش من است.

مرجع : فناوران