تحريم نفت ايران در طولاني مدت امكان‌پذير نخواهد بود

رضا زندي

با تحريم ايران، قيمت بشكه‌هاي نفت 20 تا 30 دلار افزايش خواهد يافت. نفت گران، ‌بحران اقتصاد اروپا را عميق‌تر مي‌كند و اقتصاد آمريكا را بي‌نصيب نخواهد گذاشت

وزراي خارجه بريتانيا و فرانسه با ايده تحريم خريد نفت ايران به بروكسل رفتند، اما ناكام برگشتند. انگليس يك درصد و فرانسه تنها چهاردرصد نفت‌شان را از ايران مي‌خرند. يونان بحران‌زده اما 14درصد نياز نفتي‌اش را از ايران تامين مي‌كند و ايتاليا و اسپانيا، 13درصد نفت پالايشگاه‌هايشان را از ايران وارد مي‌كنند. وقتي پاي «نان شب» مردم به مذاكرات سياسي باز شود كوچك‌ترهاي اروپا، جلو بزرگ‌ترهايشان مي‌ايستند. براي بررسي ابعاد تحريم نفتي ايران بايد اطلاعات‌مان را تكميل كنيم. 

1- در هشت ماهه نخست سال جاري ميلادي و با قيمت‌هاي فعلي صد دلاري، ايران روزانه 50 ميليون دلار نفت به اتحاديه اروپا فروخته است. براساس آمار معتبر، صادرات نفت خام ايران از جولاي 2010 تا جولاي 2011، به طور متوسط روزانه دو ميليون و 19 هزار بشكه بوده است و از اين ميزان حدودا 500 هزار بشكه در روز به اروپا رفته است؛ يعني يك چهارم صادرات نفت ايران. 

2- هم وزير دارايي ايالات متحده هشدار داده است كه در صورت تصويب تحريم خريد نفت ايران قيمت‌هاي نفت افزايش خواهد يافت و هم يك موسسه معتبر بين‌المللي، پيش‌بيني كرده است كه با تحريم ايران، قيمت بشكه‌هاي نفت 20 تا 30 دلار افزايش خواهد يافت. نفت گران، ‌بحران اقتصاد اروپا را عميق‌تر مي‌كند و اقتصاد آمريكا را بي‌نصيب نخواهد گذاشت. 

3- اگر نفت ايران به اروپا نرود، روزي 50 ميليون دلار از طرف اروپا به خزانه ايران نمي‌رسد. اما اگر قيمت نفت بشكه‌اي 20 دلار بالا رود، ايران از صادرات مابقي 5/1 ميليون بشكه نفتش، 30 ميليون دلار اضافه دريافت خواهد داشت. ضمن آنكه مي‌تواند 500 هزار بشكه باز مانده از بازار اروپايش را به چين و كشورهاي آسيايي بفروشد، حتي با اندكي تخفيف. اقتصاد مدام در حال رشد چين «مفر بزرگ» تحريم احتمالي نفت ايران است. 

4- ظرفيت‌ مازاد توليد نفت در دنيا در سال 2012 حدود چهارميليون و 400 هزار بشكه است كه نزديك سه‌‌ميليون و 200هزار بشكه آن مختص عربستان است. اگر سوال كنيد كه آيا در صورت خروج نفت ايران از بازار، ظرفيت مازاد دنيا مي‌تواند جاي صادرات نفت ايران را پر كنند پاسخش اين است كه مساله به اين سادگي‌ها نيست. كيفيت نفت عربستان، بسيار سنگين است. حتي در بحران ليبي، آژانس بين‌المللي انرژي ناچار شد 60 ميليون بشكه از نفت سبكش را آزاد كند تا قيمت‌ها شوك‌آور نشود. بنابراين، نفت عربستان نمي‌تواند كاملا جايگزين كيفيت نفت ايران شود. 
وانگهي، معمولا پالايشگاه ها ، سيستم‌شان را براساس يك نوع نفت خاص تنظيم مي‌كنند و تغيير اين سيستم كاري زمان‌بر و پرهزينه است. ضمن آنكه عربستان يك‌سال زمان لازم دارد تا سه ميليون بشكه نفت اضافه وارد بازار كند. 

5- اگر كنگره آمريكا، همچون سنا، خريداران نفت ايران را تحريم كرده تا با امضاي اوباما، قانوني شود و حتي اگر اروپا كلاه تبعيت بر سر گذارد، تحريم نفت ايران در طولاني مدت امكان‌پذير نخواهد بود. ايران با توليد سه ميليون و 552 هزار بشكه، پنجمين توليد كننده نفت جهان است. چهارمين ذخاير بزرگ نفت را در اختيار دارد و در منطقه استرات‍ژيك خاورميانه قرار دارد.2/9 ميليون بشكه از نفت دنيا همچنان از زيردست ايران در تنگه هرمز مي‌گذرد. تنگه‌اي كه هراز چند گاهي ايران درباره امنيت آن سخن به ميان مي‌آورد. هم شوك سياسي ناشي از تحريم احتمالي نفت ايران و هم اقتصاد تشنه سود كشورهاي آسيايي هر تحريم نفتي بلند مدتي را با مانع مواجه مي‌كند.

مرجع : شرق