بالا بردن آمار مدارك دانشگاهي مشكلي از جامعه حل نمي‌كند

مجلس محترم، ‌به جاي اين كه هر از گاه به مچ‌گيري يك نفر دست بزند، با تحقيق و تفحص، وضع قوانين جدي و سخت‌گيرانه، جلوي فاجعه مدرك گرايي و مدرك سازي و مدرك بازي را از بيخ و بن بگيرد

مجلس شوراي اسلامي بار ديگر درباره اصالت مدرك تحصيلي يكي از اعضاي كابينه از وزير علوم توضيح خواست و ظاهراً معلوم شد مدرك تحصيلي فرد مزبور معتبر نيست.

چه‌قدر خوب است كه مجلس، در مورد اصالت مدارك تحصيلي افراد ـ برخي افراد ـ كنكاش مي‌كند تا كساني كه واقعاً زحمت تحصيل كشيده‌اند، احساس خسران نكنند و گمان نبرند كه مي‌شود بي‌مرارت مدرك گرفت و از امتيازاتش بهره برد بدون اينكه لزوماً در آن رشته، زحمت تحصيل و رنج پژوهش را بر خود هموار كرد.

اما آيا اين روش كه از پي ده‌ها هزار و صدها هزار «صاحب مدرك»، اگر كسي احياناً وزير و وكيل شد و تصادفاً مورد سوءظن جناح مقابل قرار گرفت يا ستاره اقبالش نزول كرد، مدركش بررسي شود و اين بررسي مدرك به مثابه ابزاري براي برخورد جناحي قرار گيرد درست است؟ يا درست‌تر آن بود كه مجلس، جلوي توليد و خلق مدرك بدون پشتوانه را بگيرد؟

سال‌هاست كه ديگر مدرك تحصيلي معرف شايستگي افراد نيست. اين اتفاق از زماني افتاده است كه بسياري از آدم‌‌ها با روش‌هاي موازي و رابطه‌اي و رانتي، خود را وارد آموزش عالي كرده‌اند و آنجا نيز با استفاده از انواع شگردها، «نخوانده ملا» شده‌اند. از آن سو وزارت علوم، دانشگاه آزاد و دانشگاه‌هاي غيرانتفاعي و علمي ـ كاربردي و غيره نيز وارد رقابت بيزنس تحصيلي شده‌اند و از هم سبقت مي‌گيرند در كسب درآمد و صدور برگه‌هاي مهرداري به نام مدرك تحصيلي دانشگاهي.

نتيجه آن شده است كه الان مي‌بينيم. كساني كه در سازمان‌ها يا ادارات و شركت‌هاي خصوصي و دولتي با جذب نيرو سروكار دارند، به خوبي لمس مي‌كنند كه چه‌طور از ميان خيل آدم‌هاي صاحب مدرك، كمتر كسي يافت مي‌شود كه متناسب با مدركش، از دانش و مهارت بهره‌مند باشد و اين حاصل رشد كمّي آموزش عالي و رقابت‌ در ايجاد «ظرفيت» و «درآمد» بدون تلاش در ايجاد «كيفيت» و «دانش» است.

از آن سو، ولع ايجاد شده براي گرفتن مدرك، عده‌اي را به وسوسه انداخته تا با جمع كردن مشتري براي دانشگاه‌هاي مكاتبه‌اي، به تجارت كاغذ پاره و سوداگري گواهي‌هاي كاذب علمي رو آورند و خود از منافع دلالي و مشتريان از مزاياي شغلي آن بهره‌مند شوند.

در همين حال، آنها كه براي گرفتن مدارك، مدارج عالي را با زحمت و تلاش و شب‌زنده‌داري و گذشتن از عافيت و آرامش خود، طي كرده‌اند و به اندازه گواهي تحصيلي خود، دانش تحصيل شده دارند، طبيعي است كه در اين فضا مغموم و سرخورده شوند.

مسئولان آموزش عالي كشور خوب است بدانند كه بالا بردن آمار مدارك صادر شده به هر بهايي، مشكلي از جامعه حل نمي‌كند كه هيچ، مشكلاتي بر كوه مصائب مي‌افزايد. آن چه مشكل گشاست، بالا بردن سطح دانش واقعي افراد است وبه تعبيري توجه به كيفيت آموزش و ضايع نكردن ارزش مدارك.

و همين‌طور خوب است ـ و بلكه لازم است ـ مجلس محترم، ‌به جاي اين كه هر از گاه به مچ‌گيري يك نفر دست بزند، با تحقيق و تفحص، وضع قوانين جدي و سخت‌گيرانه، جلوي فاجعه مدرك گرايي و مدرك سازي و مدرك بازي را از بيخ و بن بگيرد و حتي با وضع مكانيزم‌هايي و برگزاري آزمون‌هايي، آن‌هايي كه بي‌ضابطه مدرك گرفته‌اند و دانش متناسب با آن را ندارند، مدرك‌شان باطل شود وگرنه، در بر همين پاشنه خواهد چرخيد و عن قريب بايد هر روز كلاهمان را برداريم و به شوفر تاكسي بگوييم سلام دكتر!