گوجه یا منطق؟ چیزهایی که مجلس پیش روی دیپلماسی روحانی می گذارد

فاطمه کریمخان

مطهری گفت که اگر بنا به "عذرخواهی و توبه" جک استراو باشد، آن‌ها که سفارت بریتانیا در ایران را اشغال کرده‌اند هم باید عذرخواهی کنند

وزارت خارجه می‌گوید صاحب اختیار است، برایش دولت مستقر و منتخب هم فرقی ندارد، مراسمی است که باید برگزار شود، میهمان هم می‌خواهد، این بار تصمیم‌شان این است که خارجی‌ها هم باشند و وزارت خارجه مسوول است.

مجلس اما چند دسته است؛ بعضی‌ها قبول کرده‌اند و گردن گذاشته و منتظرند، کسانی مانند علاءالدین بروجردی، رییس کمیسیون امنیت ملی، هنوز ساکتند. به غیر از این، هیات رییسه هم واکنشی نشان نداده است. در مجموع می‌شود گفت به جز یک "های" که با یک " هوی" دیگر پاسخ داده شده، مجلس قبول کرده است که هر چند برگزاری مراسم تحلیف به عهده قوه مقننه است، اما در مورد میهمان‌های خارجی سکوت و سپردن کار به آن‌ها که برای این کار استخدام شده‌اند، لازم است.

به گزارش ایسنا، با این حال همان "های و هوی" هم البته کم سر و صدا نبوده است، اوایل هفته گذشته وقتی صحبت از دعوت کردن و نکردن آدم‌های مختلف شد، روح‌الله حسینیان، نماینده مردم تهران در تذکری تاکید کرد که مسوولیت برگزاری مراسم تحلیف با مجلس است و این یعنی مجلس تصمیم خواهد گرفت که چه کسی بیاید و چه کسی نیاید.

البته حسینیان در تذکر خود اشاره مختصری به برخی میهمان‌های داخلی کرد، اما تاکید بیشتر را گذاشت بر این که «نمایندگان به این بحث‌ها که فلان فرد انگلیسی یا ایتالیایی و فلان کسی که از سران فتنه بوده است و ابراز ندامت نکرده در مراسم تحلیف حضور داشته باشند یا نه واکنش نشان خواهند داد.»

بعد از مصاحبه جک استراو، وزیر امور خارجه پیشین بریتانیا و رییس هیات دوستی ایران و بریتانیا در پارلمان این کشور، بحث داغ‌تر شد. ابراز تمایل جک استراو برای حضور در ایران در روزهای آینده، با تیترهای درشت نوشته شد و در حالی که رسانه‌ای که این مصاحبه را انجام داده بود هم پیش‌بینی نمی‌کرد که واکنش به این اظهارات تا این حد گسترده باشد، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در تذکری در صحن علنی مجلس گفت: «در خبرها آمده که جک استراو نماینده فعلی مجلس انگلیس و وزیر خارجه اسبق این کشور قصد دارد به ایران سفر کند. اگر جک استرا برای عذرخواهی از ملت و دولت جمهوری اسلامی ایران می‌خواهد به ایران بیاید، ملت ایران عذرخواهی آنان را می‌پذیرد و بیایند عذرخواهی کنند، ولی اگر تصور می‌کند با این سفر می‌خواهد مشکل روابط بین ایران و انگلیس را حل کند، باید بداند مشکل باید در انگلیس حل شود. امیدواریم با دولت خودشان چانه‌زنی کند، آن‌ها قطع رابطه کرده‌اند مثل گذشته هم آن‌ها تهران را ترک کردند و باید از ملت ایران عذرخواهی کنند.»

آقای نقوی حسینی البته نگفت که این اظهار نظر، نظر رسمی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی است یا فقط نظر خودش از وجه نمایندگی است؛ اما به هر حال اظهاراتش دنباله‌دار شد.

دفتر جک استراو هنوز چیزی در مورد حضور او در مراسم تحلیف روحانی نگفته بود که روح الله حسینیان با یک خبرگزاری مصاحبه کرد و با تاکید دوباره بر این‌که برگزاری مراسم تحلیف به عهده مجلس است و رییس‌جمهور منتخب هم تا زمانی که قسم نخورده است، قدرت اجرایی ندارد، گفت که حضور جک استراو در مجلس با واکنش نمایندگان همراه خواهد بود «در صورت حضور این فرد در مراسم تحلیف من با گوجه از او پذیرایی می‌کنم.»

اکثر نمایندگان خودشان را موظف به پاسخ گفتن به هیچ کدام از این اظهارات نمی‌دانند و در شمار سکوت کنندگان هستند اما علی مطهری داستان دیگری دارد.

دو روز بعد از اظهارات آقای حسینیان، علی مطهری در گفت‌وگو با ایسنا، پاسخی برای این اظهارات داشت. مطهری گفت که اگر بنا به "عذرخواهی و توبه" جک استراو باشد، آن‌ها که سفارت بریتانیا در ایران را اشغال کرده‌اند هم باید عذرخواهی کنند. «این‌که به محض بردن اسم جک استراو، فورا گفته شود وی خائن است و اول باید عذرخواهی و توبه کند، بی‌معناست. درخواست جک استراو برای حضور در مراسم تنفیذ یا تحلیف رییس‌جمهور منتخب حتی با هدف مذاکره با مسوولان ایرانی، چه اشکالی دارد؟ آیا نمی‌توان بی‌آنکه اصول اعتقادی و اخلاقی و منافع ملی زیر پا گذاشته شود، مذاکره کرد؟ در دنیای امروز مقامات بازنشسته سیاسی گاهی یخ روابط کشورها را آب می کنند. جک استراو امروز در دولت انگلستان سمتی ندارد. اگر چنین شخصیت‌هایی درخواست شرکت در مراسم تنفیذ یا تحلیف رییس جمهور منتخب را دارند چرا مانع شویم؟ گاهی بهبود روابط دولت‌ها از این راه‌ها امکان پذیر می‌شود. جمهوری اسلامی ایران هم می‌تواند با فرستادن چهره‌هایی مانند سید محمد خاتمی به برخی کشورها برخی معضلات سیاست خارجی خود را حل و فصل کند.»

حالا دفتر جک استراو بیانیه داده و گفته است که او " به دلیل مشکلات خانوادگی" در مراسم تحلیف شرکت نخواهد کرد اما این به آن معنی نیست که جک استراو در آینده به ایران نخواهد آمد.

اظهارات اخیر آقای مطهری البته هنوز واکنشی در پی نداشته است، هرچند با توجه به وزن آقای مطهری در مقایسه با برخی نمایندگان مجلس، معلوم نیست که در نهایت این طرفداران ایده‌های آقای حسینیان هستند که برخورد با دیپلماسی روحانی را در داخل کشور مدیریت خواهند کرد، یا خط فکری آقای مطهری و یا سکوت کنندگان؟