اميركبير مردي با آرمانهاي بلند

ميرزا تقي ‌خان اميركبير از نوادر تاريخ كشور ماست. روحيه و عشق عميق وي به استقلال و آزادي و اقتدار ملت مسلمان ايران، زماني به فرياد دادخواهي ملت مظلوم لبيك گفت...

تيترآنلاين - بيستم دي ماه مصادف است با شهادت ميرزا تقي خان اميركبير، ستاره بي نظير تاريخ ايران زمين كه صد و پنجاه و اندي سال پيش به عنوان صدراعظم ايران درخشيد و در كمتر از سه سال و دو ماه بعد از شروع صدارتش خاموش شد. آشپززاده اي كه به دليل استعدادش مورد توجه قرار گرفت و توسط قائم مقام، والامقامي آگاه و وطن پرست شد. 

ميرزا تقي ‌خان فراهاني از نوادر تاريخ كشور ماست. روحيه و عشق عميق وي به استقلال و آزادي و اقتدار ملت مسلمان ايران، زماني به فرياد دادخواهي ملت مظلوم لبيك گفت، كه مي‌رفت تمامي ثروت و عزت كشور براي هميشه در كام جهنمي استعمار و استكبار جهاني بلعيده شود. زمانيكه دربار فاسد پادشاهي و رجال سياسي سر سپرده، مزدورانه و مزورانه علناً سنگ بندگي طاغوت‌هاي شرق و غرب را به سينه مي‌زدند و بي‌شرمي و گستاخيشان به حدي رسيده بود كه حتي كوششي در اختفاي بندهاي اسارت و يوغ بندگي و بردگي خويش نمي ‌نمودند. اميركبير در برابر دشمنان دين و مجريان سياست استعماري، يك تنه قيام كرد و پوزه استكبار و عمّال داخليش را به خاك ماليد.

اقدامات امير کبير در زمان صدارت
يکي از اقدامات وي ايجاد نظم در جامعه بود ؛ در پي نظمي که او در جامعه برقرار کرد کمتر ظالمي قادر بود بر بيچارگان فقير تعدي کند، دزدي و هرزگي و شرارت را درجامعه به حداقل رسانيد . در شراب اثر مستي نماند، جماعت اوباش که سابق به يک جرعه شراب ، چند نفر را زخم مي زدند، تا حدي بر چيده شدند.

امير رسم رشوه و بست را برانداخت و کمتر کسن جرأت داشت رشوه دريافت کند ، يا آن که گناهکاري به بست برود.

رسم قمه کشي را برانداخت . در تهران رسم بود که جوانان قمه مي بستند. وي گفت: هر که مي خواهد قمه ببندد، اما آن کس که تيغ ازغلاف بيرون آورد، چه کسي خواهدبود؟

به دنبال اين سخن هر چه در شهر نزاع مي شد کسي جرات تيغ کشيدن از نيام را نداشت و چون مردم پس از يک ماه چنين ديدند، قمه بستن را ترک کردند.

امير براي تميشت امور به خزانه خالي مملکت، سروسامان داد و حقوق بسياري از درباريان و وابستگان آنها راقطع کرد و همچون قائم مقام، براي شاه نيز" پول توجيبي" مقرر نمود.

از ديگر اقدامات مهم اميرکبير، تأسيس اداره آگاهي بود . او براي آن که از روابط کارگزاران و مأموران دولت با مردم مطلع باشد اداره اي مخصوص و سرّي تشکيل داد که مشخصات کارکنان آن کاملاً مخفي بود . مأموران اين اداره در لباس چوپان، گدا، فروشنده دوره گرد، راهزن و ... همه جا نفوذ داشتند و هر جا کار خلافي از کسي سر مي زد، بي درنگ امير را با خبر مي کردند. در واقع امير به جاي دو چشم و دو گوش ، هزاران چشم و گوش داشت.

وي جهت بسط عدالت، محاکم شرع را به علماي صالح سپرد ، رسم شکنجه را برانداخت و با نوآوري در عرصه سياست ، سعي کرد مردم را با علوم جديد آشنا سازد.

او مايه کوبي آبله را اجباري ساخت و هر کس از بيماري آبله مي مرد، بستگان او را پنج تومان جريمه مي کرد.

ايجاد چاپارخانه براي مرسولات پستي از ديگر اقدامات امير بود. ايجاد ميدان توپخانه و عمارت آن و همچنين سبزه ميدان تهران، که قبلاً محل اعدام افراد خاص بود نيز، از ديگر کارهاي عمراني وي به شمار مي آيد.

نکته جالب توجه در تيزبيني امير، ساختن خانه براي مردم بود ، او دويست خانه در بيرون شهر بنا کرد.

تاسيس مدرسه دارالفنون و راه اندازي نخستين روزنامه در ايران به نام وقايع اتفاقيه ، دو گام بزرگ ديگر امير بود ، ايجاد کارخانه هاي پارچه بافي ، شکر ريزي ، چيني و بلورسازي، کاغذ سازي ، چدن ريزي و فلزي از ديگر کارهاي مثبت امير بود.

امير کبير اين مرد نامدار در دوران صدارت خويش اقدامات بسياري را براي ملت و کشور خويش انجام داد.

آنچه همواره نام امير كبير را در نهضت علم و دانش ماندگار خواهد كرد، همانا تأسيس مدرسه دارالفنون به سبك جديد و استخدام معلمين و استادان خارجي است كه در كنار آنها اساتيد برجسته ايران هم بودند و تدريس مي‌كردند. گرچه بعد از تأسيس اين مدرسه آنچه اميركبير در زمان حياتش در نظر داشت متحقق نشد و حسودان اميركبير چون ميرزا آقاخان نوري سلطه و نفوذ يافتند و اغراض و اميالشان را در اين امر مهم دخالت دادند، از جمله بردن صد نفر شاگرد از شاهزادگان به نزد ناصرالدين شاه تا در اين مدرسه تعليم يابند. افسوس كه يك روز پس از عزل اميركبير، معلمان فرنگي وارد تهران مي‌شوند و گويي او را در حال توقيف ملاقات مي‌كنند. ميرزا آقاخان نوري با وجود آمدن معلمان از فرنگ، هنوز سعي در تعطيلي دارالفنون دارد كه ناصرالدين شاه مخالفت مي‌كند.

سرانجام دشمني امثال آقاخان نوري و مهدعليا و... و ناداني ناصرالدين شاه باعث شد تا در 20 محرم 1268 هجري قمري، اميركبير از صدارت معزول شود و در 25 محرم از امارت نظام و از تمام مشاغل دولتي بركنار گردد و چند روز بعد به كاشان تبعيد شود. سرانجام به فرمان نامرد روزگار ناصرالدين شاه به دست نالايقي چون حاج عليخان مراغه‌يي معروف به حاجب‌الدوله به طرز فجیعی در حمام فين كاشان به لقاء حق برسد.

آرامگاه اميركبير

كالبد امير را ابتدا در همان كاشان دفن كردند. به روايت ميرزا جعفر حقايق نگار خورموجى روز بعد از قتل جسدش را به گورستان «پشت مشهد» كاشان بردند. پهلوى گور حاج سيد محمدتقى نامى به خاك سپردند. چند ماه بعد، به پايمردى همسرش عزت الدوله كالبد اميركبير را به كربلا حمل كردند و در اتاقى كه در آن به سوى صحن امام حسين(ع) باز مى شود به خاك سپردند
بارالها! او را که در راه اعتلاي دين تو ، براي رفاه و آسايش ملت و در جهت بالندگي کشور خويش گام برداشت ، قرين رحمت خود فرما