7 از 20؛ سطح علمي دانشجويان و استادان صنعت گردشگري

گزارش: معصومه ديودار

اساتيدي که اين رشته‌ را تدريس مي‌کنند مدرس نيستند بلکه فوق ديپلم‌هايي هستند که بيشتر به واسطه تجربه عملي خود در اين حوزه فعاليت مي‌کنند و به لحاظ علمي جايگاهي در صنعت گردشگري و بخش هتلداري ندارند

تيترآنلاين - طي اين سال‌ها بسياري از رشته‌هاي مرتبط با گردشگري در دانشگاه‌ها شکل گرفته‌اند. ولي به اعتقاد استادان گردشگري، درجه علمي اين رشته‌ها رشد چنداني نداشته‌ به‌گونه‌اي که سطح دانش در سازمان گردشگري در حد دوم ابتدايي، در بخش کارشناسي خارج از سازمان در حد پنجم ابتدايي و در سطح دانشگاه‌ها و اساتيد اين حوزه شايد به اول راهنمايي برسد.

به گزارش خبرگزاري ميراث فرهنگي هنگامي که در جامعه‌اي کمبود يک تخصص احساس مي‌شود آنگاه رشته‌هاي مرتبط با آن شکل مي‌گيرند همان گونه طي چند سال اخير شاهد رشد و شکل‌گيري بسياري از رشته‌هاي مرتبط با گردشگري در دانشگاه‌ها بوديم چراکه نياز به تخصصي شدن اين حوزه احساس مي‌شود.

اسماعيل قادري عضو هيئت علمي دانشگاه آزاد علوم تحقيقات معتقد است: «صنعت گردشگري يک علم است و به واسطه علمي بودن خود داراي قوانين و نظريه‌ است اين درحالي است که اگر از يکي از اساتيدي که يکي از دروس اين علم را در دانشگاه تدريس مي‌کنند درخصوص قوانين و نظريه‌هاي مطرح شده در اين حوزه جويا شويم، چيزي براي گفتن ندارد.»

به گفته قادري اگر دکتراي جهانگردي را که در سطح جهان تدريس مي‌شود بالاترين درجه علمي در صنعت گردشگري و مبنايي براي استاندارد در نظر بگيريم بايد بگويم که سطح دانش در سازمان گردشگري در حد دوم ابتدايي است. در بخش کارشناسي خارج از سازمان در حد کلاس پنجم ابتدايي و در سطح دانشگاه‌ها و اساتيد اين حوزه شايد به اول راهنمايي برسد.

وي افزود: «اگر بخواهيم به سطح علمي دانشجويان و اساتيد صنعت گردشگري که در دانشگاه‌ها تدريس و تحصيل مي‌کنند نمره‌اي بدهيم شايد بتوان از 20 امتياز، نمره 7 را به ايشان داد. شيوه آموزشي که در دانشگاه‌هاي ما به کار مي‌رود تقريبا به دهه 1960 باز مي‌گردد و همچنان بسياري از اساتيد دروس عملي کلاس را به صورت تئوري آموزش مي‌دهند.»

اين عضو هيئت علمي دانشگاه علوم تحقيقات درخصوص اساتيدي که رشته هتلداري را تدريس مي‌کنند گفت: «اساتيدي که اين رشته‌ را تدريس مي‌کنند مدرس نيستند بلکه فوق ديپلم‌هايي هستند که بيشتر به واسطه تجربه عملي خود در اين حوزه فعاليت مي‌کنند و به لحاظ علمي جايگاهي در صنعت گردشگري و بخش هتلداري ندارند.»

وي با اشاره به وظيفه اساتيد مبني بر تربيت و تحويل دانشجوي خوب و دانش‌آموخته به جامعه و حوزه گردشگري گفت: «شايد بتوان به جرات گفت در سطح دانشجويان يک ترم تنها مي‌توان با سرمايه‌گذاري کردن بر روي دو نفر‌ از آنها به نتيجه مطلوب رسيد و خروجي خوبي داشت درحالي که ساير دانشجويان تنها براي اخذ يک مدرک واهي پا به اين عرصه گذاشته‌اند.»

به گزارش CHN، وظيفه آموزش آن است تا با گزينش و تعيين ملاک‌هاي مناسب دانشجوياني را پذيرش کند که درخور کلاس درس و استاد باشند تا هزينه‌اي که صرف آموزش‌ آنها مي‌شود در پايان نتيجه مطلوبي ارائه دهد. هنگامي که سيستم آموزشي ما مشکل دارد چگونه مي‌توان به آينده اين حوزه اميد داشت؟

قادري تاکيد کرد: «بايد توجه داشت که هريک از سازمان‌ها، ارگان‌ها و افراد مختلف به نسبت نقشي که در جامعه دارند موظف به درست انجام دادن آنچه که برعهده آنها نهاده شده است هستند. در چنين جامعه‌اي وظيفه استاد آموزش و وظيفه دانشجو تحصيل علم ودانش است. وظيفه سامان دادن و هدفمند کردن راه اين دو و به نتيجه رساندن فعاليت‌هاي آنها بر عهده سازمان متولي است. بنابر اين سازمان ميراث و گردشگري به عنوان متولي اين حوزه بايد با تعيين مسير و نظارت بر امور آموزشي در جهت بهبود شرايط تدريس دروس گردشگري در دانشگاه‌ها گام بردارد اين درحالي است که سازمان ميراث و گردشگري به عنوان هدايت‌کننده سيستم يا چيزي از زيرمجموعه‌هاي خود نمي‌خواهد يا آنکه آنچه که مي‌خواهد ارتباطي با اهداف پيش رو ندارد.»

به گزارش CHN، اينگونه است که سيستم آموزشي کار خود را انجام مي‌دهد، آژانس‌ها تنها منافع خود را در نظر مي‌گيرند، هتلداران خدمات و هزينه‌ اقامت را آنچنان که به نفع خودشان است ارائه مي‌دهند. مراکز پذيرايي کيفيت را بنابر مصالح خود درجه بندي مي‌کنند.

به اعتقاد قادري بسياري از اصطلاحات اشتباهي که در حوزه گردشگري با آن روبه‌رو هستيم به دليل ضعفي است که در بخش دانشگاهي و علمي گردشگري وجود دارد. به طور مثال عنوان مي‌شود که ايران جز 10 کشور برتر درخصوص دارا بودن جاذبه‌هاي گردشگري در جهان است يا آنکه ايران جز 5 کشور اول جهان به لحاظ دارا بودن جاذبه‌هاي طبيعت‌گردي است. اين جملات اشتباه هستند و سنديت علمي ندارند. چه کسي با چه معياري چنين آماري را اعلام کرده است؟ چگونه مي‌توان اسباط کرد که اين رتبه‌بندي درست است؟ چه کسي جاذبه‌هاي گردشگري دنيا را مورد بررسي قرار داده؟ معيارهاي او براي اين بررسي چه بوده؟ چگونه و با چه الگويي مي‌توان برتري يک جاذبه ‌را نسبت به جاذبه ديگر تايين کرد؟

وي تاکيد کرد: «در بحث‌هاي علمي تعداد ملاک نيست، تعداد زياد مبني بر برتري نيست. ما نيازمند تعريف جدول‌هاي مدل‌ و الگوهايي در اين خصوص هستيم که تاکنون در هيچ جاي دنيا انجام نشده است. پس چگونه مي‌توانيم به صراحت چنين رتبه‌بندي‌هايي را اعلام کنيم؟»

فقر در ادبيات گردشگري
«داشتن تخصص شرط لازم است ولي به تنهايي کافي نيست بلکه داشتن تجربه نيز مهم است.ضمن آنکه آنچه که افراد در دوره تحصيل مي آموزند شايد ارتباط چنداني با شرايط کاري آنها نداشته باشد.»

محمدرضا رضواني مدرس دانشگاه تهران با بيان اين صحبتها اظهار داشت:« رونق نداشتن گردشگري ورودي سبب عدم توسعه بخش گردشگري در کشور شده است. چراکه از آنجايي که در بخش گردشگري بين المللي با رکود روبه رو هستيم، اين مهم سبب شده به دانش و تخصص گردشگري کمتر توجه کنيم.»

به اعتقاد وي در زمينه گردشگري با کمبود کتاب، آثار پژوهشي و دانش روز روبه رو هستيم و به نوعي دچار فقر در ادبيات گردشگري هستيم چراکه زمينه هاي توسعه گردشگري در کشور ما کم بوده است و در بحث گردشگري بين الملل توفيقي بدست نياورده ايم اين خود سبب شده است در دانشگاه‌ها تخصص گردشگري و آموزش و پژوهش در اين حوزه رونق پيدا نکند.

رضواني تصريح کرد: «حوزه‌هاي مختلف گردشگري در کشور ما ضعيف هستند. در چندسال اخير در بخش آموزش و پژوهش در حوزه‌ گردشگري اتفاقات خوبي رخ داده است و شاهد گسترش رشته‌ها و تخصص‌هاي گردشگري بوده‌ايم. اگر زمينه‌اي براي استفاده از اين آموزش‌ها و پژوهش‌ها وجود نداشته باشد مانعي براي توسعه اين حوزه خواهد شد. به اين معنا که اگر گردشگري در کشور ما رونق داشته باشد مسلما خواهيم توانست کارشناساني که از دانشگاه‌ها فارغ‌التحصيل مي‌شوند را جذب کنيم که اين خود سبب رغبت و توجه دانش‌جويان خواهد شد چراکه کاربرد علم خود را در عمل شاهد خواهند بود.»

اين استاد دانشگاه با اعتقاد به اين مهم که بايد در امور آموزشي و دروس دانشگاهي در اين حوزه تحولي رخ دهد خاطرنشان کرد: «آموزش بايد با کارآفريني همراه شود تا دانشجويان بتوانند کسب‌وکاري در ارتباط با گردشگري براي خود در نظر بگيرند. وظيفه دولت نيز توسعه زيرساخت‌هاست تا بخش خصوصي بتواند با داشتن بستري مناسب به رونق گردشگري بپردازد.»