از حذف نمره «تک» از کارنامه دانشجویان تا خداحافظی با قانون حذف کنکور
در سالی که گذشت رویدادهای تلخ و شیرین بسیاری بر آموزش عالی کشور گذشت که برخی از آنها مرور میشود
تاريخ انتشار: سه شنبه ۱۳ فروردين ۱۳۹۲ ساعت ۲۱:۰۱
سال 91 که از سوی مقام معظم رهبری سال "تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی" نام گرفت، برای وزارت علوم که متولی تولید علم و دانش در کشور است، سالی مهم و حساسی بود.
به گزارش ایسنا، در سالی که گذشت، ایران اسلامی علیرغم تحریمها به همت جامعه علمی و دانشگاهی خود با ارتقای دو پلهای به رتبه علمی اول منطقه و 15 دنیا دست یافت.
در سالی که گذشت قانون حذف کنکور علیرغم تمدیدهای چندباره، برای همیشه از دستورکار خارج شد و قانون جدیدی برای آن تهیه شد.
در سالی که گذشت روسای برخی دانشگاهها تغییر کرد و حکم برخی دیگر نیز تایید و یا تمدید شد.
در سالی که گذشت رویدادهای تلخ و شیرین بسیاری بر آموزش عالی کشور گذشت که برخی از آنها مرور میشود.
بازنگری متون درسی در تمامی زیرگروههای آموزشی
کامران دانشجو، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در ابتدای سال 91، ریشه مشکلات دانشگاهها را غربی بودن علوم انسانی دانست و بر بازنگری متون کلیه علوم به ویژه علوم انسانی تاکید کرد، به گفته سعید قدیمی، دبیر شورای برنامه ریزی وزارت علوم، بیش از 100 برنامه درسی در سال 91 مورد بازنگری قرار گرفت.
وی تعداد برنامههای بازنگری شده را عقبتر از برنامه ریزی قبلی دانست و علت این عقب افتادگی را مشکلات بودجهای عنوان کرد.
حذف نمره زیر 10 از کارنامه دانشجویان
از سوی دیگر در سال 91 آییننامه آموزشی دوره کارشناسی پیوسته و ناپوسته مورد بازنگری قرار گرفت که بر اساس آن طول سنوات مجاز تحصیلی برای دانشجویان کارشناسی پیوسته به پنج سال و کارشناسی ناپیوسته به دو و نیم سال کاهش یافت.
اما از سوی دیگر با اصلاح این آییننامه، شرایط حذف نمره زیر 10 از کارنامه دانشجویان فراهم شد؛ به این شکل که اگر دانشجویی در درسی مردود شود و در ترم یا ترمهای بعدی آن درس را با نمره حداقل 14 بگذراند، نمره قبلی از کارنامه وی حذف خواهد شد.
البته پیش از این موضوع حذف نمره از کارنامه دانشجویان و جایگزینی ارزشیابی A و B و C و D از سوی معاون آموزشی وزیر علوم مطرح شده بود که این موضوع منتفی شد.
در سال گذشته همچنین 5032 رشته در مقاطع مختلف تحصیلی از سوی شورای گسترش وزارت علوم مجوز راهاندازی گرفت که بر اساس آن 12 رشته در مقطع کاردانی، 156 رشته در کارشناسی، 863 رشته در کارشناسی ارشد و 861 رشته در دکتری مجوز فعالیت دریافت کردند.
سایه سنگین نوسانات بازار ارز بر دانشجویان خارج از کشور
اما شاید یکی از بزرگترین چالشهای آموزش عالی در سال 91 ایجاد مشکل برای ارز و دانشجویان خارج از کشور بورسیه و غیر بورسیه بود. نوسانات ارزی در سال گذشته وزارت علوم و بانک مرکزی را برای تامین ارز و پرداخت مقرری دانشجویان بورسیه با مشکلاتی مواجه کرد.
هرچند وزارت علوم از تسویه کل مقرری 91 دانشجویان بورسیه خبر دادند.
تغییر نام پردیسهای بینالملل دانشگاهها به پردیس "خودگردان"
در سالی که گذشت پردیسهای بینالملل دانشگاهها به پردیس "خودگردان" تغییر نام دادند و آییننامه جدیدی برای آنها تدوین شد که بر اساس آن پردیسها میتوانند برای مقاطع ارشد و دکتری از طریق برگزاری آزمون اختصاصی دانشجو جذب کنند، این در حالی بود که پیش از این پذیرش دانشجوی دکتری در پردیسها تنها از طریق آزمون نیمه متمرکز دکتری امکانپذیر بود.
اظهارات کامران دانشجو درباره اساتید سکولار
اما در سال 91 کامران دانشجو وزیر علوم چند نکته را محور سخنرانیهای خود قرار داد که از مهمترین آنها میتوان به موضع گیری وی دربرابر اساتید سکولار و مروج افکار غربی اشاره کرد.
کامران دانشجو، جامعه دانشگاهی را، جامعهای انقلابی، علمی و توامان با ایمان دانست، که برخی از افراد از روی نا آگاهی با تصور اینکه اندیشه غرب درست است، در این محیط افکار غربی را ترویج میکنند.
وی همچنین تاکید کرد که افرادی که با اسلام و نظام معاند هستند، دیگر جایی در دانشگاهها نخواهند داشت و آنها را با اساتید انقلابی و معتقد به اسلام، جایگزین خواهیم کرد. چراکه مردم و مراجع تقلید اجازه نمیدهند که منابع و امکانات در اختیار افرادی قرار داده شود که با نظام دشمنی داشته باشند.
انتقال دانشگاه صنایع و معادن به وزارت علوم
در سال گذشته طی ابلاغی از سوی رییس جمهور، دانشگاه صنایع و معادن با دانشجویان، اساتید، اعضای هیات علمی، کارکنان، منابع، امکانات، تأسیسات، اموال، داراییها، اعتبارات و ساختمان اداری از وزارت صنعت، معدن و تجارت منتزع و به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری منتقل شد.
تغییرات و حاشیههای آزمونی 91
یکی دیگر از مهم ترین تغییر و تحولاتی که در سال 91 در آموزش عالی کشور صورت گرفت، تغییر سهم نمره آزمون در پذیرش دانشجوی دکتری بود که به گفته وزیر علوم با تخصصی تر شدن آزمون، سهم نمره آزمون و مصاحبه در پذیرش دانشجوی دکتری برابر شد.
برگزاری آزمون دکتری در ابتدا با حشیههای زیادی همراه بود. عدهای که بیشتر از اساتید دانشگاهی بودند، خواهان افزایش سهم مصاحبه و دانشجویان بیشتر خواستار افزایش سهم آزمون بودند. تا جایی که برخی از دانشجویان اعتقاد داشتند که حتی آزمون دکتری باید به صورت متمرکز و مانند کنکورهای مقاطع پایینتر برگزار شود.
اما در شرایطی که برخی از کارشناسان از افزایش ظرفیتهای مقاطع تحصیلات تکمیلی انتقاد میکردند، رییس سازمان سنجش آموزش کشور از افزایش ظرفیت 25 درصدی پذیرش دانشجوی دکتری برای سال 92 خبر داد که این آزمون نیز در روزهای پایانی سال 91 با رقابت حدود 218 هزار داوطلب برگزار شد.
خداحافظی با قانون حذف کنکور
اما از مهمترین اتفاقات سال 91 دانشگاهها میتوان به حذف کنکور مقطع کارشناسی برای برخی رشته محلهای دانشگاههای آزاد اسلامی، پیامنور و غیرانتفاعی اشاره کرد. به گفته وزیر علوم در صورت موفقیت آمیز بودن این طرح برای رشتههای پر ظرفیت این کار برای سالهای آتی گسترش یافته و در صورت امکان ممکن است به مقاطع بالاتر نیز برسد، هر چند تجمیع آزمونهای دوره کارشناسی رشته محلهای با آزمون دانشگاه آزاد و سراسری و آزمونهای کارشناسی ناپیوسته از دیگر رخدادهای بسیار مهم حوزه آموزش عالی در سال گذشته است.
هرچند کنکور سراسری سال 91 در شرایطی برگزار شد که بر اساس مصوبه سال 86 مجلس شورای اسلامی کنکور باید تا پایان سال اول برنامه پنجم توسعه حذف میشد، اما مسئولان آموزش عالی و آموزش و پرورش با برگزاری نشستهایی با مجلس شورای اسلامی به این نتیجه رسیدند که قانون حذف کنکور با مشکلات زیادی همراه است و درصدد اصلاح این مشکلات برآمدند، بنابراین کلیات قانون جدید حذف کنکور در اواخر سال 91 در مجلس تصویب شد که صحبت درباره جزییات آن به سال 92 موکول شد.
البته یکی دیگر از حواشی آزمونی که آموزش عالی در سال 91 با آن درگیر شد، بحث حذف پذیرش دختران در 36 دانشگاه کشور و 77 رشته بود که سر و صدای زیادی به پا کرد. این در حالی بود که وزیر علوم در این باره گفت که چیزی تحت عنوان پذیرش جنسیتی وجود ندارد و اقدامات صورت گرفته در جهت بومی گزینی و اصلاح ظرفیتها بوده است؛ چنانچه در حال حاضر ظرفیت پذیرش دختران در دانشگاهها بیش از پسران است.
حذف کاغذ از امتحانات دانشگاه پیامنور
پیامنوریها هم در سال گذشته خالی از تغییر نبودند و اقدامات موثری در این سال برای جامعه پیامنوری رخ داد به گونهای که علاوه بر رایگان شدن تحصیل برای دانشجویان ممتاز در این دانشگاه، حذف کاغذ از آزمونهای این دانشگاه بود، به گونهای که امتحانات دانشگاه پیامنور با کامپیوتر برگزار شد و دانشجویان جواب سوالات را در سیستمهای مقابل خود وارد میکردند.
ممنوعیت خرید کالاهای خارجی توسط دانشگاهها
اما در سالی که "تولید ملی، حمایت از کار و سرمایه ایرانی" نام گرفت، وزیر علوم با صدور بخشنامهای ورود کالاهای خارجی را که مشابه داخلی دارند از طرف دانشگاهها، مراکز پژوهشی، پارکهای علم و فناوری و سازمانهای تابعه این وزارتخانه را ممنوع اعلام کرد.
وعدههای بیسرانجام
در سالی که گذشت همه وعدهها برای تحویل مسکن مهر دانشجویی بی نتیجه ماند.
در سال 91 قول نهایی و اجرایی شدن سند آمایش آموزش عالی در سال 91 داده شد که متاسفانه این موضوع نیز تا به حال بی نتیجه مانده است.
همچنین در سال 91 خبرهایی از رتبه بندی دانشگاههای غیرانتفاعی و تعیین میزان شهریه آنها بر اساس رتبهشان به گوش رسید که متاسفانه خبری از این موضوع نیز نشد.
بازخورد تحریمها بر فعالیتهای دانشگاهی
در سالی که گذشت علیرغم تحریمهای نظام استکبار، جمهوری اسلنی ایرانی به همت توان علمی دانشگاه های خود، با ارتقای دو پلهای به رتبه علمی اول در منطقه و 15 در دنیا دست یافت.
بر اساس این گزارش ایران در سال 2012 در پایگاه رتبه بندی ISI رتبه 19 دنیا را در اختیار داشت که در سال 2013 رتبه علمی کشور به 17 دنیا ارتقا یافت. همچنین در پایگاه اسکوپوس کشورمان در سال 2012 رتبه 17 دنیا را داشت، که در سال 2013 به رتبه 15 تولید علم در دنیا ارتقا پیدا کرد.
فراز و نشیبهای تغییر روسای دانشگاهها
در سالی که گذشت روسای برخی از دانشگاههای بزرگ از ترکش تغییرات مصون نماندند و اولین آن پس از برکناری مرضیه وحید دستجردی، گریبان دانشگاه علوم پزشکی تهران را گرفت و پس از این تغییر در روزهای پایانی سال خبر نامه رییس جمهور به وزیر علوم برای برکناری روسای دانشگاههای تهران و دانشگاه تربیت مدرس در برخی سایتها منتشر شد که به تایید معاونت اطلاع رسانی ریاست جمهوری نیز رسید.
اما در عین حال رسول ملکفر، مشاور وزیر علوم اعلام کرد که هیچ نامهای از سوی ریاست جمهوری به دبیرخانه وزارت علوم نرسیده است. تاکنون نیز دیگر مسئولان وزارت علوم و به طور خاص، شخص وزیر علوم اظهار نظری در این باره نکرده است.
در سالی که گذشت دانشگاههای کشور سال تحصیلی انتخاباتی را آغاز کردند که تاکید وزیر علوم و معاون فرهنگی وزارتخانه بر ایجاد شور و نشاط سیاسی در دانشگاهها و مشارکت حداکثری دانشگاهیان بود. بر همین اساس بخشنامهای امتحاناتی از سوی معاون آموزشی وزیر علوم به دانشگاهها ابلاغ شد که بر اساس آن دانشگاهها مجوز برگزاری امتحانات را از تاریخ 20 خرداد تا دوم تیر 92 نخواهند داشت.
البته از دیگر وقایع مهم سال 91 در حوزه آموزش عالی میتوان به تعطیلی شعبه دوبی دانشگاه شهید بهشتی، تجمیع دانشگاههای شهید بهشتی و عباسپور، راهاندازی دکتری پژوهش محور، تعطیلی واحد آکسفورد دانشگاه آزاد، ایجاد دانشگاههای تک جنسیتی، عدم صدور مجوز برای ایجاد بانک دانشگاه آزاد توسط بانک مرکزی، رونمایی از شبکه دانش در وزارت علوم، رونمایی از طرح آمایش آموزش عالی رونمایی از سند راهبردی مشاوره دانشجویی، ابلاغ اساسنامه دانشگاه غیرانتفاعی "عدالت" منتسب به آیتالله هاشمی شاهرودی، رونمایی از مجموعه قوانین و مقررات وزارت علوم و رونمایی از سامانه ملی املاک آموزش عالی اشاره کرد.