آیت الله العظمی مظاهری:

رذیلت های شیطانی جایگزین انتقاد سالم و سازنده شده است

برخي از روزنامه‌ها يا سايت‌‌هاي اينترنتي و نيز برخي سياسيون، علناً به غيبت، تهمت و شايعه‌پراکني مي‌پردازند و نام اين اهانت و آبروريزي خود را انتقاد مي‌گذارند

گناهاني که در جامعۀ کنوني به عنوان انتقاد صورت مي‌پذيرد، رذايلي است که از ناحيۀ شيطان القاء مي‌شود و جايگزين انتقاد سالم و سازنده شده است. 

به گزارش مرکز خبر حوزه، حضرت آیت الله مظاهری طی سخنانی در ادامۀ جلسات درس اخلاق با موضوع «فضيلت‌هاي فراموش شده» از «انتقاد و انتقاد پذيري» به عنوان دو فضيلت فراموش شده نام برده و گفتند: متأسّفانه در زمان حاضر انتقاد صحيح و حقيقي بسيار کم است و از آن بدتر اينکه انتقاد پذيري اصلاً وجود ندارد.

ایشان همچنین در تشريح معناي انتقاد، اظهار داشتند: انتقاد که در روايات اهل‌ بيت «سلام‌الله‌عليهم» از آن به هديه تعبير شده است، به اين معنا است که انسان، عيب ديگران را در خلوت و به خود آنان گوشزد کند.

حضرت آیت الله مظاهری اضافه کردند: بازگويي عيوب اشخاص، به گونه‌اي که ديگران مطّلع شوند، منجر به آبروريزي و هتک حرمت مي‌گردد و نه تنها انتقاد نيست، بلکه گناه بزرگي است.

*انتقاد از عیوب آشکار دیگران فضیلت است
حضرت آيت‌الله مظاهري با نکوهش تجسّس و عيب‌جويي، بیان داشتند: انتقاد از عيوب آشکار ديگران فضيلت است، ولي عيب‌جويي و تجسّس براي يافتن عيوب اشخاص، در تعاليم قرآن و عترت بسيار نکوهش شده و بايد از آن اجتناب گردد.

ایشان همچنین ضمن بازگويي نقاط افتراق انتقاد با گناهان بزرگي نظير غيبت، تهمت، اهانت و شايعه‌پراکني، افزودند: برخي از روزنامه‌ها يا سايت‌‌هاي اينترنتي و نيز برخي سياسيون، علناً به غيبت، تهمت و شايعه‌پراکني مي‌پردازند و نام اين اهانت و آبروريزي خود را انتقاد مي‌گذارند.

حضرت آيت‌الله مظاهري با بيان اينکه همۀ افراد عادي، عيوب و نواقصي دارند، خاطرنشان کردند: هر مسلماني وظيفه دارد، علاوه بر رفع عيب از خود، با انتقاد صحيح و سازنده، عيوب ديگران را نيز رفع نمايد و مهم‌تر اينکه پذيرش انتقاد ديگران را داشته باشد و از انتقاد سازنده استقبال کند.

ايشان اظهار داشتند: وضعيّت فعلي جامعه به صورتي است که اگر از کسي تعريف و تمجيد کنند، خشنود مي‌گردد که اين خشنودي در تعاليم ديني نکوهش شده است. امّا چنانچه از او انتقاد کنند و عيوبش را به او گوشزد نمايند، علاوه بر اين که ناراحت و عصباني مي‌شود، درصدد توجيه عيوب خود و پاسخ‌گويي نادرست برمي‌آيد و معلوم است که چنين کسي هيچ‌گاه اصلاح نخواهد شد.

*انتقاد باید با خیرخواهی همراه با اظهار تواضع باشد
حضرت آيت‌الله مظاهري، ضمن تبيين شرايط انتقاد، تصريح کردند: انتقاد بايد با خيرخواهي و مهرباني و همراه با اظهار تواضع باشد تا تأثير داشته باشد. حتّي در برخي موارد که انتقاد مستقيم کارايي ندارد، انسان بايد از روش‌هاي غير مستقيم براي بيان انتقاد خود و اصلاح ديگران بهره گيرد.

ایشان در ادامه انتقاد و انتقاد پذيري را براي سلامت کانون خانواده نيز بسيار ضروري دانسته و تأکيد کردند: زن و شوهر به تعبير قرآن کريم، لباس همديگر هستند و بايد علاوه بر عيب‌پوشي از يکديگر، روح انتقاد و انتقاد پذيري را در نهاد خانواده حاکم سازند تا از زندگي سالمي برخوردار گردند.

معظّم‌له اضافه کردند: اگر انتقاد از همسر، با پرخاشگري، کنايه، سرزنش، زخم زبان و يا به رخ کشيدن ديگران، همراه باشد نه تنها تأثير ندارد، بلکه موجب تنفّر مي‌شود که اين امر، براي نهاد خانواده خطرناک است.

حضرت آيت‌الله مظاهري تذکّر عيوب فرزندان را نيز در تربيت آنان بسيار مؤثّر دانسته و تأکيد کردند: پدر و مادر وظيفه دارند عيوب و نواقص فرزندان خود را با مهرباني و در حالي که بر اعصاب خود مسلّط هستند، به آنان گوشزد کنند و به فرزندان، آداب معاشرت اجتماعي و نحوۀ برخورد مؤدّبانه با ديگران را بياموزند و با اين کار، سطح شخصيّت اجتماعي فرزندان را ارتقاء بخشند.

*انتقاد از کوتاهی مردم در زمینه مطالعات دینی
ایشان، با انتقاد از کوتاهي مردم در زمينۀ مطالعات ديني، ابراز داشتند: اسلام، دين مترقّّي و کاملي است و تکليف آدميان را در خصوص همۀ شئونات زندگي معيّن کرده است. امّا متأسّفانه مسلمانان آن طور که شايسته است در زمينۀ اعتقادات، احکام و اخلاق که سه بخش دين هستند، مطالعه ندارند و از اين جهت نسبت به دستورات روشن و انسان‌ساز ديني، از آگاهي لازم برخوردار نيستند.

معظم له در خاتمه افزودند: يکي از دلايل فراموش شدن فضائلي همچون انتقاد و انتقاد پذيري که در تعاليم ديني نمود بارزي دارد و نسبت به آن تأکيد شده است، عدم تسلّط مسلمانان بر منابع ديني است.