تيترآنلاين - آسيب‌شناسي بحران اخلاقي در كليسا

دو راه حل ساده براي مسئله اخلاقي کشيش‌ها در کليسا وجود دارد يکي فسخ قانون تجرد به عنوان ريشه تمام اين شرها و ديگري پذيرش زنان به عنوان شخصيت هاي ديني کليساي کاتوليک.

تيترآنلاين- تشديد بحران اخلاقي ميان كشيش‌ها بويژه در كليساهاي اروپا به بحث عميقي در ميان متفكران مسيحي منجر شده است. اين بحث‌ها در واقع در برگيرنده نوعي تجديد‌نظرطلبي در اصول فكري واتيكان است. پس از آنكه خبر سوء‌استفاده اخلاقي كشيشان در سطح جهاني منتشر شد شمار زيادي از نخبگان مسيحي خواستار شكستن برخي تابوهاي فكري واتيكان بويژه تغيير ديدگاه اين نهاد درباره مجرد بودن کشيش‌ها شدند. به گزارش ايران،به باور اين گروه از صاحبنظران سابقه موارد سوءاستفاده‌هاي جنسي عليه کودکان به دهه 1970 و 1980 بر مي‌گردد يعني دوره‌اي كه فساد در برخي مؤسسات آموزشي تحت نظارت روحانيون مسيحي در شماري از کشورهاي اروپايي موجب لکه دار شدن اعتبار کليساي کاتوليک شد تا اينكه امروز مطرح شدن بحث بررسي ارتباط رسوايي‌هاي اخلاقي کليساي کاتوليک و مسئله تجرد کشيش‌ها مهمترين خبر مرتبط با اديان جهان شده است.

از ديدگاه صاحبنظران مسيحي رسوايي‌هاي اخلاقي اخير بشدت به کليساي کاتوليک ضربه زده است و بحرانهاي شديدي را در اين کليسا موجب شده است بر اين اساس آنها خواستار بررسي دقيق علل اين رسوايي‌ها هستند.
دکتر «روان ويليامز» رهبر روحاني کليساي کانتربري و از شخصيت‌هاي پرنفوذ مسيحيت زنگ‌هاي هشدار را براي پاپ به صدا در آورد و گفت كه رسوايي‌هاي مربوط به سوءاستفاده جنسي کشيشان کليسا از کودکان و لاپوشاني آن، يک ضربه بسيار بزرگ به کليساي کاتوليک است. اين مقام مسيحي انگليسي در بخشي از سخنانش اقرار مي‌كند اخيراً يکي از دوستان ايرلندي به من مي‌گفت که نگاه مردم ايرلند به کليسا به دليل اين مشکلات کاملاً تغيير کرده و حتي کشيشان مسيحي نمي‌توانند با لباس روحانيت در بسياري محافل عمومي ظاهر شوند.
دكتر ويليامز و همفكرانش اكنون نگران اين هستند كه اگر کليسا به عنوان نهادي که در زندگي مردم نفوذ دارد، ناگهان همه اعتبار خود را از دست بدهد، نه تنها مؤسسات مذهبي در غرب دچار مشکل مي‌شوند بلکه اقشار مختلف مردم نيز از اين مشکل متأثر مي‌شوند.

معضل پنهانكاري
در زادگاه پاپ يعني آلمان چندين كشيش اكنون با پرونده سوء‌استفاده اخلاقي دست به گريبان هستند آنها علاوه بر اتهام نقض اصول كليسا با اتهام مهمتري به‌نام پنهانكاري و دروغگويي روبه‌رو مي‌باشند. در واقع آنچه در اين ميان به صورت يك بحران براي پاپ در آمده پنهانكاري‌هاي كليساها است. گزارش تهيه شده توسط يک کميسيون تحقيق در ايرلند نشان داد که مقامات مذهبي در سلسله مراتب کليساي کاتوليک جمهوري ايرلند، طي سه دهه (1960 تا 1990) از موضوع سوء‌استفاده کشيشان از کودکان آگاه بوده و دست به پنهانکاري زده اند. کميسيون تحقيق تشکيل شده از سوي وزارت دادگستري ايرلند اعلام کرده که کليساي کاتوليک ايرلند روابط گرمي با مقامات داشته و مانع از اجراي قانون درباره کشيشان سوء‌استفاده‌کننده از کودکان شده است.
بر اساس گزارش اين کميسيون بيش از 40 كشيش و روحاني کليساي کاتوليک طي سه دهه صدها کودک بي‌دفاع را در مراکز آموزشي کاتوليک مورد آزار و اذيت و سوء‌استفاده قرار داده و مقامات ارشد کليسا از جمله چهار سراسقف نيز به رغم اطلاع از اين موضوع، مانع افشا و رسيدگي به اين رسوايي اخلاقي شده بودند. کميسيون تحقيق که تحت سرپرستي قاضي يوان مورفي تشکيل شده است، اعلام کرده که سلسله مراتب کليساي کاتوليک ايرلند نمي‌تواند ادعا کند از غيرقانوني و جنايتکارانه بودن موضوع سوء‌استفاده جنسي از کودکان آگاه نبوده است. بر اساس يافته‌هاي اين کميسيون تحقيق، يکي از کشيشان پذيرفته است که بيش از 100 كودك را مورد آزار و اذيت جنسي قرار داده و کشيش ديگري اعتراف کرده است که در مدت 25 سال مسئوليت مذهبي خود بطور مستمر دست به اين اقدام غيراخلاقي زده است.
افكارعمومي در اروپا اكنون با اين واقعيت روبه‌روست كه مقامات کليسا براي اينکه از آسيب رسيدن به شهرت و اعتبار خود جلوگيري کنند، مانع افشاي فساد اخلاقي کشيش‌ها مي‌شدند و مقامات سياسي نيز از جمله پليس نيز در اين راه با آنان همکاري کرده و به نوعي موقعيت فراقانوني به کليساي کاتوليک بخشيده بودند.
بسياري از ناظران اروپايي عامل اين پنهانكاري را خود پاپ مي‌دانند.
لذا با آنكه پاپ بنديکت شانزدهم که بشدت به دليل رسوايي‌هاي اخلاقي کشيشان در کشورهاي مختلف از جمله ايرلند، امريکا و آلمان تحت فشار قرار دارد، چندي پيش شخصاً از قربانيان سوءاستفاده‌هاي جنسي در ايرلند عذرخواهي کرد ولي بسياري از فعالان مدني و قربانيان سوءاستفاده‌هاي جنسي کشيشان اين عذرخواهي را نپذيرفتند و خواستار استعفاي پاپ شده‌اند. مخالفان پاپ وي را متهم مي‌کنند هنگامي که کاردينال واتيکان بود و مسئوليت رسيدگي به شکايات از کشيشان متخلف را برعهده داشت، به شکايات مطرح شده در زمينه سوءاستفاده جنسي از کودکان در کليسا رسيدگي نکرده است.
اين افراد بويژه به پرونده يک کشيش امريکايي به نام لارنس مورفي اشاره دارند که در دهه 1990 به سوءاستفاده جنسي از 200 کودک ناشنوا متهم شد. واتيکان اتهامات مطرح شده عليه پاپ را تکذيب کرده و تأکيد نموده است که پاپ همواره نسبت به اين گونه مسائل حساسيت ويژه داشته و خواستار رسيدگي و اصلاح اين وضعيت شده است.
زمان به ضرر واتيكان و پاپ پيش مي‌رود. تصميم‌ها و واكنش ياران پاپ در هفته گذشته اوضاع را بدتر كرد.بويژه وقتي كه واعظ شخصي پاپ بنديکت شانزدهم طي سخناني در واتيکان انتقاد گسترده از سکوت رهبري کليساي کاتوليک در رابطه با مواردي از آزارجنسي کودکان به وسيله کشيشان را به خشونت نژادي عليه يهوديان تشبيه کرد. کشيش رانيئرو کانتالامسا در خطابه عيد پاک از يکي از دوستان يهودي خود نقل قول کرد که انتقادهاي گسترده عليه پاپ و کليساي کاتوليک او را به ياد يهودي ستيزي مي‌اندازد. اين سخنان با انتقاد گسترده گروه‌هاي يهودي و قربانيان آزار جنسي کشيشان مواجه شد.

موج تجديد نظر طلبي
در حالي كه گروهي از اين كارشناسان انگشت اتهام را به سوي واتيكان نشانه رفته و مديريت ضعيف پاپ را منشأ اين بحران مي‌خوانند، گروه بزرگتري از نخبگان مسيحيت عامل اين وضعيت را قوانين محدود كننده و ناكارآمد كاتوليسم مي‌شمارند.شونبورن اسقف ارشد اتريش مي‌نويسد: بررسي علل اين رسوايي‌ها بايد دربرگيرنده کشيش‌هاي درحال آموزش هم باشد و همچنين طي آن بايد مسئله تجرد ميان کشيش‌ها و مسئله تکامل شخصيت نيز شکل گيرد. اين تحقيق تا حد بسياري نيازمند صداقت از سوي کليسا و جامعه است. البته شونبورن نخستين کسي نيست که ميان تجرد و رسوايي‌هاي اخلاقي کشيش‌هاي کليساي کاتوليک ارتباط قائل شده است. پيشتر هانس کونگ رئيس بنياد اخلاق جهاني چنين نظريه‌اي را مطرح کرده بود.
هانس کونگ رئيس بنياد اخلاق جهاني و متأله کاتوليک معتقد است كه سوء‌استفاده‌هاي جنسي کشيش‌هاي کاتوليک آلمان، ايرلند و امريکا از کودکان ارتباط مستقيمي با مسئله تجرد ميان شخصيت هاي ديني کليساي کاتوليک دارد. وي تصريح مي‌كند: رفتار کليسا در رابطه با مسئله کنترل باروري بر خلاف موضع گيري‌هاي انجام شده است. وي به نقل از عهد جديد گفت که مسيح و سنت پل مجرد بودند اما در اين رابطه آزادي کامل را به تمام افراد ارائه کرده‌اند. سنت پل در نخستين نامه خود به قربانيان يادآور شده است که به علت مواردي در عدم رعايت مسائل اخلاقي مرد و زن بايد با يکديگر ازدواج کنند. پيتر و حواريون ديگر نيز ازدواج کرده بودند و اواخر قرن يازدهم با اعمال قانون تجرد شخصيت هاي ديني، هزاران نفر از کشيش ها اعتراض کردند.
وي استدلال کرد دو راه حل ساده براي مسئله اخلاقي کشيش‌ها در کليسا وجود دارد يکي فسخ قانون تجرد به عنوان ريشه تمام اين شرها و ديگري پذيرش زنان به عنوان شخصيت هاي ديني کليساي کاتوليک.
اما واقعيت اين است كه اسقف ها خود از اين دو راه حل اطلاع دارند اما جرأت مطرح کردن آن‌را ندارند. همچنان كه رابرت زولتش اسقف اعظم فريبورگ و رئيس کنفرانس اسقف هاي آلمان ضمن آنكه سوء‌استفاده‌ها را بيدادگرانه دانسته اما ارتباط ميان آنها و مسئله تجرد شخصيت هاي ديني کليسا را نفي مي‌كند.