تجارت سم مار، افعی ایران را تهدید می‌کند
هر اُنس زهر «مار ایرانی» 30هزار دلار
کتایون ملکی
بيز نيوز , 8 شهريور 1392 ساعت 20:26
بيشتر افراد در مناطق كويري كه زيستگاه اصلي مارهاي سمي محسوب مي‌شود با گرفتن سم مار و فروش آن زندگي خود را سپري مي‌كنند.
تحقيقات انجام گرفته توسط يك جوان ايراني نشان مي‌دهد افعي لطيفي يكي از خطرناك‌ترين افعي‌هاي دنيا كه تنها در ايران يافت مي‌شود به علت شكار بي‌رويه در معرض انقراض است.
خطر زیاد؛ درآمد زیاد
بيشتر افراد در مناطق كويري كه زيستگاه اصلي مارهاي سمي محسوب مي‌شود با گرفتن سم مار و فروش آن زندگي خود را سپري مي‌كنند. قيمت بالايي كه كشور‌هاي خارجي براي هر گرم سم مار پرداخت مي‌كنند هم انگيزه‌اي براي مقابله با خطرات فراوان اين كار است. سيد كاظم موذن‌زاده يكي از توليد‌كنندگان سم مار در كشور كه در آستانه بازنشستگي است درباره كسب و كارش مي‌گويد: از سال ۵۴ با قبول كردن خطرات اين كار تصميم گرفتم در شركت توليد سم مار كار كنم.
وي علت اصلي حضورش در اين شغل را توليد داروهاي ضدسرطان از سم مار دانست و افزود: زماني كه مادرم در اثر سرطان فوت كرد تصميم گرفتم به نحوي در توليد داروهای ضدسرطان نقش داشته باشم.
اين توليد‌كننده بيان مي‌كند: با توجه به علاقه‌اي كه به اين كار داشتم براي نخستين بار نمايشگاه مارهاي سمي را با وجود مشكلات فراوان در كشور برپا كردم. برپايي چنين نمايشگاه‌هايي باعث مي‌شود مردم اطلاعات بيشتري از اين كسب و كار به دست آورند.
موذن‌زاده درباره درآمد اين شغل هم اضافه مي‌كند: درآمدي كه از اين كار به دست مي‌آيد با خطرات آن قابل مقايسه نيست و تنها افرادي كه بر ترس خود غلبه دارند مي‌توانند در اين كار موفق باشند. اين توليد‌كننده سم مار اظهار مي‌كند: براي گرفتن سم مار بايد به دامن طبيعت رفت زيرا هيچ ماري به جز مار پيتون توانايي توليد زهر در اسارت ندارد و مارهاي گرفته شده پس از چند بار زهر‌گيري مجددا به طبيعت بازمي‌گردند البته گونه‌هايي كه كمياب و در خطر نابودي هستند بعد از يك‌بار زهر‌گيري رها مي‌شوند.
وي تصريح كرد: سم مارهاي افعي بيشترين طرفدار را در ميان شركت‌هاي داروسازي دارد اما متاسفانه در توليد سم اين گونه در كشور چندان موفق نبوديم.
۳۰هزار دلار براي هر گرم سم مار افعي
موذن‌زاده درباره قيمت سم مارهاي افعي می‌گوید: متاسفانه به علت تغيير قيمت دلار بازار فروش نوسانات زيادي داشته اما در حال حاضر هر انس سم افعي كبري ۳۰هزار دلار به فروش مي‌رسد، البته قيمت فروش در اوكراين به علت نحوه توزيع كمي پايين‌تر و در حدود ۲۰هزار دلار است. اين توليد‌كننده درباره بازار فروش اين محصول اظهار می‌کند: آلمان و فرانسه اصلي‌ترين مشتریان ما هستند اما به علت تحريم‌هاي موجود ميزان خريد كاهش يافته است. وي درباره موانع موجود در اين كار می‌افزاید: براي شروع اين كار و برگزاري نمايشگاه‌ها با مشكلات زيادي مواجه شديم. در ابتداي كار سازمان حفاظت محيط زيست مخالف برگزاري چنين نمايشگاه‌هايي در كشور بود اما با كمك خانم ابتكار رئيس وقت سازمان حفاظت محيط‌زيست مشكلات حل شد. در حال حاضر شركت ما زيرنظر سازمان حفاظت محيط‌زيست و دفتر حيات وحش فعاليت مي‌كند. شايد از نگاه كسب و كاري توليد سم مار سود زيادي براي توليد‌كنندگان داشته باشد اما بدون شك ادامه اين كار تهديد بزرگي براي حيات مارهاي ايران به حساب مي‌آيد.
خودكفايي در توليد سم
علي پورآذين، دانشجوي دكتراي سم‌شناسي دانشگاه شهيد بهشتي با انجام تحقيقاتي كه براي نخستين بار در كشور صورت گرفته است وضعيت افعي لطيفي كه بومي ايران است را بحراني دانسته و مي‌گويد: هر گرم سم مار براي تهيه آنتي‌سرم معادل ۲ تا ۲.۵ميليون تومان است. بطوري كه خيلي از توليد‌كنندگان سم مار در كشور معتقد‌ند هرگرم سم معادل ۶۰بشكه نفت ارزش دارد و ما در مواردي به علت كمبود اين ماده مجبور به واردات آن از برزيل هستيم. پورآذين خودكفا شدن در توليد سم مار را علت اصلي تحقيق خود مي‌داند و اظهار مي‌كند: به دليل خودكفايي در اين بخش روي سم يكي از خطرناك‌ترين مارهاي دنيا به نام افعي لطيفي كار خود را شروع كردم. وي درباره نتايج به دست آمده در اين تحقيقات تصريح مي‌كند: كيفيت بالاي سم اين مار و پروتئين‌هاي فراوان آن نتيجه اصلي اين تحقيقات بود و در مراحلي بعدي گام‌هايي براي جداسازي فاكتور‌ها و پروتئين‌هاي اين گونه برداشته شد.
خطر نابودي افعي لطيفي
پورآذين مي‌افزايد: عدم ارزش‌گذاري اقتصادي و شكار بي‌رويه اين گونه كه تنها در ايران يافت مي‌شود باعث شده تا اين مار در ليست قرمز IUCN (در معرض خطر انقراض) قرار گيرد. كارشناس حيات وحش درباره اقدامات بخش دولتي براي حفظ اين گونه و خودكفايي در توليد سم بيان مي‌كند: سازمان حفاظت از محيط‌زيست متولي حفاظت مجدد از اين گونه بود اما در بررسي كيفيت و قدم برداشتن در راه خودكفايي اين محصول تنها دانشگاه شهيد بهشتي و مژگان بنده‌پور و نريمان مصفا از اعضاي هيات علمي اين دانشگاه من را ياري كردند.
کد مطلب: 6065
آدرس مطلب: http://titronline.ir/vdci.qaqct1auwbc2t.html?6065