دولت چگونه مي‌خواهد طي 2 سال 6 ميليون شغل ايجاد كند؟
10 بهمن 1389 ساعت 10:00
نويسنده : عليرضا خاني
وزير كار و امور اجتماعي همين دولت بارها گفته است كه در صورتي كه سالانه يك ميليون و يكصد هزار شغل ايجاد شود نرخ بيكاري تا پايان برنامه پنجم به 7 درصد مي‌رسد
تيترآنلاين - آقاي دكتر محمود احمدي‌نژاد رئيس‌جمهوري محترم طي هفته‌هاي اخير چندبار تاكيد كرد ـ و آخرين بار در رشت ـ كه تا پايان دولت دهم ريشه بيكاري را مي‌خشكانيم.
در اينجا به اينكه اين كار در اين زمان كم ـ 2 سال ـ اساساً شدني است يا نه كاري نداريم. اما لازم است اين موضوع از دوجنبه بررسي شود.
1ـ در سياست‌هاي كلي قانون برنامه پنجم توسعه اقتصادي ـ اجتماعي، در بند 4 فرعي از ماده 35 اصلي پيش‌بيني شده است كه نرخ بيكاري تا پايان برنامه پنجم (يعني سال 94) به 7 درصد برسد. يعني سياست‌هايي اتخاذ شود تا نرخ بيكاري به تدريج كم شود و طي 5 سال به عدد 7 درصد برسد. برنامه پنجم توسعه به دليل تاخير در تدوين و تصويب، عملاً از سال 1390 آغاز مي‌شود. چه طور ممكن است دولت به جاي اينكه ظرف 5 سال نرخ بيكاري را به 7 درصد برساند، تنها طي 2 سال به صفر برساند؟!
وزير كار و امور اجتماعي همين دولت بارها گفته است كه در صورتي كه سالانه يك ميليون و يكصد هزار شغل ايجاد شود نرخ بيكاري تا پايان برنامه پنجم به 7 درصد مي‌رسد بديهي است يكي از دلايل اصلي اين موضوع، حجم انبوه جمعيت در آستانه ورود به سن اشتغال است كه متولدان دهه 60 هستند؛ همان دهه‌اي كه كشور با انفجار مواليد مواجه شد. (صفحه 19 را بخوانيد) اما براي اينكه ظرف 2 سال بتوان نرخ بيكاري را به صفر رساند يا به قول رئيس‌جمهوري محترم ريشه بيكاري را خشكاند، بايد علاوه بر ايجاد حدود 4 ميليون شغل براي بيكاران فعلي، براي كساني كه طي سال‌هاي 90 و 91 و 92 وارد بازار كار مي‌شوند، شغل ايجاد كرد كه تنها همين گروه اخير دست كم 2 ميليون نفر خواهند بود. به عبارت ساده‌تر چنانچه بخواهيم سخنان رئيس‌جمهوري محترم را تحليل رياضي كنيم دولت بايد طي 2 سال آينده 6 ميليون شغل ايجاد كند.
اما در سوي ديگر،عبدالرضا ثروتي عضو كميسيون برنامه و بودجه مجلس مي‌گويد دولت برنامه داشت طي سال‌هاي 84 تا 88 از طريق بنگاه‌هاي زودبازده 1/3 ميليون شغل ايجاد كند اما تنها 900 هزار شغل ايجاد شد. (صفحه 19 را بخوانيد)
با اين حساب معلوم نيست كه دولت چگونه مي‌خواهد طي 2 سال 6 ميليون شغل ايجاد كند مگر اينكه باز به سخنان همان نماينده مجلس استناد كنيم كه در گفت‌و‌گو با خبرگزاري مهر به روش محاسبه نرخ بيكاري اشاره كرده و گفته است در سال 85 از افراد پرسيده بودند كه در هفته يك ساعت كار براي انجام دارند يا خير و اگر جواب مثبت بود آنها را شاغل به حساب مي‌آوردند! (صفحه 19 را بخوانيد)
شايد به گفته اين نماينده مجلس، تنها با تغيير ماهوي تعريف اشتغال و بيكاري، بتوان به چنين ارقام و اعدادي دست يافت وگرنه، ايجاد چنين حجمي از اشتغال با نرخ رشد اقتصادي فعلي غيرممكن مي‌نمايد.
2ـ به فرض اينكه دستيابي به نرخ بيكاري صفر طي 2 سال شدني باشد، آيا واقعاً بايد اين كار را كرد؟
در اقتصاد اصلي است كه براساس آن بايد در بازار اشتغال نيز مانند هر بازار ديگري فضاي رقابتي حاكم باشد. به عبارتي، چنانچه بخواهيم يك واحد توليدي تازه راه بيندازيم، بازار نيروي كار، بايد اجازه جذب نيروي كار را بدهد. چنانچه نرخ بيكاري صفر شود، معنايش اين است كه ديگر نمي‌توان هيچ فعاليت تازه اقتصادي كرد چون نيروي كاري وجود ندارد. به عبارت ساده‌تر، در چنين اقتصادي نرخ رشد اقتصادي هم كم و بيش به حدود صفر مي‌رسد. براي همين است كه دولت‌ها، همانطور كه نگرانند نرخ بيكاري از حدي بالاتر نرود، نمي‌خواهند اين نرخ از حدي هم ـ مثلاً 3 درصد ـ پايين‌تر بيايد. عملاً هم در هيچ نقطه‌اي از دنيا نرخ بيكاري صفر نشده است.
در فضاي فرضي‌اي كه نرخ بيكاري صفر باشد، چنانچه كارفرمايي بخواهد حتي يك واحد توليدي كوچك راه بيندازد، ناچار است نرخ دستمزد بيشتري پيشنهاد كند تا كارگران كارخانه ديگري را بربايد. مدير آن كارخانه ديگر نيز براي اينكه كارش نخوابد، ناچار است نرخ دستمزد را بالاتر ببرد تا كارگرانش را حفظ كند و اين رقابت به افزايش فزاينده هزينه‌هاي توليد و در پي آن رشد تورم منجر مي‌شود. يگانه راه جلوگيري از چنين وضعي، جذب كارگران خارجي است. آيا واقعاً ما با نرخ بيكاري 2رقمي فعلي تا 2 سال ديگر به مرحله جذب كارگران خارجي مي‌رسيم؟
در علم اقتصاد منحني معروفي است به نام «منحني فيليپس» . براساس منحني فيليپس تورم و بيكاري، رابطه معكوس دارند. يعني هر چه بيكاري ـ در دوره زماني مشخص ـ كمتر شود، تورم بيشتر مي‌شود. بر همين مبنا، چنانچه دولت بخواهد نرخ بيكاري را با شيب تندي كم كند، قطعاً با تورم مواجه خواهد شد و چنانچه بخواهد جلوي تورم را با روش‌هاي دستوري و نظارتي سد كند، اقتصاد دچار ركود مي‌شود كه اين ركود به نوبه خود بيكاري را افزايش مي‌دهد. با اين توصيف به نظر مي‌رسد، بهتر است دولت اجازه دهد همانطور كه كارشناسان در برنامه پنجم آورده بودند، نرخ بيكاري طي 5 سال به 7 درصد تنزل كند چرا كه ريشه‌كن كردن بيكاري طي 2 سال نه كار درستي است و نه ـ بر خلاف سخن گفتن ـ كاري آسان!
کد مطلب: 1799
آدرس مطلب: http://titronline.ir/vdch.wnzt23nqwftd2.html?1799