تيترآنلاين - خساست و مکافات!

ایسنا به نقل از هفته‌نامه سلامت , 29 آبان 1391 ساعت 20:25

خساست، مرد و زن ندارد اما از آنجا که سکان اقتصادی خانواده معمولا در دست مرد است، شاید این صفت در مردان بارزتر دیده شود

" در جامعه ما اگر کسی اموال شخصی‌اش را به دیگری ندهد، می‌گویند فلانی چقدر خسیس است اما ما اجازه نداریم این لقب را به هرکسی بدهیم. خساست یعنی سختگیری ناموجه در خرج و مصرف و تنگ‌چشمی و دریغ ضروریات از خود و دیگران. این صفت ناخوشایند گاهی در مواردی چون آموختن، تشویق و محبت هم دیده می‌شود."

دکتر فربد فدایی، مدیر گروه روان‌پزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در این باره نوشته است:

خساست، مرد و زن ندارد اما از آنجا که سکان اقتصادی خانواده معمولا در دست مرد است، شاید این صفت در مردان بارزتر دیده شود. چنین افرادی معمولا دوستان زیادی ندارند اما همسر و فرزندانشان چه گناهی دارند؟ آیا باید رفتارها و تصمیم‌های غیرمنطقی این مردان را بپذیرند؟ بله‌ یا خیر؟ برای پاسخ به این پرسش کافی نیست و لازم می‌دانم شما عزیزان را با خصوصیات یک مرد خسیس و راهکارهای ارتباط با او آشنا کنم.

خساست صفتی اکتسابی است و اگر بارز و دائمی باشد از نشانه‌های «نابسامانی شخصیت وسواسی-اجباری» است. شخصیت‌های وسواسی همیشه در سطحی پایین‌تر از امکانات خود زندگی می‌کنند، وسایل کهنه را دور نمی‌اندازند، با این اندیشه که مبادا در آینده به‌ دردشان بخورد، پول خود را جمع می‌کنند و حتی برای سرمایه‌گذاری در تولید هم از آن استفاده نمی‌کنند. لباس‌های مندرس می‌پوشند و غذاهای مانده می‌خورند. برخی مبتلایان به وسواس‌های عملی رفتارهای احتکارجویانه دارند، به این معنی که از یک وسیله چند عدد می‌گیرند و انبار می‌کنند بی‌آنکه واقعا به آن احتیاج داشته‌ باشند. برای نمونه از یک نوع پیراهن چند عدد می‌خرند و در جالباسی با نهایت دقت نگهداری می‌کنند ولی مدام پیراهن ژنده چند ساله‌ای را می‌پوشند.

مردها خسیس‌ترند یا زن‌ها؟

خساست چه به عنوان یک صفتِ آموخته شده و چه به عنوان نشانه‌ای از یک نابسامانی شخصیتی، در هر دو جنس یکسان دیده می‌شود اما به علت آنکه معمولا خرج خانواده با مردان است و آنان به عنوان رییس خانواده قدرت بیشتری برای اِعمال نظرهای خود دارند، تظاهر خست در آنها بیشتر مشهود است.

فردی که وسایلش را قرض نمی‌دهد، خسیس نیست

اگر کسی دوست ندارد وسایل خودش را به دیگران قرض دهد، نباید او را خسیس دانست؛ زیرا مثلا در مورد لباس‌ها و لوازم آرایشی، اصول بهداشتی مطرح است. قرض دادن وسیله‌ای مثل خودرو هم تبعات قانونی، اجتماعی و مخاطراتی دارد اما به‌طور کلی اگر دیگری وسیله‌ یا مبلغی را از ما طلب کرد و به خواسته معقول مادی او اطمینان داشتیم، خوب است که در حد توان به او کمک کنیم.

آیا خساست در تربیت ریشه دارد؟

معمولا والدین افراد خسیس از نظر خرج‌کردن متعادل نبوده‌اند یعنی مقتصد یا ولخرج بوده‌اند.

از دیدگاه روان‌کاوی، سخت‌گیری در آموزش آداب دستشویی‌رفتن ممکن است باعث ویژگی خساست در بزرگسالی شود.

شرایط دشوار اجتماعی، بحران‌های اقتصادی و جنگ هم می‌توانند باعث پرورش خساست در افراد مستعد شوند.

پرورش کودک در محیط سرد، بی‌اعتماد و بی‌عاطفه باعث بی‌اعتمادی او به دیگران و آینده می‌شود و بجای جلب محبت دیگران، به انباشتن پول برای ایجاد اطمینان و اعتماد در خود روی می‌آورد.

زندگی مشترک با یک مرد خسیس

زندگی همسر و فرزندان مرد خسیس چندان راحت نیست. همسر چنین مردی باید احساس اطمینان و امنیت نسبت به زندگی مشترک و آینده را به شوهرش القا کند تا به‌ این ترتیب مرد حاضر شود برای تامین نیازهای خانواده پول خرج کند. ابراز خشم و قهر کردن با چنین مردی احساس بی‌اطمینانی او و شدت خساستش را افزایش می‌دهد.

در مواردی شدت خساست همراه با اشکالات رفتاری دیگر شوهر، زندگی زنان را بسیار دشوارتر می‌کند؛ مثلا مردی پنج آلو به همسرش داد و بعد از طبخ خورش آلو، 4 عدد آلو در آن یافت و بعد از فهمیدن اینکه همسرش یکی از آلوها را خورده، به‌شدت او را تنبیه کرد!

چنین رفتاری بیشتر از خساست نشان‌دهنده بی‌توجهی این مرد به نیازهای همسر و کم‌ارزش دانستن اوست و در این موارد باید شناخت چنین مردی را از طریق شناخت‌درمانی دگرگون کرد.

اگر خانمی پس از ازدواج متوجه خساست شوهر شد، باید از ابتدا قرار مشخصی برای مخارج و نحوه هزینه کردن درآمدها با او بگذارد و در صورت تخطی شوهر از قرارداد، امتیازهایی را که از ابتدا مشخص کرده‌اند، از او بگیرد؛ مثلا اگر شوهر کمتر از حد مقرر هزینه کرد، خانم می‌تواند شب‌‎ها به او شام ندهد یا لباس‌هایش را تمیز و مرتب نکند.

در بسیاری موارد همسر یک مرد خسیس مجبور به یافتن شغلی می‌شود تا نیازهای خود و فرزندانش را شخصا تامین کند. تغییر ذهنیت فرد خسیس به روش‌های معمول از قبیل توصیه، تشویق و تنبیه دشوار است و عملی‌ترین راه برای حل مشکل خساست مرد در تامین هزینه‌ها عبارت است از تعیین میزان خرجی خانه طبق قرارداد. اگر شوهر قرارداد را قبول نداشت و از آن تخطی کرد باید جریمه‌ای بپردازد. باید راه‌ حل دقیقی پیش گرفت تا مرد خساست خود را کنار بگذارد. شرایط زوج نیز به‌طور منحصر به فرد باید بررسی شود اما عموما تداوم محبت به مرد خسیس نسبت به خشم، لجبازی، بی‌محلی یا حتی مراجعه به دادگاه به عنوان عسر و حرج، نتیجه بهتری دارد. بهتر است خانم یک مرد خسیس پیش از خرید با او مشورت کند و به توافق برسد. ضروریست از مشاجره بین فرزندان احتراز شود و احترام به والدین حتی اگر با هم مشکلاتی داشته باشند، از بین نرود. پدر و مادر باید شخصا و بدون دخالت دادن فرزندان مسائل خود را حل کنند. در مجموع صبر و حوصله و استقامت و کوشش برای حل منطقی مسائل زندگی با یک مرد خسیس توصیه می‌شود.