در کیفیت ساخت‌وساز جزو 30 کشور آخر جهان هستیم!
ايسنا , 24 فروردين 1392 ساعت 21:54
متاسفانه امروز بسیاری از ناظرها حتی نمی‌دانند ساختمانی که زیرش را به عنوان ناظر امضا کرده‌اند کجا هست
1000 سقف در بوشهر آوار شده و 2000 چادر به جای آن سایه سر زلزله‌زدگان است. تمام فکر و ذکر کودکان بوشهری شاید، هراس نیش عقرب باشد اما پدرها دیگر نگران دیوار فرسوده خانه‌هاشان نیستند. خانه‌هایی که کهنه زخم‌هایی بودند در دل آبادی‌های منطقه کاکی، حالا دیگر کسی نگران مداوایشان نیست زیرا خشم زمین، صورت مساله را پاک کرد و خانه‌های فرسوده را نابود!
در زلزله آذربایجان شرقی، زلزله خراسان جنوبی، زلزله بم و همه زلزله‌های دیگر، متهم ردیف اول ویرانی و مرگ و مصدومیت‌های بوشهر هم بافت فرسوده است.
به گفته حسن قدمی، رییس سازمان مدیریت بحران کشور همه خانه‌های تخریب شده بدون استثنا فرسوده و فاقد استانداردهای حداقلی ساخت‌وساز بوده است.
قدمی در توضیح بیشتر افزود: قدرت زلزله شش ریشتری به اندازه‌ای نیست که بتواند خانه‌هایی را که با حداقل اصول مهندسی ساخته شده‌اند، تخریب کند. کما اینکه در میان مناطق زلزله‌زده بوشهر روستایی وجود داشت که در سال 81 بر اثر زلزله تخریب و بازسازی شده بود و اکنون در جریان زلزله اخیر تقریبا هیچ آسیبی ندیده است.
البته موضوع مهم‌تر بحث نظارت در ساخت بناهاست. متاسفانه امروز بسیاری از ناظرها حتی نمی‌دانند ساختمانی که زیرش را به عنوان ناظر امضا کرده‌اند کجا هست. این در حالی است که ناظر متخلف نباید احساس امنیت کند همین موجب شده تا عمر ساختمان‌های کشور به جای 120 سال 30 ساله باشد به اعتقاد من ناظر باید تا وقتی زنده است پای امضایی که ذیل ساخت ساختمان انداخته پاسخگو باشد.
آمار بافت فرسوده تکان نمی‌خورد!
ویرانی روستاهای بوشهر بر اثر زلزله نه تنها هشدار دوباره‌ای برای مسوولان مدیریت بحران کشور است بلکه کوتاهی در نوسازی بافت‌های فرسوده شهری را هم به رخ شهرداران کلانشهرهای کشور می‌کشد و چند روزی رسانه‌ها و افکار عمومی را به این موضوع مشغول می‌کند که اگر حوادث مشابهی در شهرها رخ دهد، ابعاد حادثه با توجه به حجم گسترده بافت‌های فرسوده چقدر خواهد بود و آیا نفوذناپذیری بافت‌های فرسوده، راهی برای عملیات آواربرداری و امداد و نجات باقی می‌گذارد؟
میزان بافت‌های فرسوده شهری در ایران بالغ بر 72 هزار هکتار است که بیش از 10 میلیون نفر از جمعیت کشور را در دل خود جای داده و با این وجود به تعبیر قدمی، طی سه سال گذشته این آمار اصلا تکان نخورده است البته این به آن معنا نیست که در طول این مدت هیچ خانه قدیمی و فرسوده‌ای در شهرها تخریب و نوسازی نشده است اما آمار بافت‌های فرسوده هنگامی تغییر می‌کند که سه‌ویژگی ریزدانگی، ناپایداری و نفوذناپذیری به‌طور کامل از یک پهنه شهری رخت بربندد بنابراین نوسازی چند پلاک در یک بافت فرسوده منجر به حذف مساحت آن از میزان بافت‌های فرسوده نمی‌شود.
افزایش 66 درصدی بافت فرسوده در تهران
تهران با وجود 3268 هکتار بافت فرسوده از گذشته هم در صدر آمار میزان بافت‌های فرسوده شهری قرار داشت اما سال گذشته و با تدقیق نقشه‌های بافت فرسوده این میزان با 66 درصد افزایش به حدود 5100 هکتار رسید البته نقشه‌های تدقیق بافت فرسوده پایتخت هنوز در انتظار تصویب نهایی در کمیسیون ماده «5» شهرداری است.
آن‌گونه که علیرضا جعفری، مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران گفته است، در طول چند سال اخیر 800 هکتار از مساحت بافت‌های فرسوده پایتخت کاسته شده است که بخشی از آن حاصل نوسازی و بخش دیگر ناشی از عبور پروژه‌های عمرانی و بزرگراهی از دل این بافت‌هاست.
سال 91 به تبع گران شدن قیمت مصالح، شوکی برای بازار مسکن به دنبال داشت که نوسازی بافت‌های فرسوده را هم تحت تاثیر قرار داد ضمن اینکه از سوی دیگر اغلب واجدان شرایط دریافت وام نوسازی بافت فرسوده، پشت نوبت ماندند.
پاسخ مشابه: دعا کنیم زلزله نیاید!
اما مساله بافت فرسوده در تهران به اذعان همه مسوولان امر در دولت و مدیریت شهری با سایر شهرها متفاوت است موضوعی که موجب می‌شود محمدباقر قالیباف شهردار تهران، مهدی چمران رییس شورای شهر تهران و حسن قدمی رییس سازمان مدیریت بحران کشور هنگامی که در برابر این پرسش که میزان آمادگی تهران برای وقوع زلزله احتمالی چقدر است؟ قرار می‌گیرند، همگی یک جمله مشترک را در مقدمه پاسخ خود ذکر می‌کنند: دعا کنیم در تهران زلزله نیاید!
در تهران بسیاری از مراکزی که باید هنگام وقوع حوادث در مدیریت بحران ایفای نقش کنند، خودشان فرسوده هستند به عنوان مثال تهران 130 بیمارستان دارد که به گفته حمزه شکیب، رییس کمیسیون عمران شورای شهر تهران، عمر بنای 50 درصد این بیمارستان‌ها بیش از 30 سال بوده و فرسوده محسوب می‌شوند.
شکیب با اشاره به وجود 6000 مدرسه تحت پوشش وزارت آموزش و پرورش در تهران به ایسنا اظهار کرد: 3700 مدرسه در این میان نیازمند تخریب، نوسازی و مقاوم‌سازی است و این در حالی است که با استفاده از بودجه چهار میلیارد دلاری دولت تاکنون 370 مدرسه نوسازی شده است.
وی در ادامه به نواقص اجرای برنامه جامع کاهش خطرپذیری لرزه‌ای شهر تهران که در سال 87 مصوب شده است، اشاره کرد و گفت: بر اساس این برنامه جامع مقرر شد که بر مقاوم‌سازی لرزه‌ای المان‌های جدید نظارت شود تا حداقل خیالمان بابت ساختمان‌های جدید راحت باشد اما با وجود قول‌هایی که شهرداری و حتی شخص شهردار تهران در این باره داده بود در عمل کاری انجام نشد.
وی اعتقاد دارد که اگر زلزله‌ای در تهران رخ دهد، همه مسوولان مدیریت شهری اعم از شهرداری و شورای شهر در کشته شدن نفوس مردم شریک هستند.
شکیب با تاکید بر اینکه در دانش مهندسی زلزله جزو پنج کشور برتر جهان هستیم در عین حال گفت: با وجود این ظرفیت علمی از نظر آنچه در حال ساختن است جزو 30 کشور آخر جهان هستیم!
چرا مشکل حل نمی‌شود
مدیریت شهری در طول چند سال اخیر راهکارهایی را برای حل مشکل بافت‌های فرسوده دنبال کرد که تقریبا بی‌نتیجه بوده است. سوء‌مدیریت و فقدان طرح‌های با توجیه اقتصادی مناسب موجب شد که این دسته اقدامات نظیر طرح مسکن متری، خانه به‌جای خانه و انتشار اوراق مشارکت در بافت‌های فرسوده ناموفق باشد.
با رایگان شدن هزینه‌های صدور پروانه در بافت‌های فرسوده، عامل انگیزشی برای نوسازی مردمی بافت‌های فرسوده ایجاد شد اما از آنجا که ساکنان این بافت‌ها اغلب توان اقتصادی نوسازی را نداشتند و برای برخورداری از وام دولتی هم باید پشت نوبت می‌ماندند، نتوانستند از این امتیاز بهره بگیرند. سرمایه‌گذاران بخش‌خصوصی هم به دلیل فقدان زیرساخت‌های توسعه‌ای در مناطق جنوبی و فرسوده تهران تمایل چندانی به سرمایه‌گذاری در این حوزه نشان نداده‌اند. بنابراین به نظر می‌رسد راهکار اساسی برای نوسازی بافت‌های فرسوده تهران این است که شهرداری وظایف خود را در حوزه‌های ماموریتی متعددی همچون عمرانی، راهسازی، خدمات شهری و فرهنگی با تعهد بیشتری دنبال کند و با رفع مشکلات زیرساختی توسعه، زمینه جذب سرمایه‌گذاری در بخش مسکن را در بافت‌های فرسوده فراهم کند.
«چه زلزله بیاید و چه نیاید، بافت‌های فرسوده شهری باید احیا شود.» این عبارت بدیهی را نیکزاد وزیر راه‌وشهرسازی گفته است. اما مهم‌تر از تاکید بر ضرورت نوسازی بافت‌های فرسوده، پیاده‌سازی راهکارهایی برای توسعه نوسازی بافت‌های فرسوده شهری به‌ویژه در پایتخت است و برای این منظور باید دولت و شهرداری در کنار هم، خلاءهایی که مانع جذب سرمایه در این مناطق است را برطرف کنند.
کد مطلب: 5648
آدرس مطلب: http://titronline.ir/vdce.e8nbjh8pv9bij.html?5648