تيترآنلاين - زنان میلیاردی پوش‌ ایران کجا زندگی می‌کنند؟

زنان میلیاردی پوش‌ ایران کجا زندگی می‌کنند؟

این زنان گرانقیمت‌ترین لباس‌های ایران را می‌پوشند. لباس‌ سنتی برای آن‌ها از نان شب هم واجب‌تر است.

این زنان گرانقیمت‌ترین لباس‌های ایران را می‌پوشند. لباس‌ سنتی برای آن‌ها از نان شب هم واجب‌تر است. ابریشم سبز و قرمز و نارنجی و مشکی در سوزن وقتی با دست در هم می‌آمیزد، تازه می‌شود، لباس دلخواهشان، آن هم با طرح‌های اصیل ایرانی. با یک حساب سر انگشتی، آن‌ها نزدیک 1000 میلیارد تومان در سال هزینه برای لباس‌هایشان می‌دهند. اشتباه نکنید، این زنان از شهرهای پر درآمد ایران نیستند. آنان از خطه سیستان و بلوچستان هستند.

باورش سخت است اما لباس سنتی پوشیدن، گاهی برای زنان سیستان و بلوچستان از نان شب واجب‌تر می‌شود. آن‌ها در هر شرایطی مالی که باشند، سعی می‌کنند که بهترین‌ لباس‌ها را بخرند و بپوشاند. آن‌ها به شدت پایبند لباس‌های هستند که مادربزرگ‌هایشان زمانی می‌پوشیدند و قبل از آن‌ها مادربزرگ مادربزرگ‌هایشان.

حالا زنان سیستان و بلوچستان، میلیاردی پوش‌های ایران به شمار می‌روند. یک حساب سرانگشتی کافی‌ است تا این رقم به اثبات برسد. لباس مورد علاقه زنان سیستان و بلوچستان، لباسی است که سوزن دوزی داشته باشد. لباس‌های سوزن دوزی در حال حاضر در بازارهای این شهر با قیمت 100 تا یک میلیون و نیم حتی دو میلیون تومان به فروش می‌رسد. جمعیت کل استان سیستان و بلوچستان بیش از دو میلیون و پانصد هزار نفر ( بر اساس سرشماری سال 90 ) است، که حدود 60 درصد آن‌ها را بلوچ ها تشکیل می‌دهند.و بیش از نیمی از این جمعیت یک میلیون و پانصد هزار نفری را زنان و دختران بلوچ هستند ،یعنی بیش از 700 هزار نفر، سالانه متوسط 1 تا 2 میلیون تومان هزینه سوزن دوزی لباس‌هایشان را می‌دهند. بنابراین در سال زنان بلوچ نزدیک یک هزارمیلیارد تومان هزینه لباس‌هایشان می‌شود.

نگاهی به تاریخچه سیستان و بلوچستان نشان می‌دهد که لباس زنان بلوچ، زمانی برگرفته از طرح های اصیل ایرانی بوده است. طرح‌هایی که در هم می‌آمیختند و حس شاعرانه‌ای به این زنان زحمتکش می‌دادند. اما این روزها شواهد حاکی از آن است که طرح‌های اصیل ایرانی جایشان را به طرح‌های وارد شده از پاکستان و افغانستان داده‌اند. لباس‌هایی که دیگر حتی در ایران هم دوخته نمی‌شوند. برخی معتقدند که گردش مالی این یک هزار میلیارد دیگر برای ایرانی‌ها نیست و این پول سرازیر به سوی کشورهای همسایه و جیب دلال‌ها می‌شود.

لباس تنها خواسته زن بلوچ
حکایت لباس زنان سیستان و بلوچستان گاهی چنان با تار و پود فرهنگی مردم آمیخته می‌شود که گاهی برخی شنیده‌ها را عجیب می‌کند. پای صحبت مردان بلوچ که بنشینی، بحث پوشش زنان چرخش 180 درجه‌ای از فرهنگ به سوی اقتصاد دارد. بیشتر وقت‌ها مردان بلوچستان چندان از این روند راضی نیستند. یکی از مردان بلوچ به CHN می‌گوید که زنش برای خرید این لباس‌های گران قیمت روی مخ او می‌رود.

هرچند به نظر می‌رسد که « لباس » تنها خواسته‌ای است که زنان بلوچ از شوهرانشان دارند.سیستان و بلوچستان سال‌هاست که در ردیف شهرهای کم درآمد به شمار می‌رود. از سوی دیگر زنان بلوچ هم در ردیف زنانی قرار می‌گیرند که همواره بهره کمی از حقوق شهروندی برده‌اند.

زنان بلوچ طبق یک رسم قدیمی دوست دارند که در عیدهای مهم مانند عید فطر، عید قربان، عید نوروز و عروسی‌ها لباس نو بپوشند. آیا باید آن‌ها را از علاقه‌ای که دارند محروم کرد. علاقه‌ای که طی سال‌های طولانی باعث پابرجایی لباس سنتی بلوچ و سوزن دوزی شده است.

زنان بلوچ می‌گویند که لباس‌های سنتی بخشی از هویت آن‌هاست. آن‌ها دوست دارند که در روزهای مهم سال لباس‌های زیبا با طرح‌های اصیل سنتی بر تن کنند. یکی از این زنان می‌گوید که من لباس سنتی خودم را دوست دارم. طرح های اصیل اما با پارچه های متفاوت و جدید. اما به خاطر گران بودن این لباس باید مرتب خواسته ام را تکرار کنم. لباس تنها چیزی است که واقعا برای خودم خواستم. همیشه تمام خواسته ام برای خانواده و بچه هایم بوده است.

مسئله دیگر این است که این روزها اما بیشتر سوزن دوزی‌های موجود در بازار بلوچستان، افغان دوز هستند. لباس هایی که ماشینی شدند و از پاکستان روانه بازارهای سیستان و بلوچستان می‌شوند. سود اصلی این معامله هم به جیب دلال های افغانی و پاکستانی می‌رود.

زنانی هم که هنوز سوزن دوزی می‌کنند، بیشترشان باقی مانده نسل قدیم‌ هستند و چون حمایتی از سوزن دوزی نمی‌شود دیگر تمایل چندانی هم برای سوزن دوزی بین این زنان باقی نمی‌ماند. آن‌ها ترجیح می‌دهند که از کارهای ارزانی که در بازار است حتی اگر از پاکستان و افغانستان آمده خریداری کنند.

این روند باعث از دست رفتن نقوش اصیل و سوزن‌دوزهای بلوچ هم کار و کاسبیشان کساد شده است. با این وجود به نظر نمی‌رسد که برای مسئولان چندان این مسئله مهمی باشد.

برند سوزن دوزی به نام بلوچستانی‌هاست
باقر کرد، استاد دانشگاه، مدیرمسئول هفته نامه مرز پرگهر درباره لباس‌های زنان بلوچی به CHN می‌گوید که زنان بلوچ علاقه فراوانی به پوشیدن لباس‌های سنتی دارند.

به گفته او، در فرهنگ مردم بلوچ، پوشش زنان بلوچ از ارزش بالایی برخوردار است. با اینکه در سال‌های اخیر بیشتر زنان موفق شدند به کارهای اداری رو بیاورند و در این محیط ها لباس فرم بپوشند، به محض اینکه وارد محیط خانوادگی می‌شوند، لباس‌های سنتی می‌پوشند.

سوال اینجاست که آیا زنان بلوچ مجبور می‌شوند که لباس های سنتی بپوشند یا این خواست قلبی خودشان است؟

مسئولان باید فکری برای بازار داخلی و خارجی سوزن دوزی بلوچ بکنند
باقر کرد می‌گوید:« من سال‌هاست که در امور فرهنگی مشغول به کار هستم، همراه مردم. در تمام سال‌ها دیدم که زنان بلوچی به شدت به لباس‌های سنتی علاقه دارند و اصلا اجباری در انتخاب این پوشش نیست.»

او اعتقاد ندارد که طرح‌های اصیل از بین رفته اند اما می‌گوید:« اگر قرار باشد طرح‌های سنتی همچنان باقی بمانند، این مسئله نیاز به مدیریت دارد. یک زن بلوچ تولید سوزن دوزی دارد. مسلما مشتری های خاص خودش هم دارد. بازار و به ویژه بازار جهانی است که باید از سوی مسئولان مربوطه مدیریت شود.»

او معتقد است که برند سوزن دوزی به نام مردم بلوچستان است. همه جهان سوزن دوزی را به نام زنان این خطه می شناسد. اما مهم این است که چه کسی تولید می کند و از این تولیدات بهره می‌برد.

حمیرا ریگی، یکی از زنان فعال سیاسی و بخشدار سابق بخش مرکزی چابهار و رییس سابق بهزیستی هم از اهمیت پوشش زنان سیستان و بلوچستان می‌گوید و اینکه سوزن دوزی منبع درآمدی برای زنان است. با این وجود این روزها لباس‌هایی که در پاکستان دوخته می‌شود، به دلیل ارزان بودن، نیروی کار دارای هزینه مناسب‌تری است.

به گفته او، این تنها خواسته زنان بلوچستان است. لباس جزو ضروریات زندگی آن‌ها به حساب می آید. از زندگی‌شان تافته جدا بافته نیست.

زنان سیستان و بلوچستانی با اینکه گران پوش‌ترین زنان ایرانی هستند اما حقشان این است که لباس‌های سنتی بپوشند. لباس‌هایی که دوست دارند. مسئله اینجاست که مسئولان برای رفع مشکلاتی که در بازار و گردش مالی سیستان و بلوچستان در زمینه سوزن دوزی به وجود آمده است، چه برنامه‌ای دارند؟