نقطه نظرات كارشناسان درخصوص نمايشگاه بين المللي كتاب
16 ارديبهشت 1389 ساعت 21:19
هر موقع متوليان امور فرهنگي به نويسندگان و اهالي ادب اعتماد كردند ...
تيترآنلاين - در گزارش ذيل به نقطه نظرات عده اي از كارشناسان فرهنگي و ادبي كشور در برگزاري بهتر نمايشگاه بين‌المللي كتاب اشاره شده است.
چاپ کتابهایی با موضوع معرفی آثار ارائه شده در نمایشگاه کتاب تهران می تواند گام موثری در معرفی آثار مکتوب ایران به جهان باشد
علیالله سلیمی نویسنده و منتقد ادبی، نمایشگاه کتاب تهران را فراخوانی جهانی برای گردهمایی نویسندگان و شاعران داخلی و خارجی دانست. سلیمی در گفت وگو با ستاد خبری بیست و سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: چاپ کتابهایی با موضوع معرفی آثار ارائه شده در نمایشگاه کتاب تهران می تواند گام موثری در معرفی آثار مکتوب ایران به جهان باشد.
این نویسنده و منتقد ادبی، افزود: علاوه براین، باید مراکزی برای ارائه اطلاعات و عرضه کتاب‌ها ایجاد شود تا مهمانان خارجی هنگام بازگشت به کشورشان، هر زمان که خواستند امکان دسترسی به کتابهای مورد نیازشان را داشته باشند. سلیمی تشکیل کارگروههایی برای گزینش و ترجمه کتابهای فاخر ایرانی را یکی دیگر از اقداماتی دانست که می تواند چشم انداز زیبا و عظیمی از فرهنگ و ادبیات ایران به جهان عرضه کند.
*
از استقبال بی نظیر اقشار مختلف مردم خصوصا کودکان لذت می برم
کاظم احمدزاده مجری تلویزیون، نمایشگاه کتاب را غنیمت فرهنگی کشور دانست و گفت: ده روز نمایشگاه فرصتی است که تمام گروهای سنی در کنار هم میتوانند کتابهای مورد نیازشان را بیبنند و تهیه کنند
احمدزاده درگفت وگو با ستاد خبری بیست وسومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران افزود: همراه خانواده ام مشتری دائمی نمایشگاه کتاب هستم و از استقبال بی نظیر اقشار مختلف مردم خصوصا کودکان لذت می برم.
وی از ناشران درخواست کرد برای خرید کتاب تسهیلات بیشتری در اختیار دانش‌آموزان و دانشجویانی که از راههای دور و نزدیک برای دیدن نمایشگاه می‌آیند، قرار گیرد تا همه دست پر از نمایشگاه بازگردند. این مجری تلویزیونی ابراز امیدواری کرد هر سال نمایشگاه پر بارتر از قبل برگزار شود تا فرهنگ مطالعه در سراسر ایران فراگیر شود.
*
ناشران اطلاع‌رساني كافي درباره‌ي كتاب‌هاي خود نمي‌كنند
يدالله مفتون اميني گفت: نحوه‌ي اطلاع‌رساني در نمايشگاه كتاب به خوبي صورت نمي‌گيرد و موجب سرگرداني افراد مي‌شود. اين شاعر، درباره‌ي ارزيابي‌اش از دوره‌هاي مختلف نمايشگاه كتاب تهران، همچنين عنوان كرد: ناشران نيز تبليغات و اطلاع‌رساني كافي درباره‌ي كتاب‌هاي خود نمي‌كنند. خوب است اين امكان فراهم باشد تا آنها با نصب تابلو‌هايي در بيرون نمايشگاه درباره‌ي مكان غرفه و كتاب‌هاي تازه‌ي خود اطلاع‌رساني كنند.
او در ادامه گفتگو با ايسنا گفت: تغيير هر ساله‌ي مكان غرفه‌ها نيز باعث سرگرداني مي‌شود؛ بهتر است محل هر انتشارات و نوع ترتيب‌بندي غرفه‌ها هر سال ثابت و مشخص باشد.
مفتون اميني همچنين عنوان كرد: از محاسن نمايشگاه كتاب تهران اين است كه مؤلفان، مترجمان و شاعران به راحتي مي‌توانند با ناشران تعامل داشته باشند و آثار خود را براي چاپ به آنها بدهند؛ اما يكي از معايب جدي نمايشگاه اين است كه برخي از ناشران، غرفه‌هاي خود را به افرادي مي‌سپارند كه اصلا از كتاب و كتاب‌خواني سر در نمي‌آورند و اصلا در شأن اين كار نيستند؛ بنابراين نمي‌توانند به خوبي به مراجعه‌كنندگان راهنمايي بدهند و با آنها تعامل برقرار كنند.
او كيفيت كتاب‌هايي را كه در نمايشگاه عرضه مي‌شود، خوب توصيف كرد و در عين حال اظهار كرد: كتاب‌هاي نمايشگاه بايد از تنوع بيش‌تري برخوردار شود. اين شاعر گفت: ناشران شهرستاني نبايد براي عرضه كتاب‌هاي‌شان در نمايشگاه محدوديت داشته باشند و بايد به آنها اجازه بدهند كه به‌راحتي كتاب‌هاي‌شان را در نمايشگاه عرضه كنند؛ بويژه ترك‌ها، كرد‌ها، تركمن‌ها و عرب‌ها از جهت زبان و محتواي كتاب‌هاي‌شان محدوديت نداشته باشند.
مفتون اميني همچنين گفت: بخش بين‌الملل نمايشگاه كتاب بايد گسترش پيدا كند و كشورهاي دوست و همسايه (بويژه فارسي‌زبانان) براي شركت در نمايشگاه تشويق شوند. او در پايان به بحث‌هايي كه درباره‌ي اطفاي حريق در مصلا مطرح بود، اشاره كرد و گفت: اميدوارم مسؤولان نمايشگاه به حال اين مسأله فكري كرده باشند و امنيت آن را به‌طور اساسي تأمين كنند.
*
فضای نمایشگاه هر سال مملو از مردم مشتاق مطالعه و با فرهنگ می شود
علیرضا افتخاری، خواننده، کتاب را بسیار ارزشمند دانست و گفت: نمایشگاه محلی برای عرضه این کالای گرانبها و حضور مردم فرهیخته و کتاب دوست است.
افتخاری در گفت وگو با ستاد خبری بیست وسومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، افزود: مطالعه به انسان تعقل، تخیل و تحرک می‌بخشد و نهاد آدمی را هوشیار می‌کند. خوشحالم طی این سالها تیراژ کتاب‌ها افزایش یافته است و فضای نمایشگاه هر سال مملو از مردم مشتاق مطالعه و با فرهنگ می شود. وی کتاب «تبهکاران موسیقی» را درباره بی اخلاقی‌ها، تقلب‌ها و خاطرات تلخی که از کار با بعضی آهنگسازان داشته است نوشته است که هم اکنون مراحل اداری پیش از چاپ و اخذ مجوز را سپری می کند.
*
متاسفانه اين پديده فرهنگي همانند بسياري ديگر، فداي تفاوت‌سليقه‌ها مي‌شود
سهيل محمودي، شاعر و منتقد ادبي، با اشاره به حمايت متوليان فرهنگ از شاعران در نمايشگاه كتاب ادامه داد: ناشر و شاعر يكي از اميدهايشان نمايشگاه بين‌المللي كتاب است چون مخاطب با آنها روبه روست و كتاب در حد وسيعي به دست مخاطب مي‌رسد ولي متاسفانه اين پديده فرهنگي نيز همانند بسياري ديگر، فداي تفاوت‌سليقه‌ها مي‌شود به طوري كه به وضوح براي هر مراجعه‌كننده‌اي آشكار است كه اين نمايشگاه نه نمايشگاه كتاب‌هاي لوكس است و نه نمايشگاه حتي كتاب‌هاي كمك‌درسي بلكه نمايشگاهي است براي گذراندن وقت براي عده‌اي كه نياز به رويدادهاي جديد و تغيير در تفريحاتشان دارند.
وي در گفتگو با همشهري گفت: نمايشگاه بين‌المللي كتاب يك نمايشگاه فرهنگي است با دو‌شاخه ادبي و هنري كه بايد در اين نمايشگاه با ارائه كارهاي نو نقش آفريني كنند و به قول معروف رويدادهاي فرهنگي و هنري يك ساله را ببينند ولي متاسفانه از آنجا كه امروز ادبيات و هنر با برخي بدبيني‌ها روبه‌روست و در مقابل عدم همكاري و جديت شاعران و هنرمندان يك خلأ بسيار بزرگ در عرصه فرهنگ و هنر جامعه به وجود مي‌آيد با عنوان مخاطب‌گريزي يا به قول برخي بحران مخاطب كه مي‌تواند در درازمدت باعث آسيب‌هاي جدي به فرهنگ و هنر اين مرز و بوم باشد.
محمودي ، تغيير مكان نمايشگاه را يكي از بزرگ‌ترين اشتباهات در كنار جداسازي نمايشگاه مطبوعات دانست و گفت: البته بايد يكي ديگر از مهم‌ترين ضعف‌هاي دوره‌هاي اخير نمايشگاه كتاب را در جداسازي نمايشگاه مطبوعات و همچنين نداشتن مكان مناسب براي اين رويداد بزرگ فرهنگي دانست كه اميدوارم در سال‌هاي آينده با تمهيدات شهرداري اين مشكل رفع شود، در غير اين صورت مكان جديد نمايشگاه يعني مصلاي تهران بدون هيچ‌گونه انديشه فرهنگي جايگزين مكان قبلي شده است.
محمودي در ادامه عدم برنامه‌ريزي براي اهالي شعر و ادب را در نمايشگاه بين‌المللي كتاب مهم‌ترين عاملي دانست كه مي‌تواند رابطه ميان متوليان و شاعران را با بدبيني و عدم اعتماد مواجه كند و باعث بروز مشكلاتي شود كه البته اين مورد جاي تاسف دارد چرا كه در سال‌هاي پيش، بارها و بارها مشاهده شده كه حتي كتاب‌هاي شعري كه از وزارت ارشاد مجوز گرفته‌اند، از سطح نمايشگاه جمع مي‌شدند و اين خود جاي اما و اگرهاي بسيار دارد.
محمودي درآخر در ارزيابي خود از دوره‌هاي مختلف نمايشگاه گفت: هر موقع متوليان امور فرهنگي به نويسندگان و اهالي ادب اعتماد كردند و توليدكنندگان ارزشمند فرهنگي با جديت به فعاليت پرداختند، نمايشگاه بين‌المللي كتاب همچون سال‌هاي 86-76 رونق داشت و در غير اين صورت به نمايشگاه اسباب‌بازي يا مكاني براي پيك‌نيك خانواده‌ها تبديل شده است.
*
نمایشگاه کتاب بهترین اتفاق فرهنگی کشور است
بهزاد فراهانی، بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون، برگزاری نمایشگاه کتاب را بهترین اتفاق فرهنگی کشور دانست که موجب تجمع و آشنایی اهالی اندیشه و مطالعه با هم می شود.
فراهانی در گفت وگو با ستاد خبری بیست وسومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، تنوع کتاب‌ها و حضور ناشران مختلف در نمایشگاه را علت اصلی حضور هر ساله‌اش در نمایشگاه اعلام کرد و گفت که با دیدن کتاب های جدید، انگیزه‌اش برای مطالعه قوی تر می‌شود.
وی گفت: این روزها مطالعاتم را به رمان‌های امریکای لاتین و کتابهای تئوریک درباره هنر و فلسفه اختصاص داده‌ام.
*
به دليل محدوديت زماني و شلوغي محيط نمايشگاه، امكان انتخاب سنجيده كتاب براي كتابداران دانشگاه‌ها وجود ندارد
استاديار گروه كتابداري دانشگاه اصفهان با اشاره به كاركردهاي نمايشگاه تهران براي كتابخانه‌هاي دانشگاهي، گفت: كتابخانه‌ها با حضور در نمايشگاه بین المللی تهران، بيش از اينكه از تخفيف نمایشگاهی بهره‌مند شوند به دليل انتخاب نادرست كتاب از سوي كتابداران و افراد غيرمتخصص، متضرر مي‌شوند.
ابراهيم افشار با بيان اين مطلب افزود: نمايشگاه كتاب تهران مخاطبان گسترده‌اي دارد كه بخشي از آنها عموم مردم با بودجه شخصي و بخش ديگر كتابخانه نهادها و موسسات با بودجه ملي است.
وي ادامه داد: وقتي قرار است يك كتابدار براي كتابخانه خريد كند، ديگر از جيب خود كتاب نمي‌خرد و كتاب‌هايش را بايد با توجه به مخاطب خود خريداري كند. افشار با اشاره به مزاياي خريد كتابخانه‌ها از نمايشگاه كتاب تهران اظهار داشت: گرد آمدن تمام ناشران داخلي و خارجي به‌يكباره در يك مكان موجب تسهيل و تسريع دسترسي به كتاب مي‌شود، اين موضوع با توجه به نامناسب بودن روند توزيع در كشور، يك ويژگي به شمار مي‌آيد.
وي با بيان اينكه دسترسي به كتاب‌هاي ناشران دولتي يكي ديگر از ويژگي‌هاي اين خريد محسوب مي‌شود، يادآور شد: برخي از كتاب‌هاي ناشران دولتي با تكيه بر پژوهش نگاشته شده ولي دسترسي به اين كتاب‌ها به دليل محدوديت توزيع آسان نيست و اين نمايشگاه چنين فرصتي را به خوبي مهيا مي‌كند.
افشار در بخش ديگر سخنان خود به معايب اين خريد نيز اشاره كرد و افزود: به دليل محدوديت زماني و شلوغي محيط نمايشگاه، امكان انتخاب سنجيده و با تامل كتاب براي كتابداران دانشگاه‌ها وجود ندارد و آنها معمولا كتاب‌هايي سطحي با اطلاعات نه چندان به روز خريداري مي‌كنند.
وي از هزينه‌هاي گزاف اعزام پرسنل به نمايشگاه و پست به عنوان ديگر مشكلات موجود در اين حوزه نام برد و خاطرنشان كرد: معمولا هزينه‌هايي كه براي اعزام نيرو به نمايشگاه خرج مي‌شوند، بيش از تخفيفي است كه براي ناشران در نمايشگاه داده شده و اين يعني اتلاف وقت.
افشار با ذكر دلايل خود درباره نبايدهاي خريد كتابخانه‌هاي دانشگاهي از نمايشگاه كتاب تهران، اظهارداشت: كتاب‌هايي كه ناشران در نمايشگاه عرضه مي‌كنند، معمولا عامه‌پسند، با شمارگان بالا و قيمت‌هاي پايين‌اند در حالي كه كتاب‌هاي مورد نياز كتابخانه‌هاي دانشگاهي، كتاب‌هايي تخصصي و پژوهشي با بهاي بالا و مخاطبان محدودند.
وي همچنين به نفع سودجويان از اين جريان اشاره و تصريح كرد: ناشران ضعيف خارجي و برخي كارگزاران داخلي ناشران خارجي بيشترين سود را از اين جريان مي‌برند.
ويدر مقابل، به گروه زيانكار اين جريان اشاره كرد و گفت: كتابخانه‌هاي دانشگاهي بيشترين ضرر را در اين جريان مي‌بينند زيرا 90 درصد بودجه آنها صرف خريد كتاب از نمايشگاه كتاب تهران مي‌شود و قدرت خريد آنان در طول سال از بين مي‌رود.
*
پیام آثار نویسندگان ایرانی باید ویژگی صادرات به خارج از مرزها را داشته باشد
فیروز زنوزی جلالی می گوید، پیام آثار نویسندگان ایرانی باید ویژگی صادرات به خارج از مرزها را داشته باشد تا به وارد کننده صرف تبدیل نشویم. زنوزی جلالی، نویسنده اظهار داشت: با توجه به حضور ناشران و نویسندگان خارجی در نمایشگاه کتاب فرصتی ایجاد می شود تا آثار خوب خود را پس از ترجمه به ناشران خارجی ارائه دهیم، به دلیل اینکه بعضی از کشورها از ادبیات ما اطلاع ندارند.
وی با تاکید بر این که باید در نمایشگاه کتاب نشست های ادبی بیشتری و نقدهای حرفه ای تر برگزار شود، از نویسندگان دارای جوایز ادبی و آثار پرخواننده دعوت کرده برای ترغیب مخاطبان مشتاق خود، در نشست های نمایشگاه کتاب شرکت کنند تا تبادل تجربه های ناب صورت گیرد.
*
با گذشت زمان اين اتفاق فرهنگي به فروشگاهي زنجيره‌اي همچون فروشگاه خواربار يا لباس تبديل شده است
اكبر اكسير، شاعر طنزپرداز و خالق مجموعه «در سوگ سپيداران» وجود نمايشگاه كتاب را با اهداف اصلي‌اش در فضاي فرهنگي كشور لازمه پيشبرد سياست‌هاي فرهنگي در جامعه دانست و گفت: نمايشگاه كتاب بزرگ‌ترين فرصت اهل قلم است كه در بهترين فصل سال در پايتخت برگزار مي‌شود و هدفش ارائه كتاب‌هاي نو و تازه به مخاطب است؛ هدفي بسيار عالي جهت رشد فرهنگي در يك جامعه. اما با گذشت زمان اين اتفاق فرهنگي به فروشگاهي زنجيره‌اي همچون فروشگاه خواربار يا لباس تبديل شده كه جاي تاسف دارد.
وي در ادامه با انتقاد از متوليان برگزاري نمايشگاه در گفتگو با همشهري، حضور شاعران گزينشي را در غرفه مختص به شاعران كشور عامل بي‌اعتمادسازي ميان اهالي ادب و متوليان فرهنگي كشور دانست و گفت: استقبال بي‌نظير ايرانيان از اين رويداد فرهنگي عاملي شده است كه شاعران و نويسندگان و در كل توليدكنندگان ادبي گردهم آيند و بهترين كارهايشان را ارائه دهند ولي در چند سال اخير شاهد سياستگذاري‌هايي در غرفه مختص به شاعران يعني سراي اهل قلم هستيم كه حضور برخي شاعران را براي معرفي آثارشان منع مي‌كند و چندنفر از شاعران و نويسندگان گزينشي و نمايشي را جهت معرفي آثارشان دعوت مي‌كند كه البته در طول زمان برگزاري نمايشگاه نيز هيچ اتفاق خاصي از اين سراي اهل قلم نمي‌بينيم.
اكسير، شاعر شعرهاي فرا نو، نمايشگاه كتاب را يكي از مناسك فرهنگي برشمرد و ادامه داد: از نظر من شاعر، در نمايشگاه كتاب بايد تمام اين مناسك فرهنگي را درست بجا آورد ولي مي‌بينيم متاسفانه اين اتفاق بزرگ فرهنگي در كشورمان تبديل به بازاري شده براي دلال‌هايي كه كالاهاي خود را به خورد مخاطب مي‌دهند و اينگونه مي‌شود كه پديده مخاطب‌گريزي در ادبيات ما پيش مي‌آيد.
البته با چنين استقبالي كه هرساله از نمايشگاه كتاب مي‌شود، مي‌توان علاقه‌مندان مطالعه را در مسير درست فرهنگي هدايت كرد و اين بزرگ‌ترين فرصت براي ناشران، نويسندگان، شاعران و دولتمردان است تا بتوانند به اهداف خود برسند، ولي متاسفانه مسئولين محترم هنوز دچار مشكل مكان مناسب براي نمايشگاه هستند در صورتي كه به جاي اين همه بحث مي‌توانستند تاكنون يك بوستان كتاب راه بيندازند تا هم ناشران به سودشان برسند و هم نويسندگان و شاعران كارهايشان را ارائه كنند و هم مسئولين فرهنگي به برنامه‌ريزي‌هاي ديگر بپردازند.
*
ناشران با توجه به بین‌المللی بودن نمایشگاه کتاب، در غرفه آرایی خود از فرهنگ غنی ایران- اسلامی بیشتر استفاده کنند
بهروز بقایی بازیگر تئاتر و تلویزیون که به تازگی بیماری سختی را پشت سر گذاشته است از حضور مستمرش در تمام دورههای نمایشگاه کتاب خبر داد.
بقایی در گفت وگو با ستاد خبری بیست وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، گفت: ناشران مثل اقوام و خواهر و برادرانم هستند و هر ساله حضور در نمایشگاه و تهیه کتابهای تازه منتشر شده را وظیفه خود می‌دانم.
بقایی افزود: کتاب، موثرترین عامل آگاهی و دانایی است و مانند ابزارکار مورد نیاز است. بنابراین باید از چنین فرصتهایی برای تهیه ابزار کارمان نهایت استفاده را بریم.
وی پیشنهاد کرد: ناشران با توجه به بین‌المللی بودن نمایشگاه کتاب، در غرفه آرایی خود از فرهنگ غنی ایران- اسلامی بیشتر استفاده کنند تا تبادل فرهنگی به صورت همه جانبه انجام گیرد و شاهد زیبایی سالنها هم باشیم.
*
ما بايد براي مطالعه وقتي را پيدا كنيم
جواد محقق، نويسنده و پژوهشگر را در اولين روز نمايشگاه در حال گشت‌زني در غرفه‌هاي ناشران عمومی ديديم. او كه به اختصاص وقت براي مطالعه تاكيد كرد، گفت كه هر روز در غرفه‌ها گشت مي‌زند تا بتواند همه كتاب‌ها را ببيند .
محقق، در پاسخ به سوالي مبني بر ارزيابي‌اش از نمايشگاه كتاب به خبرگزاري ايبنا گفت: امروز دوست دارم در غرفه‌ها بچرخم و كتاب‌ها را تماشا كنم؛ در روزهاي ديگر آثار دلخواهم را انتخاب مي‌كنم و مي‌خرم. وي در پاسخ به اين سوال كه با وجود داشتن مشغله‌هاي گوناگون چگونه وقتي براي مطالعه پيدا مي‌كنيد، گفت: به نظر كتاب نخواندن با بهانه‌هايي مانند كار داشتن، استراحت، ميهماني و ديگر موارد توجيه نمي‌شود؛ ما بايد براي مطالعه وقتي را پيدا كنيم؛ به عبارت ديگر توليد وقت داشته باشيم تا بتوانيم كتاب بخوانيم در غير اين صورت هرگز نمي‌توانيم مطالعه كنيم.
کد مطلب: 251
آدرس مطلب: http://titronline.ir/vdcbu8b5prhbs.iur.html?251