تيترآنلاين - بحران واردات قطعه برای خودروهای ملی!

وابستگی شدید این شرکت ها به واردات برخی قطعات از خارج سبب شده است تا تولید برخی خودروها بیش از 50 درصد کاهش یابد

در حالی که سال تولید ملی رو به اتمام است هنوز شاهد رونق در شرکت های خودروسازی سایپا و ایران خودرو نیستیم و وابستگی شدید این شرکت به واردات برخی قطعات از خارج سبب شده است تا تولید برخی خودروها بیش از 50 درصد کاهش یابد.

به گزارش پانا، تولید پراید به عنوان فراگیرترین خودرو تولید داخل هنوز بومی نیست و تولید آن نیاز مند ارز است؛ در حالی که متخصصین ایرانی موتور توربوجت تولید می کنند و ناوچه و ناو می سازند اما خودروسازان کشور در ساخت قطعات خودرو همچنان وابسته به چین و کشورهایی از این دست هستند.

اما علت اصلی این وابستگی چیست؟ پیش از پاسخ به این سوال به آمارهای تولید سایپا در هفت ماهه نخست سال جاری توجه کنید.

بر اساس گزارش های رسمی انجمن خودروسازان جمع تولید پراید در هفت ماهه نخست امسال توسط سایپا مرکز حدود80 هزار و 636 دستگاه بوده و در سایپا کاشان به 31 هزار و 478 دستگاه می رسد؛ همین خودرو در سال 90 در سایپا مرکز 165 هزار و 663 دستگاه و در سایپا کاشان 57 هزار و 948 دستگاه تولید شد که کاهش 51 درصدی در سایپا مرکز و 45 درصد سایپا کاشان را نشان می دهد.

سایپا این افت شدید تولید را بر دوش نوسان نرخ ارز و ناتوانی در واردات قطعات خودرو می گذارد؛ این همان مشکلی است که در ابتدای این متن به آن پرداختیم، مساله وابستگی به واردات؛ اما در این بین چه کسی بیشترین آسیب را دید؟

نگاهی به نمودار قیمت سهام سایپا نشان می دهد که ارزش این سهام حدود 2 سال پیش بالاتر از یک هزار تومان بود و اکنون به محدوده 150 تومان رسیده است؛ به عبارت دیگر سهامداران خرد، اولین زیان دیدگان کاهش تولید در سایپا هستند زیرا ارزش سرمایه آنها در 2 سال گذشته یک هفتم شده است.

آمار فوق برای ایران خودرو نیز صدق می کند به طوری که کل تولید ایران خوردو در هشت ماه ابتدای 91 به 234 هزار و 518 دستگاه خودرو رسیده در حالی که سال گذشته در همین مدت 426 هزار و 518 دستگاه خودرو تولید شده است.

در ایران خودرو مرکز تولید 206 متوقف شده است که دلایل خاص خود را دارد اما در خودرو پژو 405 که این شرکت ادعای خودکفایی دارد نیز 40 درصد افت تولید در هشت ماه ثبت شده است؛ از طرفی پژو پارس امسال تولید نشده و در تولید تندر 90 نیز آبان ماه روند نزولی طی کرده است به طوری که تولید این خودرو در مجموع 23 درصد بیشتر از سال گذشته است اما در آبان ماه 5 درصد کاهش نشان می دهد.

سمند به عنوان خودرو ملی امسال 28 درصد کاهش تولید داشته است در حالی که مدیران ایران خودرو مدعیند که این خودرو ملی است و به صورت کامل در داخل تولید می شود؛ جمع تولید ایران خودرو مرکز 50 درصد کاهش نشان می دهد و این به معنای عدم موفقیت خودروسازان در کنترل فشارهای خارجی است.

وضعیت سهام این شرکت نیز چندان متفاوت با سایپا نیست، ارزش سهام ایران خودرو 2 سال پیش یک هزار و 100 تومان بود و امروز به کمتر از 200 تومان رسیده است.

دومین گروهی که در این بازار زیان دیدند مردمی هستند که به دلیل انحصار خودروهای زیر 10 میلیون تومان (از این پس بخوانید زیر 20 میلیون تومان) در دست 2 غول خودروساز ایرانی؛ مجبورند خودرو بی کیفیت را به هر قیمتی خریداری کنند. پرایدی که در آذر سال 89 حدود 7 میلیون 800 هزار تومان قیمت داشت اکنون 11.5 میلیون تومان در نمایندگی و 13 میلیون تومان در حاشیه بازار به فروش می رسد و از آنجایی که خرید از نمایندگی تقریبا مقدور نیست (به دلیل پر شدن سریع پیش فروشها) قیمت رسمی پراید همان 13 میلیون تومان بازار است.

همه این مشکلات ناشی از وابستگی صنعت خودرو کشور به واردات است و این وضعیت تنها برای سایپا مطرح نیست بلکه ایران خودرو به عنوان بزرگترین شرکت خودروساز در کشور نیز با وضعیت مشابه روبه رو است؛ این وابستگی به واردات قطعات خودرو نه به دلیل ناتوانی در تولید است بلکه به دلیل ساده تر بودن واردات نبست به تولید بوجود آمده است.

به عبارت دیگر شرکتهایی مانند سایپا و ایران خودرو تا کنون برای واردات احترام بیشتری نسبت به تولید داخل قائل بوده اند زیرا سود بیشتری برای آنها به دنبال داشته اما اکنون که تحریم بر کشور فشار وارد کرده، این دو غول صنعتی زودتر از هر صنعت دیگری به زانو درآمدند.

"پوستین دوز: سایپا حفظ و ارتقا تولید ملی و جایگاه آن را به عنوان یک وظیفه در دستور کار خود قرار داده و حمایت از سرمایه گذاری در راستای گسترش صنایع داخلی را رسالت مهم خود می داند."

"مدنی: از سال ۷۵ به بعد بومی سازی پراید در دستور کار قرار گرفت اما روند انجام کار بسیار کند بود اما به زودی بومی سازی کامل این خودرو انجام خواهد شد."

آیا گفتار مدیران صنعتی کشور با رفتارشان همخوانی دارد؟ به راستی سایپا با کاهش تولید 50 درصدی و ایجاد وابستگی به کشورهای خارجی در تولید خودرویی همچون پراید، به دنبال حمایت از کار و سرمایه ایرانی است؟ و یا مدیر عامل جدید سایپا که از بومی سازی این خودرو سخن به میان می آورد آیا تا کنون به این مساله فکر کرده است که زمان برای بومی سازی این خودرو تمام شده و باید خودرو جدیدی را جایگزین این محصول کند؟ بهتر نیست سرمایه گذاری خود را به جای بومی سازی پراید صرف خودروی جدید یا حداقل تیبا کند که تحولی نیز در این صنعت ایجاد شده باشد؟

متاسفانه در مقام سخن مدیران ما یکی از دیگری برتر و قدرتمندتر هستند اما در میدان عمل پای همه می لنگد؛ منوچهر منطقی که خود روزی از مدیران خودروساز کشور بود اکنون به این نکته اذعان می دارد که خودروسازان ایرانی تنبل شده اند و خلاقیت در آنها جایی ندارد.

وی در گفت و گو با پانا با اشاره به اینکه اکنون صنعت هوافضای کشور به فناوری تولید هواپیمای شخصی رسیده است، می گوید: صنعت خودرو توان بالایی برای اثر گذاری در منطقه دارد اما کسی به فکر نوآوری در این صنایع نیست.

یک مدیر موفق در یک شرکت خودروساز باید بتواند ایده جدید به راه بیندازد، در صورت کسری مالی به سرعت راه های جایگزین برای افزایش درآمد فراهم کند، بازاریابی مناسب انجام دهد و در پایان کالای با کیفیت با کمترین قیمت در اختیار مشتری قرار دهد.

به راستی مدیران خودروساز ایران کدام یک از این هنرها را به اجرا گذاشته اند؟ به جای خلاقیت اقدام به واردات قطعه از خارج و 18 سال تولید یک خودرو با یک پلت فرم کرده اند؛ در بحران مالی تولید را کاهش داده و از دولت وام خواستند، به جای بازاریابی انحصار قیمت خودروهای زیرا 10 میلیون را از دولت گرفتند تا رقیب خارجی نداشته باشند که خدای نکرده بخواهند رقابتی عمل کنند و در خصوص کیفیت که بماند.