مجلات ادبي دچار ركود چشم‌گيري شده‌اند

ما اكنون شايد به اندازه‌ي انگشتان يك دست هم مجله‌هاي اينترنتي جدي نداشته باشيم و چون اين مجلات جدي نيستند، از يك‌سري قواعد حق مؤلف هم برخوردار نيستند

مديرمسؤول مجله‌ي ادبي «شوكران» مشكلات مجله‌هاي ادبي را مشكلات مالي، شرايط دشوار و نبود پويايي در فضاي ادبي مي‌داند و معتقد است، مجله‌هاي ادبي با ركود مواجه‌اند.

به گزارش تيترآنلاين پونه ندائي در گفت‌وگو با ايسنا، درباره‌ي شرايط مجله‌هاي ادبي، گفت: مجلات ادبي دچار ركود چشم‌گيري شده‌اند كه اين موضوع به ساليان دور هم برمي‌گردد. اين نشريات همواره دچار فراز و فرود بوده‌اند كه اين هم به دليل مشكلات اقتصادي و هم شرايط حقوقي است.

او در ادامه گفت: اين ركود سبب شده تيراژ ما نسبت به گذشته كم شود. همچنين مجبور شده‌ايم مجله را نامنظم منتشر كنيم و صفحات مجله را از 40 صفحه به 16 صفحه رسانده‌ايم.

ندائي درباره‌ي مشكلات چاپ مجله‌هاي ادبي عنوان كرد: مشكلاتي كه براي نشريه‌هاي ادبي هست، دو جنبه دارد؛ يكي گراني چاپ و كاغذ است و ديگر فراتر از مسائل مالي، فضا و شرايط هم بايد درنظر گرفته شود. ما ركود در فضاي ادبي را هم مي‌بينيم كه منبعث از شرايط است و باعث مي‌شود جريان‌هاي ادبي مثل گذشته پويا نباشند و تضارب آرا و افكار ديده نشود.

مديرمسؤول «شوكران» رشد فضاي اينترنت را هم در ركود مجله‌هاي ادبي مؤثر دانست و گفت: رشد ادبيات در فضاي اينترنت هم در اين ركود مؤثر بوده است و سبب شده نشريات چاپي كم‌تر مورد استقبال قرار بگيرند. البته ما خوانندگان جدي‌مان را از دست نداده‌ايم و خوانندگان كم‌تر حرفه‌يي به فضاي مجازي رفته‌اند.

او در ادامه، ادبيات فضاي اينترنت را ادبياتي دم دستي خواند و گفت: در ادبياتي كه در اينترنت منتشر مي‌شود، كپي‌رايت رعايت نمي‌شود، دقت و نظارت در آن‌ها كم است و اين مطالب گذرا و پر از غلط هستند.

ندائي افزود: ما اكنون شايد به اندازه‌ي انگشتان يك دست هم مجله‌هاي اينترنتي جدي نداشته باشيم و چون اين مجلات جدي نيستند، از يك‌سري قواعد حق مؤلف هم برخوردار نيستند.

او همچنين خاطرنشان كرد: ما در سال‌هاي اخير، مشكلات ملموس‌تري هم ما داشته‌ايم. آگهي‌هاي دولتي در نشريات خصوصي قطع شدند. همچنين زماني ما به نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور، مجله مي‌فروختيم؛ اما شش ـ هفت سال است كه اين خريد مجله‌ها قطع شده است. همين تغيير سياست نهاد كتابخانه‌هاي عمومي براي ما مشكلات زيادي را پيش آورده است؛ زيرا در آن زمان، قسمتي از فروش ما تضمين شده بود. ما از اين اتفاق ضربه‌ي زيادي خورده‌ايم.

او افزود: همچنين مشكلات توزيع مطبوعات را هم داريم كه يكي از مهم‌ترين قسمت‌هاي آن، شكل سنتي دكه‌هاي مطبوعاتي است. شكل دكه‌ها به‌روز نشده است و مطبوعات ادبي در جاي خاصي قرار ندارند. دكه‌دارها گاهي آن‌قدر تعداد مجلات‌شان زياد است و اين مجله‌ها انبار شده‌اند روي هم كه نمي‌دانند چه مجله‌اي دارند و چه مجله‌اي ندارد. به خاطر اين مشكلات من از همكاران تقدير مي‌كنم؛ چون ما اميدواريم فضاي ادبي تغيير كند و نگاه‌هاي علمي بر اين فضا حاكم شود.

ندائي سپس جاي خبر را در مجله‌هاي ادبي خالي دانست و گفت: چون مجلات ادبي دير به دير و نامنظم چاپ مي‌شوند، جاي اخبار ادبي در آن‌ها خالي است. برخي خبرهاي ادبي در روزنامه‌ها چاپ مي‌شوند؛ اما خبرهاي تحليلي بايد در مجله‌ها بيايند كه به علت چاپ نامنظم كه از مسائل مالي منتج مي‌شود، اين امكان وجود ندارد.

او با اشاره به جاي خالي نقد منصفانه در مجله‌هاي ادبي تصريح كرد: در فضاي ادبيات، ‌ نگاه‌هاي بي‌طرفانه وجود ندارد. ادبيات همواره با بغض و حب ديده شده است و ما هرگز ادبيات را تنها نمي‌بينيم. پيشينه‌ي ادبي نويسنده بسيار مهم است. سليقه‌هاي بسياري هست كه اين به پويايي ادبيات منجر مي‌شود؛ اما ما اين را حذف مي‌كنيم. جريان‌هاي ادبي دولتي امكان طرح خود را دارند؛ اما نگاه جريان غيردولتي به دليل مشكلات مالي امكان طرح ندارد.

سردبير «شوكران» افزود: ما نقد منصفانه را در هيچ جاي كشورمان نمي‌بينيم. ما هيچ وقت نمي‌آييم عملي را كه از مديران فرهنگي سر مي‌زند، مجزا نقد كنيم. فضاي ادبي هم متأثر از فضاي اجتماعي است. ما هميشه يا تخريب مي‌كنيم يا تحسين، كه هيچ‌يك هم واقعي نيست. متن ادبي را به خاطر خودش نقد نمي‌كنيم و به جاي نقد متن، حاشيه‌ي نويسنده را بررسي مي‌كنيم و هدف قرار مي‌دهيم. تنها هم خودمان اين موضوعات را مي‌فهميم و از يك خواننده‌ي جوان خارج از اين حوزه كه اين آثار را مي‌خواند، نبايد انتظار داشته باشيم از اين ادبيات درك درستي داشته باشد. اين فضا هم ما را از رشد و ترقي در ادبيات وامي‌دارد.

ندائي تأكيد كرد: ما بايد به مخاطبان‌مان توجه كنيم و آن‌ها را درنظر بگيريم كه هر جمله‌اي كه مي‌نويسيم، چه تأثيري در مخاطبان ما دارد. ما بايد به سوي حرفه‌يي شدن برويم.

او همچنين درباره‌ي جاي خالي مجله‌هايي كه از آن‌ها به عنوان مجله‌هاي خوب و تأثيرگذار گذشته ياد مي‌شود، گفت: ما هيچ‌وقت نبايد افسوس گذشته را بخوريم. بايد چيزهايي را از مجلات قديمي ياد بگيريم؛ اما بايد فضاي موجود كشور را درنظر بگيريم و از اكنون جامعه با مختصات خودش، انتظار يك مجله‌ي خوب را داشته باشيم.