چرا بانك ها فقط به عده اي خاص تسهيلات كلان مي دهند؟
افرادی که توانستهاند به راحتی این میزان اختلاس را انجام بدهند و مدارکی برجای نگذارند به راحتی میتوانند ماموران رسیدگی به پرونده را گمراه کنند
تاريخ انتشار: يکشنبه ۲۴ مهر ۱۳۹۰ ساعت ۱۳:۵۵
پای صحبت مردم که می نشینی و از تخلف بزرگ بانکی اخیر صحبت می کنی، هر یک اعتراض خود را به شکلی ابراز می کند ولی همه در یک مساله متفق القول هستند، اینکه طبق فرموده رهبر و مقتدایمان "متخلف را هر که هست مجازات کنید" تا درس عبرتی برای دیگران باشد.
خبر کشف بزرگترین اختلاس کشور در حالی از اواخر مرداد ماه فضای اقتصادی-سیاسی کشور را در بر گرفت که در همان روزها سیستم بانکی کشور در کش و قوس تغییراتی در روشهای پرداخت و دریافت تسهیلات بود.
درست زمانی که توسط رسانهها و البته از زبان مسئولان دولتی و بانکی از اختلاس بزرگ رو نمایی میشد بانک مرکزی در تلاش بود تا بانکها را ملزم کند مردم را برای دریافت تسهیلات خرد مجبور به معرفی ضامن کارمند رسمی دولت نکنند؛ البته ناگفته نماند که با وجود ابلاغ بخشنامههای متعدد سیاستگذار پولی و بانکی، بانکهای دولتی و خصوصی حاضر به اجرای این بخشنامه و اعمال این تغییرات نشدند.
حال در این شرایط که بانکها برای پرداخت تسهیلات خرد به مردم حاضر به تغییرات جزئی در شرایط ضامنهای مورد نظرشان نبودند ماجرای کشف اختلاسی معادل 3 هزار میلیارد تومان از یک بانک نیمه خصوصی، موج روانی نامطلوبی را در جامعه ایجاد کرد.
نگرانی و ناراحتی مردم در این خصوص امری طبیعی به حساب میآید؛ طبیعی است مردمی که برای دریافت وام 3 میلیون تومانی از بانکها باید دغدغههای فراوانی را تحمل کنند و شرایط خاصی را داشته باشند هنگام شنیدن اختلاسی با رقم 3 هزار میلیارد تومان از وضعیت بانکداری کشور ابراز نارضایتی کنند.
البته اختلاس اخیر نقطه آغاز این نارضایتیها نبود به خاطر اینکه پیشتر نیز این گلایهها از بانکها به خاطر پرداخت تسهیلات کلان به عدهای خاص مطرح میشد و افزایش مطالبات معوق بانکهای دولتی و خصوصی نیز بر این مسائل و دغدغهها دامن میزد.
اما اختلاس بزرگ علاوه بر گلایههای مردمی حواشی فراوانی را نیز در فضای کشور به وجود آورده است و نمونه بارز این مسأله افزایش شایعاتی در شهرهای مختلف ایران
” خاوری به عنوان مدیر عامل بانک ملی باز هم سناریویی دستساز به نظر میرسد که یک نفر قرار است تمام اتهامهای این پروندهها را به عهده بگیرد و تمام رسانهها را مشغول به خود کند در حالی که اصلا جالب نیست. “
مبنی بر وجود اختلاسهای بزرگتر است.
همین شایعات هر چند بی اساس سوژه داغی برای بحثهای مردم در هر محفلی است؛ بالاخره در جریان اختلاس اخیر هر چند به قول مدیران مربوطه پولی از شبکه بانکی خارج نشده و دولت درحال بازگرداندن رقم اختلاس شده است اما بازهم نمیتوان از ابعاد گسترده این فاجعه گذشت.
اگر این روزها پای صحبت مردم بنشینیم از هر کدام صحبتی تازه میشنویم هر کدام زمانی که اسم اختلاس آورده میشود حرفی برای گفتن دارند هر کدام به نوعی میخواهند احساسات و عقاید خود را از این فساد اقتصادی بیان کنند اما مضمون مشترک صحبتهای مردم این است که چرا برخوردی با متخلفان نمیشود؟ چرا قوانین بانکی آنقدر ضعیف است که این تخلفات به راحتی رخ میدهد؟ چرا در سیستم بانکی تبعیض بی داد میکند؟ و چراهای مشابه دیگر.
به همین منظور خبرنگار فارس به میان مردم رفت تا از نزدیک نظرات آنها را درباره اختلاس بزرگ جویا شود؛ آنچه در زیر میخوانید بخشی از نطرات مردم است.
* قوه قضائیه با متخلفان به شدت برخورد کند
مریم افراشته یک فارغالتحصیل علوم سیاسی است که در این خصوص به خبرنگار فارس درباره اختلاس اخیر میگوید: از زمانی که از این اختلاس باخبر شدم اطمینانم را به سیستم بانکی تا حدی از دست دادهام و ترجیح میدهم پولهایم را در منزل نگهداری کنم تا اینکه به بانکها ببرم. وی درباره اینکه چه برخوردی باید با متخلفان این پرونده شود، گفت: باید پول اختلاس شده به بانکها برگردد و قوه قضائیه برخوردی جدی با متخلفان داشته باشد. این کارشناس علوم سیاسی معتقد است مدیران عامل بانکها باید از مسئولیتشان برکنار شوند و دولت افراد شایسته را جایگزین آنها کنند تا از تکرار این مشکلات و موضوع در جامعه اسلامی خودداری شود.
براساس این گزارش، یکی از اثرات منفی اختلاس اخیر کاهش اعتماد مردم به سرمایهگذاری در بانکها بود که البته همت مسئولان امر براین است تا با رسیدگی به پرونده این رسوایی مالی هر چه سریعتر با عوامل اصلی اختلاس برخورد کنند و اعتماد را به شبکه بانکی بازگردانند.
* احتمال فرار خاطیان اصلی اختلاس وجود دارد
رضا اسلامی یک استاد دانشگاه است که اعتقاد دارد اختلاس بزرگ یک سناریوی اقتصادی است که اتفاق افتاده و آنقدر در روال و رسیدگی به پرونده بد برخورد شده که انگشت اتهام به سمت مسئولان اقتصادی و قضایی کشور برگشته است. وی تأکید میکند: بیتوجهی در رسیدگی به نقش عاملان اصلی اختلاس باعث میشود در دراز
” باز هم به دلیل اینکه جهرمی از بدنه افراد حامی دولت بوده با وی برخوردی نشد زیرا هر که رابطه بیشتری با دولت داشته باشد در حاشیه امنیتی قرار گرفته است. “
مدت عاملان اصلی مجالی برای گریز از اتهامات وارده پیدا کنند. به اعتقاد این استاد دانشگاه، افرادی که توانستهاند به راحتی این میزان اختلاس را انجام بدهند و مدارکی برجای نگذارند به راحتی میتوانند ماموران رسیدگی به پرونده را گمراه کنند و البته در حال حاضر این اتفاق در حال انجام است. اسلامی با اشاره به فرار مدیر عامل بانک ملی به کانادا گفت: خاوری به عنوان مدیر عامل بانک ملی باز هم سناریویی دستساز به نظر میرسد که یک نفر قرار است تمام اتهامهای این پروندهها را به عهده بگیرد و تمام رسانهها را مشغول به خود کند در حالی که اصلا جالب نیست. وی با اشاره به برکناری مدیر عامل بانک صادرات از سمتش، تصریح کرد: باز هم به دلیل اینکه جهرمی از بدنه افراد حامی دولت بوده با وی برخوردی نشد زیرا هر که رابطه بیشتری با دولت داشته باشد در حاشیه امنیتی قرار گرفته است.
گزارش فارس حاکیاست، با رفتن مدیر عامل بانک ملی به کانادا و عدم بازگشتش به کشور که بعدها از این اقدام بعنوان فرار خاوری نامبرده شد افکار عمومی بار دیگر شوکزده شدند که چگونه ممکن است مدیر عامل بزرگترین بانک دولتی هم درگیر این پرونده باشد و چطور مسئولان ارشد اقتصادی بدون در نظرگرفتن تابعیت دو گانه این فرد، وی را بعنوان مدیر عامل بانک ملی انتخاب کردند. این مورد هم موضوع غیرقابل انکاری است که ذهن مردم را به خود درگیر کرده است البته مدیران ارشد نظام هر یک در سخنانی از خاوری خواستهاند که برای پاسخ به اتهامات وارده به ایران برگردد. اما هنوز خبری از خاوری و بازگشتش به ایران نیست.
* مسئولان مربوطه به جای برخورد انقلابی، هر یک افتخار افشای این اختلاس را متعلق به خود میدانستند
مریم احمدی یک دانشجوی ژنتیک است که در ارتباط با اختلاس بزرگ و اقدامات انجام شده برای رسیدگی به این پرونده دیدگاه خود را چنین بیان کرد: اولین نکتهای که در مسئله اختلاس اخیر به شدت حائز اهمیت بود این بود که زمانی که مردم از اختلاس در بُهت به سر میبردند، مسئولان مربوطه به جای برخورد انقلابی و جهادگونه برای رسوایی مالی اخیر هر یک افتخار افشای این اختلاس را متعلق به خود میدانستند. وی ادامه داد: دوم اینکه تا چند روز قبل از شدت گرفتن رسانهای شدن اختلاس رئیس دستگاه قضایی در نشست خبری تاکید کرد که بخشهایی از دستگاه اجرایی در برخورد قوه قضائیه با مفسدان اقتصادی،
” مسئولان مربوطه به جای برخورد انقلابی و جهادگونه برای رسوایی مالی اخیر هر یک افتخار افشای این اختلاس را متعلق به خود میدانستند “
سنگاندازی میکنند که این مسئله اذهان را متوجه جریان انحرافی میکرد، جریانی که از هیچ ابزاری برای اهداف انتخاباتی و سیاسی خود چشمپوشی نمیکند و گلوگاههای اقتصادی، ابزار مهمی در دست آنها شده است. این دانشجوی ژنتیک در بخش دیگری تأکید کرد: چطور ممکن است جریانی که در هتلهای هما، شورای عالی ایرانیان مناطق آزاد، گردشگری، صنعت خودروسازی پرونده فساد مالی دارد، در این اختلاس ردپایی نداشته باشد.
* قوه قضائیه فرمایشات رهبر معظم را سرلوحه کارش قرار دهد
علی نیکو منش یک فعال فرهنگی در حوزه ایثار است که اعتراض خود به اختلاس اخیر را با اشارهای به وضعیت دریافت و پرداخت تسهیلات در شبکه بانکی بیان میکند و ادامه میدهد: این اختلاس در شرایطی انجام شد که جوانان کشور برای تشکیل زندگی و دریافت وام ازدواج باید به بدبختی دچار شوند و شرایط سخت دریافت وام را تحمل کنند. وی میگوید: در این شرایط افرادی پیدا میشوند که طی سالهای متمادی به راحتی مبالغ کلانی را به سود خود مصادره میکنند و این امر نشان میدهد که واقعا مدیریت بانکی در ریشهها خراب است و ضعفهای عمدهای را نشان میدهد. این فعال فرهنگی درباره اینکه چه برخوردی باید با خاطیان این پرونده انجام شود تصریح میکند: صحبت همه ایرانیها صحبت ولیفقیه است. صحبت ایشان باید حکم حکومتی باشد برای همه و لازمالاجرا است. نیکو منش اضافه میکند: زمانی که آقا میفرمایند به فاسد ترحم نکنید باید همین شود ولی زمانی که این اتفاق نمیافتد یعنی در سیستم قضایی هم ضعف رسیدگی به این پروندهها وجود دارد. وی تأکید میکند: هماکنون چشم امید همه مردم مرفه و مستضعف به سیستم قضایی است در غیر این صورت اعتماد ما سلب میشود. به اعتقاد نیکومنش بعد از این باید شاهد سرمایهگذاری مردم در خارج از کشور باشیم چرا که در زمانی که سیستم داخلی آنقدر فاسد است دیگر کسی تمایل به سرمایهگذاری نخواهد داشت.
ابعاد این فاجعه مالی در هفتههای اخیر به حدی بود که مقام معظم رهبری هم به بیان فرمایشاتی در این خصوص پرداخت و مسئولان مربوطه خواست تا هر چه سریعتر به رسیدگی این پرونده بپردازند و با متخلفان برخورد کنند. این صحبتهای مقام معظم رهبری موجب شد تا مردم نسبت به تسریع در رسیدگی پرونده تخلف مالی خوشبین
” بعد از این باید شاهد سرمایهگذاری مردم در خارج از کشور باشیم چرا که در زمانی که سیستم داخلی آنقدر فاسد است دیگر کسی تمایل به سرمایهگذاری نخواهد داشت “
شوند و منتظر اعلام قوه قضائیه برای جزئیات دقیقتر این پرونده بمانند.
* آزموده را آزمودن خطاست
مریم رضایی نیز یک نویسنده است که از اختلاس بزرگ بعنوان یک "دردنامه" نام میبرد و مي گويد اکنون مردم منتظر هستند نتایج پرونده این تخلف مالی از دستگاههای قضایی پیگیری شود؛ البته این مورد هم تنها و تنها به امر مقام معظم رهبری است. چرا که ایشان به مردم اطمینان دادند قوه قضائیه صادقانه عمل خواهد کرد.
بر همین اساس، بسیاری از مردم از دستگاههای رسیدگی به پرونده اختلاس بزرگ توقع دارند تا با نهایت دقت و درایت به این رسوایی مالی رسیدگی کنند تا دیگر مشکلاتی از این قبیل در جامعه مشاهده نشود.
* اختلاسگر بزرگ باید به مردم معرفی شود
رضا تقدسی که دارای شغل آزاد است زمانی که خبرنگار فارس از وی میخواهد نظرش را درباره اختلاس بزرگ بیان کند تنها این جمله را با تأکید تکرار میکند که اختلاسگر بزرگ باید به مردم معرفی شود به خاطر اینکه کاری که این فرد کرده ذهن تمام اقشار جامعه را به خود درگیر کرده است اما در اخباری که در این خصوص منتشر شده اصلا درباره این فرد صحبت نمیشود. وی اضافه میکند: بالاخره باید مشخص شود که با این فاسد اقتصادی قرار است قوه قضائیه چه کار کند؛ باید مسئولان پاسخ دهند که چرا هر چند سال یک بار این اتفاقات در اقتصاد کشور روی میدهد. تقدسی ادامه میدهد: هر چند وقت یک بار تلویزیون و روزنامهها اعلام میکنند یک فرد میتواند مبلغی را از بانک یا مجموعه خاصی کلاهبرداری کند؛ ما منتظر برخورد با مجرمان هستیم.
* برکناری مدیران، برخورد کافی با اختلاس نبود
نازنین عزیزی که فارغالتحصیل حقوق است با تأکید براینکه از اختلاس بزرگ بسیار متاثر شده است، میگوید: چرا عدهای خاص توانستند حق بیتالمال را به راحتی بخورند؛ در حقیقت این موضوع به راحتی صورت گرفت ولی برای یک وام ازدواج صدها ضامن و مکافات وجود دارد. وی تأکید کرد: قوه قضائیه در این زمینه تلاشهای بسیاری کرده و عزم خود را جزم کرده و هر کاری برای برگرداندن پولها انجام داده است. عزیزی به برکناری و استعفای مدیران بانکهای مقصر در اختلاس بزرگ اشاره و تصریح میکند: برکناری افراد تنها راه مقابله نیست چرا که این امر مفسدفیالارض است و باید قویتر و بیشتر با آنها برخورد شود.
* نظارت بانکی تشدید
” بالاخره باید مشخص شود که با این فاسد اقتصادی قرار است قوه قضائیه چه کار کند؛ باید مسئولان پاسخ دهند که چرا هر چند سال یک بار این اتفاقات در اقتصاد کشور روی میدهد. “
نشود، ارقام اختلاس بالاتر هم میرود
سپیده صداقت یک روزنامهنگار است که با اشاره به سیاست برخی سایتهای خبری در اختلاس اخیر میگوید: سیاستی که برخی سایتها در پیش گرفتند تاثیر بسزایی در آشکار شدن ابعاد مختلف این اختلاس داشت. وی گفت: همانطور که برخی مقامات گفتند اگر نظارتهای بانکی تقویت نشود این احتمال وجود دارد در سالهای آتی اختلاسهایی با رقمهای بیشتر از این اختلاس انجام شود. این روزنامه نگار ادامه داد: نکته دیگر این است که باید در روزهای ابتدایی اعلام رسمی فساد اخیر چند مسئول استعفا میدادند اما این کار انجام نشد.
براساس این گزارش، نباید نادیده گرفت که رسانههای مختلف نیز در جریان اختلاس اخیر تلاشهای بسیاری را کردند تا ابعاد این پرونده برای مردم روشن شود از همین رو فعالان این بخش توقع دارند با یکپارچگی تمام و کمال مسئولان امر با خاطیان این پرونده برخورد کنند. همچنین اگر بنا به برکناری و استیضاح باشد باید این مورد را در تمام مراتب مورد توجه قرار دهند چراکه هماکنون هستند در وزارت اقتصاد و بانک مرکزی مقاماتی که به صورت مستقیم بعنوان نماینده بانک مرکزی و وزراتخانه در امور بانکی بودند و باید در جریان این تخلف قرار میگرفتند.
* مراقب باشند پرونده این اختلاس هم به سرنوشت جزایری ختم نشود
حمیده راستگفتار نیز در واکنش به اختلاس اخیر میگوید: وقتی فردی از یک بانک وامی را دریافت میکند و قسط آن بسیار اندک است اگر تنها یک ماه اقساط آن پرداخت نشود چندین بار با ضامن و خود فرد تماس میگیرند که پرداخت کنید در حالی که در این مملکت میلیارد میلیارد اختلاس میشود و کسی کاری به آنها ندارد و فقط برای ساکت کردن افکار عمومی به اصطلاح میگویند در حال پیگیری هستند ولی این موارد نیز مانند اختلاس شهرام جزایری که وی را دستگیر کردند ولی بعد از مدتی آزاد شد اتفاق میافتد.
شاید مهمترین دلیل ناراحتی و نگرانی مردم از این اختلاس رویه پرداخت و دریافت تسهیلات در بانکها باشد چراکه صحبتهای قشر عظیم مردم حکایت از نابهسامانیهای وامدهی بانکها دارد. بسیاری از این ناراحتند که وقتی مردم نمیتوانند حتی وام ازدواج بگیرند چطور و چگونه عدهای خاص میلیاردها تومان از شبکه بانکی سؤاستفاده میکنند؟!
آنچه در این گزارش خواندید تنها بخشی از حواشی اختلاسی این روزها است اما باید توجه داشت که مسئولان دولتی، بانکی، اقتصادی و قضائی به شدت در تلاش هستند تا با عوامل این تخلف مالی برخورد کنند.