بايد با ايران‌چك‌هاي بانك مركزي خداحافظي كرد

ماه عسل ايران چكهاي بانك مركزي نيز در حال به پايان رسيدن است، چرا كه ويژگي‌هاي خاص اين چك‌پول‌ها، مشكلاتي را در مبادلات ايجاد كرد.

تيترآنلاين - ماه عسل ايران چكهاي بانك مركزي نيز در حال به پايان رسيدن است، چرا كه ويژگي‌هاي خاص اين چك‌پول‌ها، مشكلاتي را در مبادلات ايجاد كرد. نخستين نشانه اين مساله از ماجراي وجود چك‌پول‌هاي تقلبي در خودپردازها آشكار شد كه محمود بهمني ـ رئيس كل بانك مركزي ـ نيز در واكنش به اين مساله گفت: برخي بانك‌ها در هنگام جاگذاري چك‌پول‌ها در خودپردازها دقت كافي نمي‌كنند.

به گزارش تيترآنلاين، بهمني شعب بانك‌ها را موظف كرد در صورت مراجعه مشتري، چك‌پول‌ تقلبي را با چك‌پول اصلي تعويض كنند، اما استنكاف بسياري شعب بانك‌ها از اين دستور، نارضايتي مردم و ارسال شكايات زيادي را به دنبال داشت. مساله ديگر قابل كنترل نبودن ايران‌چك‌ها در چرخه پولي كشور به خاطر عدم نياز به پشت‌نويسي و ثبت مشخصات بود، بويژه آن كه اسكناسي معادل آن نيز وجود نداشت و هر ايران‌چك 50 هزار توماني 10 برابر درشت‌ترين اسكناس رايج در كشور ـ 5 هزار توماني ـ ارزش دارد، لذ ا اين «شبه پول در سايه» كم‌كم مي‌رفت تا نظام پولي كشور را با مشكلاتي مواجه سازد.

محمود بهمني رئيس کل بانک مرکزي اواخر فروردين ماه امسال براي اولين بار از ورود اسکناسهاي 10 هزار توماني به بازار تا پايان خردادماه امسال سخن به ميان آورد و سپس گفت: اسکناسهاي درشت به صورت تدريجي جايگزين چک پول مي شود.

به گزارش مهر، براساس برنامه ريزيهاي بانک مرکزي، در فاز اول چک پولهاي 50 هزار توماني به منظور کنترل پولشويي از سطح جامعه جمع آوري مي شود، ضمن اينکه بانک مرکزي قصد دارد چکهاي باقي مانده با يک امضاي خريدار به فروش برسد تا سير طي شده توسط چکها مشخص شود.

بهمني که گويا از زماني که دبير کل بانک مرکزي در زمان رياست طهماسب مظاهري بر اين بانک بود، با رد و بدل شدن چک پولهاي بدون نياز به پشت نويسي در بازار مخالف بوده، حالا خودش مي خواهد دستور جلوگيري از انتشار اينگونه چک پولها را صادر کند.

رئيس کل بانک مرکزي همچنين معتقد است که به منظور کنترل پولشويي لازم است چک پولها با يک امضا و پشت نويسي بلوکه شود. بهمني حتي در پاسخ به اين مطلب که ممکن است با جمع آوري چک پولهاي 50 هزار توماني بانک مرکزي، بانکها مجددا اقدام به انتشار چک پولهاي خود کنند؟ تاکيد کرده است: بانک مرکزي اجازه چنين کاري را به بانکها به هيچ وجه نخواهد داد.

حال سيستم بانکي خود را براي کنار زدن چک پولهاي بانک مرکزي آماده کرده است و حتي برخي بانکها به پيشواز اين موضوع رفته اند و در اين روزها چک پول مورد نياز متقاضيان را به طور کامل تامين نمي کنند و به آنان مي گويند: خزانه چند روزي است که چک پول نمي آورد و ما هم مجبور به ارائه پول به مردم هستيم. 

به گزارش تيترآنلاين، در ماههاي قبل نيز دكتر قضاوي، معاون اقتصادي بانك مركزي در اين باره به خبرنگار خبرنگار جام جم گفته بود: قانون پولشويي و آيين‌نامه آن ارائه هرگونه خدمات بانكي از جمله دريافت و پرداخت را منوط به شناسايي ارباب رجوع و ثبت اطلاعات آن كرده است، اما ايران‌چك‌ها نه اسكناس هستند و نه چك‌پول. لذا با وجود حضور گسترده‌اي كه در چرخه پولي كشور دارند، ممكن است مورد استفاده پولشويان قرار بگيرند. از سوي ديگر موارد جعل آنها نيز متعدد شده و وظايفشان را نيز در آن زمان كه به حضور آنها نياز بود، انجام داده‌اند، لذا بايد جاي خود را به اسكناس و چك‌پول‌هاي داراي ثبت اطلاعات بدهند.

وي افزود: از اول هم قرار نبود ايران‌چك‌هاي بانك مركزي به طور دائمي در چرخه پولي كشور حضور داشته باشند بلكه ايران‌چك‌ها مقدمه انتشار اسكناس‌هاي 50 هزار توماني بود كه مقدمات بيشتري لازم داشت. اكنون هم كه ايران‌چك‌‌ها به مرور از رده خارج مي‌شوند اسكناس‌هاي 10 هزار توماني از خردادماه به جاي اسكناس‌هاي 50 هزار توماني منتشر مي‌شود.وي خاطرنشان كرد: البته ايران‌چك‌هاي جديد با ارقامي مانند 100 هزار تومان يا بالاتر نيز در آينده منتشر مي‌شود، با اين تفاوت كه آنها مانند چك‌پول‌هاي قبلي نياز به پشت‌نويسي و ثبت اطلاعات دارد، اما بانك‌ها مثل ايران‌چك‌هاي فعلي ابتدا بايد وجه چك‌پول‌ها را به خزانه واريز و سپس آنها را تحويل بگيرند تا پايه پولي رشد نكند.

وي افزود: بانك مركزي به دنبال آن است كه هيچ عنصر يا عملياتي در نظام بانكي و پولي كشور بدون هويت يا ثبت هويت فعاليت نكند و اين امر لازمه اوليه پولشويي است؛ بديهي است ايران‌چك‌هاي موجود نيز نمي‌تواند از اين قاعده مستثنا باشد