تفكيک ادبيات به نفع هيچ كدام از جريان‌های ادبی نيست

در دوره‌ای بعد از انقلاب، مردم از روي علاقه به تاريخ به خواندن كتاب‌هاي ذبيح‌الله منصوری روی آوردند و در واقع تاريخ را در رمان خواندند

احمد آرام، داستان‌نویس، با اشاره به اينكه نوشتن داستان‌هاي مردم‌‌پسند با سختي‌های خاص خود توام است و هرگونه از ادبيات، خواننده خود را دارد گفت: اين دسته از آثار ضمن دارا بودن جذابيت، لذت هنري را نيز در مخاطب عادی به وجود مي‌آورند.

به گزارش ايبنا، آرام داستان‌هاي مردم‌پسند را پشتوانه‌اي براي كتابخواني دانست و گفت: در سال‌های آخر دبستان، به داستان‌های ر.اعتمادی كه در نشريه اطلاعات كودكان منتشر می‌شد، بسيار علاقه داشتم و از فضاسازی اين نويسنده لذت می‌بردم، به طوری كه كتاب‌هايی از او را كه در قطع جيبي منتشر می‌‌شد يک نفس مي‌خواندم.

وي افزود: به یاد دارم كه كتابي با نام «محله غم» از ايشان خواندم كه شخصيت‌های آن واقعا به زيبايی تصویر شده بودند. اين شخصيت‌پردازی نشان از نگاه واقع‌گرايانه نويسنده به جامعه بود و بيشتر به سينمای نئورئاليستی ايتاليا شباهت داشت.

نويسنده «همين حالا داشتم چيزي مي‌گفتم» با بيان اينكه مرز‌بندی برای ادبيات چندان مناسب نيست، گفت: مرزبندی ميان ادبيات نخبه‌گرا و عامه‌پسند چندان مرزبندی جالبی نيست؛ ‌چون در همه دنيا ژانرهای مختلف خوانندگان خودشان را دارند.

آرام همچنين گفت: در دوره‌ای بعد از انقلاب، مردم از روي علاقه به تاريخ به خواندن كتاب‌هاي ذبيح‌الله منصوری روی آوردند و در واقع تاريخ را در رمان خواندند. مسلما بسياری از آدم‌ها از اين طريق به مطالعه علاقمند شدند. از نظر من خواندن كتاب، سلایق مخاطب را تغییر نمی‌دهد و در نهايت خود خواننده است كه تصميم می‌گيرد كه به دنبال ژانر ديگری برود يا نرود.

اين داستان‌نويس با اشاره به وجوه ديگر ادبيات عامه‌پسند گفت: خلق ادبيات عامه‌پسند اتفاقا آسان نيست و سختی‌های خاص خود را دارد. به عنوان مثال كتاب «چراغ‌ها را من خاموش می‌كنم» خانم پيرزاد و «نيمه پنهان» آقای سناپور در زمره ادبيات عامه‌پسند فخيم هستند كه مخاطب را جذب می‌كنند. اين آثار لذت درک هنری را نيز برای خواننده به وجود می‌آورند.

آرام در نهايت سخنان خود را اين‌گونه جمع‌بندی كرد: به اعتقاد من آثار خاص ماندگاری بيشتری نسبت به آثار عامه‌پسند دارند؛ مثلا شما وقتی «گور به گور» فاكنر را می‌خوانيد درمی‌يابيد كه اين كتاب اثري ابدي است و تاریخ مصرف ندارد.

وي افزود: مسلما خوانندگانی كه آثار عامه‌پسند فخيم را دوست دارند، حتما مخاطب آثار خاص هم خواهند شد. در مجموع بايد توجه داشت كه آثار ادبيات عامه‌پسند هم كنار آثار ديگر در جامعه وجود داشته باشند، چرا كه تفكيک ادبيات به نفع هيچ كدام از جريان‌های ادبی نيست.