گرفتاری وزیر صنعت و معدن و تجارت در دست انداز گرانی
نمایندگان مجلس به تدریج نسبت به درستی تصمیم گرفتهشده برای ادغام وزارت صنایع و معادن با وزارت بازرگانی، تردید میکنند
تاريخ انتشار: دوشنبه ۲۶ تير ۱۳۹۱ ساعت ۲۱:۵۹
نمایندگان مجلس به تدریج نسبت به درستی تصمیم گرفتهشده برای ادغام وزارت صنایع و معادن با وزارت بازرگانی، تردید میکنند. در طول یک ماه دو بار وزیر صنعت، معدن و تجارت به نهاد قانونگذاری مجلس فراخوانده شده تا تنها در مورد موضوع گرانی پاسخگو باشد. مجلسیها معتقدند فراتر از موضوع تحریم و عدم پرداخت یارانه تولید، وزیر صنعت و معدن و تجارت در مورد عدم توانایی در کنترل قیمت کالاهای اساسی مسوول است.
اما از آن طرف، وزیر آخرین باری که به مجلس فراخوانده شد به صراحت گفت کنترل بخشی از این گرانی و تورم از دست او هم خارج است. چرا که از نگاه وی حجم وظایف سپرده شده به مجموعه او بسیار است و راهی به جز کنترل تعزیراتی قیمت ندارد که آن هم عملاً به عنوان یک سیاست کنترلی کوتاهمدت، اثرگذاری لازم را نداشته است.
این حرف وزیر را پیش از این مخالفان ادغام وزارت صنایع و معادن با وزارت بازرگانی مطرح میکردند اما غضنفری در روز رایگیری برای وزارتخانههای ادغامشده بر خلاف سخنان اخیرش در مجلس، گفته بود که ادغام دو وزارتخانه وضع بازار و تولید و حتی کنترل تورم را هم بهتر خواهد کرد و حال معتقد است حجم وسیع وظایف که پس از ادغام به یک وزارتخانه سپرده شده، امکان کنترل را برای وی هم سختتر کرده است.
سخنانی که با واکنش برخی از چهرههای قدیمی مجلس مواجه شد و معتقد بودند این سخنان وزیر با وعدههایش در روز رایگیری برای به دست آوردن وزارت صنعت، معدن و تجارت منافات دارد. چرا که غضنفری در آن موقع معتقد بود که می تواند با کنترل همزمان صنعت و تجارت، وضع تولید کشور را بهبود ببخشد اما به قول غلامرضا مصباحیمقدم رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در شرایط کنونی هم وضع صنعت بغرنج شده و هم تجارت.
گرچه غضنفری با وجود این توضیحات، درخواست جلسه غیرعلنی از علی لاریجانی کرده بود تا بتواند برخی حرفهای به قول خودش محرمانه را در مورد پشت پرده گرانیها بزند اما مجلس این درخواستش را قبول نکرد و حالا برای بار دوم در یک ماه گذشته به خاطر آنچه نمایندگان کمیسیون اقتصادی مجلس «ضعف در کنترل گرانی» مینامند به بهارستان فراخوانده شده است.
غضنفری دفعه پیش خطاب به نمایندگان گفته بود که مشکل اصلی عدم پرداخت یارانه تولید از یک سو و همچنین بیماریهای اصلی اقتصاد مانند نرخ ارز و تحریم است که بارش را روی قیمت کالاها گذاشته است و بهجتی خطاب به نمایندگان تنها توانست در صحن علنی مجلس در مورد اینکه تصمیم دارند به واحدهای تولیدی وام بدهند به نوعی بار گرانی را بیش از آنکه معلول عدم کنترل قیمتها بداند این طور توصیف کرده بود:«هر اتفاقی در فضای کلان اقتصادی آثارش چند ماه بعد در بازار نشان داده میشود. مثل نرخ تورم و نرخ ارز، البته از طریق تعزیرات میتوان افزایش غیرقانونی قیمت کالاها را کنترل کرد اما کنترل موضوع گرانی در بازار غیرممکن است باید گرانی در فضای اقتصادی کشور کنترل شود.»
توضیحاتی که حداقل اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس را قانع نکرده و آنها را برآن داشته تا باز وزیر را با تهدید طرح سوال و استیضاح مواجه کنند و به او پیغام دهند یک بار دیگر فرصت دارد تا در یک هفته تعطیلات مجلس، وضع گرانی را کنترل کند و اگر پس از تعطیلات و با احضار وزیر، دیدند همه چیز مانند سابق است او را به پای طرح سوال و به قول برخی از آنها استیضاح بکشند.
البته در این بین برخی از نمایندگان به ویژه چهرههای اقتصادی قدیمی تر مجلس معتقدند که وزیر چه درست بگوید و چه نه، با احضار وزیر صنعت و تجارت به مجلس دردی از گرانی دوا نمیشود. به همین دلیل هم همان موقع کم نبودند نمایندگانی که میگفتند این نوع احضارهای وزرای مرتبط با موضوع گرانی بیش از آنکه برای مردم اثربخش باشد، جنبه تبلیغاتی و ظاهری دارد. اما این توضیحات برای مجلسی که اکثریتش نمایندگان تازهوارد هستند و از هر وسیلهای برای راضی کردن مردم حوزه انتخابیهشان آن هم یک ماه پس از ورود به بهارستان استفاده میکنند عموماً قابل پذیرش نیست. به همین دلیل هم در کمتر از یک ماه برای دومین بار غضنفری را برای دادن توضیح در مورد گرانی احضار کردهاند.
چرا توضیحات غضنفری مجلس را قانع نکرد
چرا غضنفری در آخرین حضورش در صحن علنی مجلس برای پاسخگویی در مورد دلایل گرانی هیچ اشاره ای به اصل موضوع نکرد و همچنین راهکارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت را برای کنترل برخی افزایش قیمتهای لجامگسیخته ارائه نداد؟
این سوالی است که برخی از نمایندگان مجلس آن را دستاویزی قرار میدهند تا در آخرین سال عمر کابینه دهم، وزیر جدید صنعت و معدن و تجارت را به عدم توانایی در کنترل بازار متهم کرده و حتی این موضوع را دستاویز طرح سوال و حتی استیضاح در آیندهای نهچندان دور کنند.
جدا از اینکه در بهارستان این حرف به شدت قوت گرفته که اختلاف نظرهای پیاپی وزیر تجارت و رئیس بانک مرکزی در مورد ارائه تسهیلات به بخش تولید، آن قدر بالاست که تبعاتش به بخش تولید رسیده و رئیس جمهور هم با وجود مذاکرات چند وقت پیش هیات رئیسه مجلس، هنوز تدبیری را برای این اختلاف درونی در کابینه اتخاذ نکرده، اما آنچه امروز در اولویت مجلس قرار دارد، به قول نمایندگان فرافکنیهایی است که وزیر اقتصاد و وزیر تجارت هر دو در برابر گرانی از خود نشان میدهند.
استناد آنها نحوه جوابهای حسینی و غضنفری به سوالات نمایندگان در مورد گرانی، در جلسه اخیر مجلس است. توضیحات غضنفری در روزهای پایانی خردادماه و در شرایطی که گرانی اقلام خوراکی اصلیترین سوال مجلسیها بود در محورهایی چیده شد که چندان ربطی به سوال نمایندگان نداشت. محورهایی که غضنفری از آنها سخن به میان آورد مجموعهای از توضیحات بود با این محورها که روند تولیدات داخلی برخلاف شایعات رشد داشته است. از تولید سیمان گرفته تا مس و کاشی و فیروزه و پسته و فرش. و در توضیحات گرانی تنها به این نکات بسنده شد:
• از هیات رئیسه خواهشمندیم جلسه غیر علنی را ترتیب دهد تا مسائلی در آنجا مطرح شود که گوش نامحرمان نباید آنها را بشنود. در فضای اقتصادی، تعاملات سیاسی بسیار مهم هستند. طرح این مسائل در جلسه امروز امکانپذیر نیست. شرایط اقتصادی کشور در نقطه حساس خود قرار دارد. خواهش میکنم شرایط لازم را برای یک گفتوگوی غیرعلنی در مجلس شورای اسلامی فراهم کنید.
• مدیریت 40 درصد اقتصاد کشور در وزارت صنعت، معدن و تجارت صورت میگیرد و این امر نشاندهنده مسوولیت گسترده و پراکنده این وزارتخانه است. مسوولیتهای گسترده و پراکنده وزارت صنعت، معدن و تجارت وضعیت را کمی از آنچه تصورش میرود سختتر کرده است.
• هر اتفاقی در فضای کلان اقتصادی آثارش چند ماه بعد در بازار نشان داده میشود. مثل نرخ تورم و نرخ ارز، البته از طریق تعزیرات میتوان افزایش غیرقانونی قیمت طلاها را کنترل کرد اما کنترل موضوع گرانی در بازار غیرممکن است، باید گرانی در فضای اقتصادی کشور کنترل شود.