يارانه‌ها رفت و قيمت‌ها آمد

آيا شرايط سياسي ، اقتصادي و اجتماعي امروز کشور بهتر از قبل است يا بدتر؟ آيا مردم ظرفيت پذيرش اين طرح را در اين شرايط خاص دارند؟

تيترآنلاين - «يارانه‌ها رفت و قيمت‌ها آمد»عنوان سرمقاله‌ي روزنامه‌ي ابتكار به قلم غلامرضا کمالي پناه است كه در آن مي‌خوانيد؛

واقعيت اين است که دير يا زود بايد يارانه‌ها حذف ، اصلاح ، هدفمند يا هر نام ديگري مي‌شد . نامگذاري مهم نيست . اگر چه تعابير و الفاظ بار معنايي و رواني خاص خود را دارند؛ اما آنچه مهم است تاثير و نتايجي است که از محتواي آن‌ها در کوتاه مدت يا بلند مدت حاصل مي‌گردد . در اين که اين تحول بزرگ اقتصادي يا به تعبيري جراحي حساس بايد صورت مي‌گرفت ، اختلاف چنداني وجود ندارد .

اما پرسش‌هاي مهمي براي بخش مهمي از مردم به ويژه آگاهان و نخبگان جامعه هنوز بي جواب مانده زمان و نحوه اجراي آن است في المثل سوال پيش مي‌آيد چرا اين طرح ده يا پانزده سال پيش به اجرا در نيامد ؟آيا دولت‌هاي پيشين در اين امر مهم کوتاهي کردند؟ آيا شرايط سياسي ، اقتصادي و اجتماعي امروز کشور بهتر از قبل است يا بدتر؟ آيا مردم ظرفيت پذيرش اين طرح را در اين شرايط خاص دارند؟ و سوالات ديگري که در اين زمينه قابل بحث است .

به شخصه معتقدم يکي از ويژگي‌هاي مثبت آقاي احمدي نژاد دست زدن به اقداماتي است که ريسک و جرات بالايي مي‌طلبد . در دولت نهم اقدام به سهميه بندي بنزين شد و پيام‌هاي ناگوار مقطعي داشت ؛اما در مجموع کفه آن اقدام وزين تر از عواقب ناگوارش بود . اکنون هم طرح آزادسازي قيمت‌ها در سطح گسترده تر و با ابعاد وسيع تري در اين برهه خاص آغاز شده است . اين که ميزان تورم ناشي از اين طرح و تاثير پذيري خانواده‌ها و کشور از آن چه اندازه خواهد بود ، بحثي است که کارشناسان امر و تحليل گران اقتصادي ، به دور از اغراض ، مي‌توانند به آن بپردازند به هر حال تغييري کليد خورده است و اساسا هر تغييري با مقاومت‌هايي همراه است .

نخبگان به جاي ناليدن و عوام زدگي در قضاوت‌ها ، بهتر است با ديدگاه باز بي طرفانه و همه جانبه به موضوع نگاه کنند . اگرچه دولت منتقد کم ندارد و طيف وسيعي از خود اصول گرايان تا اصلاح طلبان به دولت ايراد مي‌گيرند؛اما مخالفت با اصل طرح پسنديده نيست . اتفاقا اين طرح در دولت اصلاحات مطرح شد و اصول گرايان مجلس ، با شعار تثبيت قيمت‌ها و مبارزه با تورم مانع اجراي آن شدند .

اکنون که خود اصول گرايان علم اجرا را به دست گرفته اند و طرفدار پرش قيمت‌ها گشته اند ، مخالفت عاقلانه نيست، اين گليم ملي را همه بايد از آب بيرون بکشيم . روشن نمودن ابعاد گوناگون طرح و تشويق مردم به همراهي و تصوير پيامد‌هاي مثبت آن در دراز مدت و ياري رساندن براي گذر از عقبه‌ها و گردنه‌هاي دشوار اجراي اين طرح وظيفه ملي است .

فرض را بر اين بگذاريم که اين دولت با اين طرح زمين گير شود ، ممکن است عواطف جريحه دار شده شخصي برخي مخالفان تسکين يابد ؛اما از اين رهگذر يعني موفقيت آميز نبودن طرح ، چيزي عايد ملت و کشور نخواهد شد ، بلکه به شدت دچار زيان خواهيم شد . بي شک به نحوه و زمان اجراي طرح انتقاداتي وارد است . اينکه تزريق ده آمپول پني سيلين در يک ساعت به يک بيمار براي او مفيد است جاي ترديد است و اينکه در زمان بحران اقتصادي جهاني و تحريم‌هاي گسترده بين‌المللي عليه کشورمان ، کدام ضرورت ايجاب کرده که اين طرح با اين ابعاد گسترده و حجم فشار سنگين ، به اجرا درآيد دست کم براي بخش وسيعي از مردم قابل هضم نيست. اين همه افزايش قيمت مي‌بايست در يک زمان صورت پذيرد جاي ترديد است .آيا نمي‌شد اين افزايش را در چند مقطع زماني توزيع کرد تا فشار يکجا متمرکز نشود؟

اين‌ها سوالاتي است که وجود دارد ، اما هنوز براي داوري پيرامون تبعات اجراي طرح زود است. آنچه در اين چند روز قابل مشاهده است؛ اينکه خانوار‌ها خود دست به کار شده اند و هر کسي با چرتکه انداختن در تدارک کنترل هزينه خانوار و پايين آوردن مصارف زندگي هستند که بسيار مطلوب است و جزء اهداف طرح است؛ اما بايد ديد که دولتمردان خود براي اصلاح ساختارهاي اقتصادي همچون افراد مجبور به اقدام خواهند شد يا سيستم آب رساني ، برق رساني و کارخانجات انرژي هدر ده اصلاح خواهند گرديد اينها چيزهايي است که بايد منتظر گزارشات آن بود.

بخش مهمي از هزينه اي که به پاي خانوارها نوشته مي‌شود ناشي از سيستم معيوب در ساختار آب رساني ،برق ، گاز و خودروهاي غير استاندار مي‌باشد.