بزكوهي نقش 90 درصد سنگ نگاره هاي ايران

کارشناسان بر اين باور هستند سنگ نگاره ها سرمنشا و بستر بوجود آمدن حروف رمزي، خط، تبادل پيام، زبان، تاريخ، اسطوره ها، هنر و فرهنگ ها هستند به همين دليل آنها از بهترين ابزارهاي رمزگشايي ماقبل تاريخ به حساب مي آيند

تحقيقات پژوهشگران نشان مي دهد نقش و طرح هاي به کار رفته در حدود 90 درصد از سنگ نگاره هاي باستاني کشف شده در سرتاسر جغرافياي ايران مربوط به بز کوهي است. اگر چه دوره تاريخي اين سنگ نگاره ها و فاصله انها از هم بسيار زياد است اما با اين حال شباهت هاي ميان اين طرح ها در نوع خود شگفت آور است.

بزکوهي نماد ايران باستان

به گزارش خبرگزاري ميراث فرهنگي سنگ نگاره ها يا هنرهاي صخره اي کهن ترين آثار تاريخي و هنري بجامانده از بشرند. کارشناسان بر اين باور هستند سنگ نگاره ها سرمنشا و بستر بوجود آمدن حروف رمزي، خط، تبادل پيام، زبان، تاريخ، اسطوره ها، هنر و فرهنگ ها هستند به همين دليل آنها از بهترين ابزارهاي رمزگشايي ماقبل تاريخ به حساب مي آيند.

هيچ مدارک و شواهد قابل اعتنايي بهتر از سنگ نگاره ها براي کاوش و بررسي و پژوهش در تمدن ها و فرهنگ هاي دور تاريخ در دست نيست، با کمک اين طرح ها مي توان تاريخ خط، هنر، زبان، محيط اقليمي، اسطوره ها، فرهنگ و از همه مهمتر نوع انديشه ي انسان هاي ادوار کهن را مطالعه کرد. هنرهاي صخره اي، تنها هنرتجسمي است که مرز جغرافيايي مشخصي نداشته و همه ي ملل جهان فارغ از فرهنگ، نژاد و حتي اقليم هاي جغرافيايي بسيار بعيد از هم، از آن گذر کرده اند.

از اين لحاظ هنرهاي صخره اي اسناد دست اولي هستند که اکنون در دسترس پژوهشگران و افراد علاقمندند، با بررسي و پژوهش بر روي سنگ نگارها در ايران نشان مي دهد نقش بيشتر از 90 درصد آنها را بزکوهي تشکيل مي دهد، بقيه آثار نيز مربوط رقص هاي آييني متعدد ، شکار، مضمون كتيبه هاي خطي پروتو ايلامي و ايلامي و نقش هاي ديگر است. اين را محمد ناصري فرد متخصص نقوش صخره اي در ايران و نويسنده کتاب سنگ نگاره هاي ايران به خبرگزاري ميراث مي گويد.

پرسش اما اين است که علت انکه بز کوهي تا اين ميزان در هنر و آثار انسان هاي تاريخ کهن نقش داشته چيست، ناصري فرد در پاسخ به اين پرسش مي گويد: " به اعتقاد من نقش بزكوهي نماد ايران باستان، با مضمون آبخواهي ، زايندگي ، فراواني نعمت و محافظت است. تعبيري از يك فرشته كه در مواقع سختي ها از آن كمك خواسته مي شد و ريشه اين باور به يكي از اسطوره هاي ايران باستان برمي گردد."

اين پژوهشگر در توضيح اين اسطوره مي افزايد: " بر اساس داستاني اساطيري مربوط به ايران نخستين انسان روي زمين كيومرث بود كه در شاهنامه فردوسي از آن بعنوان نخستين پادشاه نام برده شده است. کيومرث حدود چهل سال برزمين زندگي كرد و سپس با اهريمن زشتي ها در افتاد و به دست اهريمن کشته شد. دو قطره خون كيومرث بر زمين مي چكد و از آن يك بوته ريواس دو شاخه مي رويد. اين دو شاخه ريواس برهم مي پيچند و از يك شاخه ي آن پسر زيباي جواني به اسم مشي (ماري) و از شاخه ديگر آن دختر زيباي جواني به اسم مشيانه (ماريانه) متولد مي شود وچون آنها غذا خوردن را نمي دانستند ، خداوند فرشته اي را قالب يك بزكوهي سفيد رنگ مي فرستد تا مشي و مشيانه را شير بدهد. اين بزكوهي تا آنها غذا خوردن را ياد بگيرند به آنها شير مي دهد، آنها بعد از گذشت ساليان بزرگ مي شوند و روز سيزده فروردين با هم ازدواج مي كنند. به اعتقاد من دليل اينکه ما ايرانيان در روز سيزده فروردين سبزه گره مي زنيمبه نوعي برگرفته از همين داستان اساطيري است."

ناصري فرد در ادامه مي افزايد: " از اين منظر به باور مردم ايران باستان، بزكوهي مظهر فرشته اي است كه خداوند براي بقا و ادامه ي حيات نسل بشر فرستاده است. نقش بزكوهي براي ايرانيان باستان نوعي مانيفست بوده كه رويكردي مقدس داشته است و اين قداست بر نقش هايي قابل مشاهده است كه هنرمندان شاخ هاي بزكوهي را به شكل لوزي كشيده اند و لوزي در خط ايلام كهن و ميانه hu هيو يعني تقديس است. از همين رو هرجا كه گذر آب باشد نقش هاي فراوان بزكوهي را مي بينيم و مضمون آن آبخواهي است و بيان ارزش و اهميت بي بديل عنصر آب در نزد مردمان ايران باستان."

به همه اين موارد بايد اين را نيز اضافه کرد که نقش بزكوهي در نماد شناسي جهاني جالب توجه است، چرا که آنها نيز بر اين باورند كه نقش بزكوهي فرشته و جاي پاي خداست و نماد آب و باران خواهي است، دقيقاً مشابه همان تصوري که در ايران باستان رواج داشت. 

بر اساس گفته هاي اين متخصص نقوش صخره اي اين نقش بركهن ترين سفالينه هاي ايران باستان نيز قابل مشاهده است علاوه بر اين چندي پيش نيز استنلي کوهن باستان شناس فرانسوي در مقاله اي با عنوان نقش بزكوهي برسفالينه هاي ايران باستان، آن را نماد آبخواهي دانست.