چرا خیلی‌ها دوست ندارند اثرشان در کتاب درسی بیاید؟
27 مهر 1392 ساعت 9:13
بیوک ملکی معتقد است، بسیاری دل‌شان نمی‌خواهد اثرشان در کتاب درسی بیاید، چون برای‌شان ضدتبلیغ است و آثارِ متوسط کارهای خوب را هم تحت تأثیر قرار داده است
بیوک ملکی معتقد است، بسیاری دل‌شان نمی‌خواهد اثرشان در کتاب درسی بیاید، چون برای‌شان ضدتبلیغ است و آثارِ متوسط کارهای خوب را هم تحت تأثیر قرار داده است.
این شاعر نوجوانان در گفت‌وگو با ایسنا، درباره کتاب‌های درسی ادبیات در دبستان گفت: شکی نیست که نگارش کتاب‌های مدرسه‌ها کار دشواری است. البته سختی تنها تهیه مطلب نیست، بلکه حساسیت بالای کار است. بنابراین دست‌اندرکاران کتاب‌های درسی باید از هر نظر کارشناس باشند و نه تنها باید مخاطبان کتاب‌ها را به خوبی بشناسند، بلکه باید با ادبیات و هنر دیروز و امروز آشنایی کامل داشته باشند.
او در ادامه افزود: این افراد باید با کسانی که قرار است آثارشان در کتاب‌های درسی بیاید، تعامل داشته باشند و این‌گونه نباشد که اثری را خلاف میل کسی در کتاب‌های درسی بیاورند و بعد منت هم بر سرنویسنده و شاعر بگذارند. چندین سال پیش تدوین‌کنندگان کتاب‌های درسی با شاعران و نویسندگان جلسه‌ای داشتند که بعضی از این نویسندگان و شاعران نسبت به آثاری که در کتاب‌های درسی گنجانده شده بود، انتقاد داشتند؛ اما جواب‌شان این بود که خیلی هم دل‌تان بخواهد اثری از شما در کتاب‌های درسی بیاید. به نظر من کسی که چنین پاسخی می‌دهد، صلاحیت حضور در آن جایگاه را ندارد. او باید یا بتواند نویسنده را قانع کند و یا اشتباه خودش را بپذیرد. من اتفاقا معتقدم که امروز خیلی‌ها دل‌شان نمی‌خواهد اثرشان در کتاب‌های درسی بیاید، چون برای‌شان ضدتبلیغ است.
ملکی تأکید کرد: البته من با این حرف‌ها نمی‌خواهم زحمت کسی را زیر سؤال ببرم، اما آثار متوسط و رو به ضعیف در کتاب‌های درسی، آثار خوب را تحت‌الشعاع قرار داده است. اصلا هدف از چاپ کتاب‌های ادبیات و زبان فارسی چیست؟ قرار است ما به دانش‌آموزان، زبان و ادبیات فارسی را بیاموزیم و قرار است آن‌ها را با شعر و داستان و سایر زمینه‌های ادبی آشنا کنیم. به نظر من، باید کتاب‌های درسی به صورت علمی نقد شوند تا مشخص شود که چقدر به اهداف خود رسیده‌اند.
او اظهار کرد: برای اثرگذاری یک اثر ادبی، قبل از هر چیز، زیبایی آن اهمیت دارد. اگر اثری جذاب نباشد، مسلما مخاطب هم نخواهد داشت . صرف این‌که شعری آیینی است، کافی نیست، بلکه شعر باید زیبا باشد و بتواند در مخاطب تأثیر بگذارد. اگر این تأثیرگذاری وجود نداشته باشد، نقض غرض است.
ملکی همچنین با اشاره به مشکلاتی که در کتاب‌های ادبیات وجود دارد، گفت: زبان فارسی در کتاب‌های ادبیات باید در اوج پختگی و سلامت باشد. در کتاب‌های دبیرستان این شرایط تا حدودی بهتر است. اما در کتاب‌های ابتدایی این مسأله نادیده گرفته شده و سهل‌انگاری‌های عجیب و غریبی صورت گرفته است. شعر نظامی را مثال می‌زنم که فکر می‌کنم در کتاب چهارم دبستان آمده است: «ای نام تو بهترین سرآغاز/ بی‌نام تو نامه کی کنم باز/ ای یاد تو مونس روانم / جز نام تو نیست بر زبانم». برای نوشتن این شعر یا باید همه مصراع‌ها به ترتیب زیر هم نوشته شوند و یا این‌که بیت‌ها زیر هم بیایند. این قاعده کار چاپ شعر است. اما در کتاب درسی مصرع اول آمده، بعد مصرع بعدی زیرش قرار گرفته و مقابل این دو مصرع، دو مصرع بعدی آمده است. حالا اگر در تمام مدرسه‌های ایران حتا یک معلم هم باشد که دانش شعری‌اش کافی نباشد، چه اتفاقی می‌افتد؟ این بحث‌ها ابتدایی‌ترین و پیش پاافتاده ترین مسائل است که در کتاب‌های درسی رعایت نشده است. بحث زبان و جوهره شعری که جای خودش را دارد.
او درباره شعرهایی هم که در کتاب‌های ادبیات می‌آید، گفت: به نظرم لازم نیست کتاب‌های درسی از شعر پر شوند. بهتر است چند اثر جذاب و خاطره‌انگیز بیایند تا آثار متوسط؛ همان‌طور که شعرهای باران و آرش خاطره شدند. باید شعرهای کتاب‌های درسی هم این‌گونه باشند. کسانی که این شعرها را انتخاب می‌کردند، آگاه بودند، وگرنه همان موقع هم مملکت پر بود از شعر؛ اما کسی که شعر انتخاب می‌کرد، سواد و ذوقش را داشت.
بیوک ملکی ملکی همچنین با اشاره به این‌که برای نگارش کتاب‌های درسی باید نگاهی عام‌گرایانه داشت، گفت: برای نگارش کتاب درسی باید بیش‌تر به مخاطب عام توجه شود. من به عنوان شاعر نوجوان باید جوهره شعری را در حد اعلا رعایت کنم، چون به طور طبیعی مخاطب این شعرها خاص هستند و به طور قطع مخاطب من همه نوجوانان نیستند. اما در کتاب درسی چون مخاطب گسترده‌ای وجود دارد، باید همه سلایق درنظر گرفته شود. شعری مانند «من یار مهربانم/ دانا و خوش‌زبانم» عباس یمینی شریف شاید از نظر جوهر شعری جای بحث داشته باشد، اما این شعر در کتاب‌های درسی گل کرد؛ گل کردنش هم به دلیل سادگی و صمیمیت آن است.
او ادامه داد: درباره کتاب‌های درسی و این‌که آثاری که در آن‌ها آمده، مناسب هستند یا نه، می‌توان روی تک‌تک آثار بحث کرد. مثلا شعری داریم که در آن کلمه «جاروب» آمده است. اگر این شعر کلاسیک بود، شاید اشکالی نداشت. اما شاعری که در جامعه امروز ما زندگی می‌کند، کلمه «جاروب» را به کار نمی‌برد. از نظر من، جای آثار بسیاری در کتاب‌های درسی خالی است و باید برای انتخاب شعرها، خوش‌ذوقی در کنار دانش وجود داشته باشد، وگرنه همین اتفاقی می‌افتد که امروز در کتاب‌های درسی افتاده است.
کد مطلب: 6204
آدرس مطلب: http://titronline.ir/vdcd.z092yt0xoa26y.html?6204