تيترآنلاين - كارهاي فرهنگي بيشتر زنانه است!

خانم ها وقتي مي خواهند بنويسند، بهتر و قشنگ تر احساسات خود را بيان مي كنند و شايد براي اين هست كه خوانندگان علاقه مند هستند كه آثار خانم ها را بيشتر بخوانند

تيترآنلاين - نشريه الكترونيكي چارقد در راستاي برگزاري نمايشگاه بين المللي كتاب تهران گفتگويي با يك ناشر انجام داده كه خواندن آن خالي از لطف نخواهد بود.

درست است كه نبايد به نشر و كتاب نگاهي مردانه و زنانه داشت؛ اما چون اين گزارش در راستاي نمايشگاه كتاب گرفته شد، خواستيم سري زده باشيم به مدير انتشاراتي كه خانم هست و از زبان او ميزان پيشرفت، كيفيت و تعداد و موانع زنان نويسنده را در جامعه‌ي ايران بشنويم. هما نيابتي، مسئول نشر ورجاوند كه از سال 1380 كارش را آغاز كرده است. پيشتر هم البته نه اينكه در هواي كتاب نبوده اما انتشاراتش از سال 80 آغاز بكار كرده است. اين گفتگو از نظرتان مي گذرد:

چه لزومي ديديد كه به عنوان يك خانم، سرپرستي انتشارات را به عهده بگيريد؛ با وجود مسئوليت سنگيني كه اين شغل دارد؟

شايد خيلي جالب باشد كه براي خود من هميشه اين طور بود كه كار نشر، يك كار كاملاً مردانه هست؛ يعني تا قبل از سال 70 كه فعاليتم را در حوزه ي نشر آغاز كنم، تصور من اين بود. بعد از ورود به حوزه نشر و آشنايي با آن، احساسم اين بود كه درست است كه ما اين را به عنوان يك كار مردانه مي دانيم، ولي اتفاقاً اين كار خيلي زنانه است! چون كار انتشارات و اصولاً اين تيپ كارهاي فرهنگي، بيشتر زنانه هست. من نمي خواهم جدا كنم، چون اصلاً اعتقادي بر جدا كردن آقا و خانم در هيچ حرفه اي ندارم؛ ولي ذات خانم ها و آن چيزي كه خداوند براي آنها گذاشته، يك حساسيت و ريزبيني هايي است كه شايد آقايان آنها را نداشته باشند. به همين دليل شايد خانم ها خيلي چيزها را راحت تر ببينند و راحت تر با آن كنار بيايند.
رسمش اين است كه ناشر با چاپخانه و ليتوگراف و صحاف و ... بايد سر و كله بزند؛ اصلاً خوب نيست كه خانم برود در چنين جاهايي براي كار؛ ولي الحمدلله تمام اين مرزها شكسته شده است.

كار نشر سخت هست يا راحت؟

كار نشر بر خلاف آن چيزي كه در بيرون ديده مي شود، كار خيلي سختي است. شايد تصور شود كه مؤلف مي آيد، دست نوشته اش را مي دهد؛ ناشر هم كاري ندارد؛ كتاب را چاپ مي‌كند و مي‌دهد بيرون! در صورتي كه خود متن، يك ويژگي هايي دارد كه بايد حتماً رعايت شود. آن چيزي كه ما آن را عرضه مي كنيم و حتي نسبت به محتويات آن هم مسئول هستيم، يك ظرافت هايي را مي خواهد، يك ديد ويژه را مي خواهد كه ناشر بايد داشته باشد.عمده‌ي خانم هاي ناشر، خودشان كار مي كنند؛ اين را از اين جهت گفتم كه بعضي از اين دوستان ناشر ما هستند كه فقط در اسم، ناشر هستند؛ كارهاي فني شان را، يا حتي كارهاي اداريشان را شخص ديگري انجام مي‌دهد و فقط اسم آنها در مجوز مي‌رود! خودشان درگير با مؤلف و ويراستار و حروف چين و حتي چاپ و ليتوگرافي نمي‌كنند. در عين حال خانم هايي هم هستند كه با گوشت و پوست و استخوانشان، درگير اين كار هستند. خود من بارها پيش آمده كه بالا سر چاپچي هم رفتم، كار را نگاه مي كنم، رنگش را چك مي كنم، كادر كار را نگاه مي كنم؛ به هر حال هر كاري يك سختي هايي را هم دارد؛ اگر علاقه باشد، جذابيت و شيريني خواهد داشت.

حضور خانم ها در اين عرصه نسبت به گذشته تغيير هم داشته است؟

خيلي زياد؛ در حدي كه اصلاً قابل مقايسه نيست. من سال 70 سه ناشر زن ديدم كه فعاليت مي‌كنند. البته اينجا دو وجه است؛ از آن سال به بعد، در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي يك يارانه‌هايي به ناشرها داده مي‌شد كه خيلي‌ها از آنجايي كه نمي‌توانستند – حالا به هر دليلي- براي خودشان مجوز بگيرند، به اسم خانم هايشان مجوز مي گرفتند. اسم خانم بود، ولي خانم ها كار نمي كردند. يا اصلاً مجوز را فقط براي گرفتن يارانه مي گرفتند.
آن خانم هايي كه خودشان با عشق بيايند و كار كنند، تعدادشان خيلي كم است. گرچه نسبت به گذشته، خيلي بيشتر شده است. بيشتر شايد در اين 7-8 سال اخير است كه خانم ها، خودشان با آگاهي كه دارند، وارد اين كار مي‌شوند.