تيترآنلاين - روسها با راه‌اندازی نیروگاه بوشهر کمی از بدقولی‌های گذشته را جبران نمايند

روسها با راه‌اندازی نیروگاه بوشهر کمی از بدقولی‌های گذشته را جبران نمايند

طبق کنوانسیون ژنو از سال ۱۹۴۹ حمله به نیروگاه‌های اتمی و تاسیساتی که در آن سوخت هسته‌ای وجود داشته باشد به خاطر تبعاتی که دارد، ممنوع است.

تيترآنلاين - این روزها موضوع راه‌اندازی نیروگاه اتمی بوشهر در صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفته است. نیروگاهی که از آن به عنوان نماد و «سمبل» همکاری‌های ایران و روسیه یاد ‌شده و به قول علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران «نیروگاه اتمی بوشهر نمادی از همکاری عمیق و ریشه‌دار بین ملت‌های ایران و روسیه است».
به گزارش ايراس، سرگی نوویکوف، سخنگوی آژانس اتمی روسیه، در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است روسیه باز هم مانند گذشته راه‌اندازی نیروگاه بوشهر را به تعویق بیندازد، نسبت به راه‌اندازی آن در زمان اعلام شده ابراز اطمینان کرد.
راه اندازی نیروگاه بوشهر برای ایران بسیار حائز اهمیت است، چرا که بیش از ۳۰ سال است که انتظار بهره‌برداری از این نیروگاه را می‌کشد. در سال ۱۳۵۵ قرارداد ساخت این نیروگاه با آلمان بسته شد و شرکت زیمنس آلمان کار ساخت آن را آغاز کرد. با پیروزی انقلاب، آلمانها کار ساخت نیروگاه را متوقف کرده و سپس، در سال ۱۳۶۰ مجددا مشغول به کار شدند. اما پس از مدت کوتاهی به بهانه ترس از حمله موشکی عراق، ایران را ترک کردند. ایران که به دنبال جایگزینی برای آلمان بود، در نهایت روسیه را انتخاب کرد و کار تکمیل ساخت نیروگاه بوشهر را به روسها واگذار نمود. در سفر آیت‌الله هاشمی رفسنجانی به روسیه در سال ۱۳۶۸، توافقنامه همکاری با روسیه تدوین شد و نهایتا، در سال ۱۳۷۱ نهایی شده و به امضا رسید. طبق این توافقنامه روسیه متعهد شد نیروگاه بوشهر را تا پایان سال ۲۰۰۰ تحویل دهد. اما متاسفانه روسها به وعده خود عمل نکرده و تاکنون آن را به دلایل مختلف به تاخیر انداخته‌اند.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، رفتار مسکو در ارتباط با نیروگاه بوشهر تابعی از افت ‌و خیزهای مناقشه‌ هسته‌ای میان ایران با غرب از یک سو، و روابط روسیه با غرب از سوی دیگر است. به هر ترتیب، بدقولی روسها موجب شد تا این به‌اصطلاح «سمبل» همکاری‌ها به نمادی تبدیل شود که در ایران تا صحبت از همکاری با روسیه می‌شود، مردم نیروگاه بوشهر و خلف وعده‌های مکرر طرف روسی در راه‌اندازی آن را یادآور می‌شوند. همین بدقولی‌ها به اعتماد افکار عمومی ایران نسبت به روسیه ضربه وارد کرده و دیگر، جایگاه روسیه در افکار عمومی ایران، جایگاه یک شریک مطمئن نیست.
اما ظاهرا این بار روسها تاکید می‌کنند که نیروگاه بوشهر حتما در شهریور راه‌اندازی خواهد شد. به خصوص که ولادیمیر پوتین، نخست وزیر روسیه نیز ۱۸ مارس ۲۰۱۰ رسما اعلام کرده بود که نیروگاه اتمی بوشهر در تابستان سال جاری به بهره‌برداری خواهد رسید. این اولین باری بود که از سوی روسها مقامی در این سطح وعده راه‌اندازی این نیروگاه را داده و زمان تقریبی آن را نیز مشخص کرد. این اظهارات پوتین در حالی صورت گرفت که هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا که در آن زمان در مسکو به سر می برد، سعی داشت تا روسها را متقاعد کند که باز هم این مهم را به تعویق انداخته و از همکاری هسته ای با ایران صرف نظر کنند. کلینتون طی کنفرانس خبری در مسکو ضمن انتقاد از تصمیم روسیه برای راه‌اندازی نخستین راکتور نیروگاه اتمی بوشهر در تابستان، گفته بود که دولت ایران ابتدا باید نشان دهد که در صدد ساختن بمب اتمی نیست.
با توجه به اهمیت راه‌اندازی نیروگاه بوشهر، به ویژه در این شرایط که می‌تواند تا حد زیادی به گرم شدن روابط مسکو- تهران نیز کمک کند، انتظار می رود که این بار روسها به وعده خود عمل کرده و بیش از این، شائبه بازی روسیه با کارت ایران و استفاده از نیروگاه بوشهر به عنوان اهرم فشار در روابط ایران و غرب را تشدید ننمایند.
البته، ناگفته نماند که فعلا صحبت از راه‌اندازی فیزیکی این نیروگاه است. اما تا زمان تولید برق در این نیروگاه، باید چند ماهی منتظر ماند. این روزنامه می‌افزاید: تولید برق در نيروگاه بوشهر بعید است که قبل از ماه نوامبر انجام شود. البته، تاریخ دقیق آن بستگی زیادی به مواضع ایران خواهد داشت.
در مورد راه‌اندازی کامل نیروگاه بوشهر نیز آژانس اتمی روسیه روز جمعه اعلام کرد که راه‌اندازی کامل این نیروگاه احتمال دارد زمان‌بر باشد. به گفته مقامات روسیه، فعالیت این نیروگاه با حداکثر توان بین شش تا هفت ماه زمان نیاز دارد.
گفتنی است تکمیل نیروگاه بوشهر و کلا، توسعه همکاری‌های ایران و روسیه به هیچ وجه خوشایند غرب نیست. پایگاه خبری «دبکا» که یک خبرگزاری نزدیک به محافل امنیتی اسرائیل محسوب می‌شود، در گزارشی خبر داد که برخی از مقامات بلندپایه اسرائیل پس از شنیدن خبر راه‌اندازی قریب‌الوقوع نیروگاه بوشهر، محرمانه به آمریکا سفر کردند. جان بولتون، نماینده سابق آمریکا در سازمان ملل متحد نیز در مصاحبه با «فاکس‌نیوز» صراحتا اعلام کرد که اخبار منتشر شده مبنی بر بارگذاری میله‌های سوختی راکتور هسته‌ای بوشهر توسط روسیه در ۲۱ آگوست، به معنی ضرب‌الاجلی برای اسرائیل است که نشان می‌دهد فرصت اسرائیل برای حمله به ایران رو به اتمام است.
شایان ذکر است که طبق کنوانسیون ژنو از سال ۱۹۴۹ حمله به نیروگاه‌های اتمی و تاسیساتی که در آن سوخت هسته‌ای وجود داشته باشد به خاطر تبعاتی که دارد، ممنوع است.
روز گذشته، مجله «نیوزویک» طی مقاله‌ای با عنوان “بحث حمله به ایران بیش از حد داغ شده است”، به بررسی خبر راه‌اندازی نیروگاه بوشهر و احتمال حمله اسرائیل به ایران، حمایت یا عدم حمایت غرب از اسرائیل و نیز، توانایی واقعی ایران برای ساختن بمب هسته ای پرداخت و اذعان داشت که رهبران ایران هنوز تصمیم به ساخت بمب اتمی نگرفته‌اند. در این مقاله آمده است که مقامات آمریکایی درباره اقدام روسیه برای آغاز بارگذاری سوخت اتمی در رآکتور غیرنظامی نیروگاه بوشهر واکنش تندی نشان داده‌اند.
همچنین، لورنس ایگلبرگر، وزیر خارجه یهودی‌تبار آمریکا در دولت جورج بوش پدر، در گفتگو با «فاکس نیوز» در خصوص این خبر اظهار داشت که روسیه از کمک به ایران پشیمان خواهد شد.
با این حال، جان بگنس، پژوهشگر مرکز استمسون آمریکا در مصاحبه با شبکه بی.‌بی.‌سی عربی اعلام کرد که آمریکا از تصمیم روسیه برای تزریق سوخت هسته‌ای به نیروگاه بوشهر اطلاع داشت و این برای آمریکا یک خبر ناگهانی نبود. به گفته مسئولان آمریکایی، بهتر بود روسیه با توجه به مجازات‌هایی که علیه ایران اعمال شده است، در تصمیم خود تجدیدنظر می‌کرد.
روسیه اعلام می‌کند که فراهم کردن اورانیوم برای رآکتور نیروگاه بوشهر به هیچ وجه شکستن تحریم‌های ایران نیست. فاکس‌نیوز خاطر نشان می‌سازد: سال گذشته ما شاهد تصاویر ماهواره‌ای بودیم که نشان می‌داد کار ساخت نیروگاه بوشهر تقریبا تکمیل شده است. اکنون هم احتمال دارد این نیروگاه در چند هفته آینده برق تولید کند. روسیه در ماه ژوئن در سازمان ملل تحریم‌های ضد ایرانی را امضا کرد، اما دولت روسیه اکنون می‌گوید فراهم کردن اورانیوم برای رآکتور هسته‌ای نیروگاه بوشهر به هیچ وجه شکستن تحریم‌ها نیست. چون نیروگاه بوشهر پروژه‌ای است که جامعه بین‌المللی مدت‌های زیادی از آن اطلاع دارد.
روزنامه فرانسوی «فیگارو» نیز تصمیم روسیه برای راه‌اندازی نیروگاه اتمی بوشهر در ۲۱ آگوست را سبب تفرقه در گروه وین عنوان کرد و نوشت: فرانسه روز جمعه اعلام کرد راه‌اندازی نیروگاه اتمی بوشهر و ارسال سوخت توسط روسیه برای آن، دلیلی دیگر برای لزوم تعلیق فعالیت‌های هسته‌ای ایران در توافق با قطعنامه‌های شورای امنیت است. سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه اظهار داشت که ایران می‌تواند در این نیروگاه تنها از سوخت روسی که مخصوصا برای این رآکتور مناسب است، استفاده کند.
علی‌رغم سردی محسوس مناسبات مسکو- تهران در یک سال اخیر، شبکه «راشاتودی» روسیه تکمیل نیروگاه بوشهر را نشانه‌ای از محکم بودن روابط روسیه و ایران دانست. ولادیمیر سوتنیکوف، کارشناس مسائل سیاسی انستیتو اقتصاد جهانی و روابط بین الملل آکادمی علوم روسیه در گفتگو با این شبکه روسی در این خصوص گفت: من فکر می‌کنم که روابط تجاری بین روسیه و جمهوری اسلامی ایران هنوز در شرایط خوبی قرار دارد و همکاری دو کشور در زمینه تکمیل نیروگاه اتمی بوشهر این موضوع را به اثبات می‌رساند.
رجب صفروف، رئیس مرکز مطالعات ایران معاصر روسیه نیز معتقد ست که راه‌اندازی نیروگاه بوشهر، از یک سو بیانگر تمایل روسیه برای توسعه همکاری و گسترش روابط با ایران است و از سویی دیگر، نشان‌دهنده مخالفت‌ مسکو با سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه آمریکا در قبال ایران است.
گفتنی است ایران برنامه بلند مدتی برای ساخت نیروگاه‌های جدید داشته و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرده است که ساخت نیروگاه‌ برای تولید ۲۰ هزار مگاوات برق هسته‌ای هدف مورد نظر ایران در پیگیری پروژه ساخت نیروگاه‌های هسته‌ای جدید است.
به هر ترتیب، انتظار می‌رود که روسها با راه‌اندازی نیروگاه بوشهر کمی از بدقولی‌های گذشته را جبران نموده و از این طریق در جهت بهبود وجهه خویش نزد افکار عمومی ایران گام بردارند. مسلما، روسیه از منافع سرشار ناشی از همکاری‌های اقتصادی با تهران واقف بوده و بعید است که بخواهد آن را فدای امتیازات مقطعی غرب نماید.