تيترآنلاين - حامی مهریه‌های کم کيست؟

آمارهای مرتبط با موضوعات مهریه در دستگاه‌های قضائی ما هر روز رو به رشد است. تازگی‌ها آماری منتشر شده که نشان می‌دهد یک چهارم ازدواج‌ها در کشور ما منجر به طلاق می‌شود

تيترآنلاين - رنگ به رنگ و نقش به نقش تا به حال بر سر مهریه بلا نازل کرده اند ، از «عندالاستطاعه» کردن به جای «عندالمطالبه» تا تعیین سقف برای مهریه و تعیین مهریه ثابت! این مساله اما هیچ گاه اجرایی نشده.

همشهری جوان در شماره 277 خود ، یکی از گزارش های بخش اجتماعی را به این مساله اختصاص داده و دو یادداشت هم از دو عضو تحریریه خود در این باره منتشر کرده است. علی سیف الهی خبرنگار این هفته نامه پیش از آغاز این پرونده نوشته است:

اول مردادماه 1386؛ وقتی در چنین روزی دولت نهم لایحه «حمایت خانواده» را به مجلس می‌فرستاد تا مشکلات موجود در قواعد حقوق خانواده را مرتفع کند، فکرش را هم نمی‌کرد سه سال بعد که به صحن علنی مجلس می‌آید، چنان جار و جنجالی به راه بیندازد که بحث‌های کشدار و چند هفته‌ای ایجاد کند. در کنار این لایحه 56 ماده ای، موضوعی که در لایحه حمایت ازخانواده بیشتر به ما جوان‌ها برمی‌گردد و شترش در منزل همه ما هم می‌خوابد و قرار است مجلسیان روی آن کار کنند، بحث عظیم و شورانگیز «مهریه» و راهکارهایی برای کنترل میزان آن در جامعه است. بخش هایی از این گزارش در ادامه می آید .

برای شمایی که فقط تا امروز و در هر روزنامه و بخش خبری فقط شماره ماده‌های قانونی این لایحه را شنیده و اصل موضوع را نخوانده‌اید، بدانید که ماده 25 این لایحه بیان می‌کند: «وزارت امور اقتصادی و دارایی موظف است از مهریه‌های بالاتر از حد متعارف و غیرمنطقی با توجه به وضعیت زوجین و مسائل اقتصادی کشور متناسب با افزایش میزان مهریه به صورت تصاعدی در هنگام ثبت ازدواج مالیات وصول کند.» از آنجا که این جمله‌ها قرار است قانون شود و بند بندش اجرا هم بشود، باید هیچ کلمه‌ای مبهم نباشد و به روشن‌ترین شکل ممکن منظورش را به قانونگذار و مخاطب برساند.

برای همین در ادامه این جملات آورده‌اند: «میزان مهریه متعارف و میزان مالیات با توجه به وضعیت عمومی اقتصادی کشور به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که به وسیله وزارت امور اقتصادی و دارایی پیشنهاد شده و به تصویب هیات وزیران می‌رسد.» مرحله بعدی از اینجا آغاز می‌شود؛ میزان دقیق و ریالی مهریه متعارف باید مشخص شود تا بتوان قانون را اجرا کرد و به اهداف موردنظر رسید. «براساس این لایحه، مهریه متعارف امسال تا سقف 10 میلیون تومان تعیین شود.» این عدد را اولین بار داریوش قنبری، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس ،روز ششم شهریور مطرح می‌کند تا اظهارنظرها درباره این رقم و بحث‌های حواشی‌اش شروع شود.

رشد شاخص مهریه همراه با ماشین حساب!
نتایج تحقیقاتی در 12 استان کشور نشان می‌دهد میانگین مهریه خانم‌های ایرانی خیلی بالاتر از این حرف‌هاست؛ مرکز مطالعات جمعیتی آسیا و اقیانوسیه در یکی از پژوهش‌های خود دریافته که میانگین مهریه زنان در ایران بین 260 تا 350 سکه طلاست. یعنی چیزی نزدیک به 90 میلیون تومان با کم و زیادش! دکتر شهلا کاظمی‌پور - معاون پژوهشی این مرکز - از افزایش 450 سکه‌ای میزان مهریه در پنج سال اخیر هم خبر می‌دهد .

کار فرهنگی زیاد، اجبار کم
خود نمایندگان مجلس هم نظرات مختلفی درباره این موضوع دارند و تا حالا هم اظهارنظرهای متفاوت و جنجالی‌ای از آنها به بیرون صحن بهارستان درز کرده است. جواد آرین‌منش - نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس - «نگاه فرهنگی»مسؤولان به این کار را چاره می‌داند :«به نظر ما تنها راه آسان‌سازی زمینه‌های ازدواج، کار فکری، آموزشی و فرهنگی است نه الزامات قانونی. بالاخره مردم خودشان باید متقاعد شوند که جنبه‌های معنوی مساله را در نظر داشته باشند و جنبه‌های مادی مساله اصلی ازدواج نباشد.»...

حامی مهریه‌های کم کیه؟!
یکی دیگر از دستگاه‌هایی که مستقیما با موضوع سر و کار دارد و خیلی از موارد لایه حمایت خانواده و از جمله همین بحث مهریه به آن برمی‌گردد، قوه قضائیه است. این قوه در مراحل مختلفی از ثبت ازدواج تا مسائل بعد از ازدواج مانند مطالبه مهریه توسط خانم تا موارد مربوط به طلاق وظایف مختلفی دارد...

سید علی شاه‌صاحبی، از وکلای پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی از آمار نگران‌کننده شکایات این موضوع در مراجع قضائی هم خبر می‌دهد و هشدار را چاشنی حرف‌هایش می‌کند؛ «آمارهای مرتبط با موضوعات مهریه در دستگاه‌های قضائی ما هر روز رو به رشد است. تازگی‌ها آماری منتشر شده که نشان می‌دهد یک چهارم ازدواج‌ها در کشور ما منجر به طلاق می‌شود. به تبع آن، همین کسی که پیگیر موضوع طلاقش است، دنبال مهریه‌اش هم می‌رود و برای آن برنامه‌ریزی می‌کند. در خیلی از موارد هم خانم‌ها بدون اینکه طلاق بخواهند، مهریه‌شان را طلب می‌کنند که از ویژگی‌های مهریه است. به همین دلیل در محاکم قضائی ما آمار پرونده‌های مرتبط با مهریه از موارد طلاق بیشتر است. در 90 درصد پرونده‌هایی هم که طلاق می‌خواهند، دنبال مهریه‌شان هم هستند.»

او نقش خود دفاتر ازدواج و طلاق را هم موثر می‌داند: «باید برای اصلاح عددهای عجیب و غریب در مهریه‌ها از روش‌های بازدارنده در خود دفاتر استفاده کرد؛ مثلا آنها را موظف کرد که بالاتر از یک سقفی را ثبت نکنند و چون قباله ازدواج ملاک دادگاه‌های خانواده است، از مکافات‌های مالی آن جلوگیری می‌شود. یا به جای تعیین سقف، از سیاست‌های بازدارنده استفاده کرد که میزان دریافت حق‌الزحمه دفاتر متناسب با مبلغ مهریه مشخص شود تا هرکه بامش بیش، برفش بیشتر!» همه و همه این نظرهای کارشناسی تنها روی همین کاغذها می‌مانند و اصل همان چیزی است که این هفته‌ها در مجلس به آن پرداخته می‌شود و روزهای نفس‌گیری را می‌گذراند؛ باید منتظر ماند و دید که پیچ‌وخم کمیسیون‌های تخصصی و صحن علنی مجلس چه تغییراتی در لایحه حمایت از خانواده ایجاد کرده و شورای نگهبان آن را تایید می‌کند یا نه.

صفحات حوادث
صفحات حوادث روزنامه‌ها هر چند وقت یک بار از مهریه‌هایی خبر می‌دهند که تا مدتی نقل مجالس و محافل مردم می‌شود. باور کنید که تمام این خبرها حقیقی‌اند!

یکی از شعبه‌هایی که هرازگاه اخبار مهریه‌های عجیب و غریب در آن مطرح می‌شود، شعبه 268 مجتمع قضائی خانواده ونک است. در یکی از پرونده‌هایی که در این شعبه مطرح شده، زن جوانی با حضور در دادگاه خواستار مهریه خود شد که ده راس آهوی وحشی است.

یکی دیگر از این موارد در بهمن ماه 87 رسانه‌ای شد؛ مهریه هزار بوسه‌ای یک زن جوان بود که دیگر حاضر نبود در کنار همسرش زندگی کند! البته این زن که به شدت از همسرش متنفر بود، حتی نپذیرفت حکم یک بوسه برای جدایی‌اش صادر شود!

در همین ماه زن جوانی نزد قاضی دادگاه خانواده رفت و در حالی که فقط شش ماه از زندگی مشترکش می‌گذشت مهریه سفر به پایتخت 110 کشور را به اجرا گذاشت! نوعروس مدعی بود که داماد این مهریه عجیب را تعیین کرده و وعده داده هر دو ماه یک بار همسرش را به سفر خارج از کشور ببرد اما به قولش عمل نکرده است.

یک زن جوان دیگر هم مهریه 10 هزار سکه‌ای خود را به اجرا گذاشت تا شوهرش با زن مورد علاقه خود ازدواج کند. مرد که تاجر آهن بوده، انگار با اصرارهای مادرش با این دختر ازدواج کرده بود و با دختر مورد علاقه‌اش رابطه پنهانی داشت و او را به عقد موقت خود درآورده بود. به همین خاطر زن جوان مهریه سنگین خود را به اجرا گذاشت تا پای خود را از زندگی شوهر و هوویش بیرون بکشد.

این فقط نوعروسان نیستند که مهریه‌شان را مطالبه می‌کنند. در یک نمونه دیگر در شعبه 268 دادگاه خانواده یک مادربزرگ 70 ساله پس از 55‌‌سال زندگی مشترک قرص و محکم مقابل قاضی قرار گرفت و درخواست کرد تا همسرش 1500‌‌سکه را که مهر او کرده پرداخت کند. در تحقیق از این زوج معلوم شد مادربزرگ 70 ساله یک سال پیش شوهرش را ترغیب کرده بود که با هم راهی یک دفترخانه شوند و او مهریه‌اش را از 12 سکه به 1500 سکه تغییر دهد.